Indonezja

Spis treści

Wnioski

Okres badawczy: 01.10.2021 – 30.08.2022

Konwertyci  z islamu powszechnie doświadczają presji (takiej jak izolacja i przemoc słowna), a bardzo rzadko przemocy ze strony swoich rodzin. W punktach zapalnych, takich jak Jawa Zachodnia czy Aceh, radykalne grupy islamskie wywierają silny wpływ na lokalną politykę. Jeśli jakiś kościół prowadzi działalność ewangelizacyjną, staje się celem ataków. W niektórych regionach nietradycyjne kościoły (a nawet katolicy) mają trudności z uzyskaniem pozwolenia na budowę  i często są ignorowane przez władze lokalne. W okresie sprawozdawczym zmniejszyła się przemoc wobec chrześcijan i żaden chrześcijanin nie zginął z rąk ekstremistów islamskich.

Profil kraju w PDF

Poniższy profil kraju jest przetłumaczonym fragmentem z Country Dossier World Watch Research, działu badawczego Open Doors. Kompletne lub skrócone dossier w języku angielskim można pobrać tutaj.

  Profil kraju w PDF

  Skrócony profil w PDF

Spis treści

1. Tło

Indonezja jest czwartym najbardziej zaludnionym krajem na świecie i największą gospodarką w regionie Azji Południowo-Wschodniej. Składa się z 17 tysięcy wysp i jest jedną z największych demokracji na świecie.

Umiarkowany islam jest kwestionowany, ponieważ społeczeństwo zmierza w kierunku islamu konserwatywnego. W wyborach w 2019 roku prezydent Widodo wybrał konserwatywnego kleryka islamskiego Maarufa Amina na swojego wiceprezydenta. W prowincji Aceh obowiązuje prawo szariatu, a w kilku innych prowincjach wprowadzono szariackie przepisy i rozporządzenia. Innym przykładem zmian zachodzących w Indonezji był spór o obowiązkowe noszenie strojów islamskich, zwłaszcza w szkołach.

Chrześcijaństwo jest główną religią we wschodniej Indonezji, podczas gdy islam góruje w zachodniej i centralnej części, zwłaszcza na najbardziej zaludnionej wyspie, Jawie. W maju 2022 roku siły bezpieczeństwa aresztowały w Celebesie Środkowym 22 podejrzanych ekstremistów, związanych z grupą East Indonesia Mujahideen (MIT), którzy przysięgali wierność Państwu Islamskiemu (IS). W okresie sprawozdawczym ŚIP 2022 MIT przeprowadził dwa ataki, w których zginęło ośmiu chrześcijan. Grupa ta została ostatecznie zdziesiątkowana przez rząd, który tym samym dał jasny sygnał odnośnie swoich wysiłków na rzecz okiełznania terroryzmu. W czerwcu 2022 roku przywódca islamskiego ruchu Jamaah Khilafatul Muslimin  został aresztowany pod zarzutem zdrady za organizowanie „wywrotowych” rajdów motocyklowych wzywających do utworzenia islamskiego kalifatu. Zagrożenie ze strony ekstremizmu islamskiego pozostaje w Indonezji wysokie. Chrześcijanie, zwłaszcza przywódcy kościelni i konwertyci z islamu, pozostają narażeni na ataki zarówno ze strony islamskich bojowników, jak i urzędników państwowych (głównie lokalnych).

Spis treści

2. Sytuacja w różnych regionach kraju

Najwięcej przypadków naruszeń praw chrześcijan odnotowuje się w Aceh, jedynej prowincji rządzonej przez prawo szariatu. W październiku 2015 roku miało miejsce masowe zamykanie kościołów, a budowa nowych budynków kościelnych jest praktycznie niemożliwa. Konwertyci na chrześcijaństwo z islamu w Aceh spotykają się z najsilniejszymi naciskami. Inne regiony, w których dochodzi do naruszeń to Sumatra Zachodnia (Sumatera Barat), Banten, Jawa Zachodnia (Jawa Barat) oraz Jawa Wschodnia i Środkowa (Jawa Timur i Jawa Tengah). W ostatnim czasie przemoc była najdotkliwsza w prowincji Celebes Środkowy, gdzie w dwóch atakach w poprzednim okresie sprawozdawczym radykalna grupa islamska MIT zabiła ośmiu chrześcijan. Nie wiadomo, czy takie ataki ustaną po tym, jak siły bezpieczeństwa potwierdziły śmierć lidera MIT we wrześniu 2021 roku.

Spis treści

3. Kogo dotykają prześladowania?

Społeczności chrześcijan ekspatriantów

Kategoria ta nie została uwzględniona w punktacji i analizie ŚIP.

Tradycyjne społeczności chrześcijańskie

Historyczne społeczności obejmują Kościół Rzymskokatolicki i kościoły związane z różnymi grupami etnicznymi, takie jak Chrześcijański Kościół Protestancki Batak. Znajdują się pod obserwacją władz, a jeśli liczba ich członków wzrasta, wzrasta także poziom represji. Historyczne kościoły w biedniejszych regionach, takich jak prowincja Papua, Małe Wyspy Sundajskie Wschodnie i Wyspy Mentawai, są przedmiotem agresywnych prób islamizacji, zwłaszcza wśród dzieci.

Społeczności konwertytów

Konwertyci z islamu są ściśle monitorowani i nakłaniani do rekonwersji. Podobnie na przeważająco hinduistycznej wyspie Bali, konwertyci doświadczają silnej presji ze strony swojej rodziny i członków lokalnej społeczności.

Nietradycyjne społeczności chrześcijan

Baptyści i zielonoświątkowcy są celem ataków społeczeństwa i radykalnych grup islamskich, jeśli prowadzą działalność ewangelizacyjną. Sąsiedzi próbują utrudniać budowę nowych kościołów, a władze zwlekają z wydawaniem pozwoleń.

Spis treści

4. Główne źródła prześladowań i dyskryminacji

Islamski ekstremizm

Indonezja jest państwem o największej na świecie populacji muzułmanów. Chociaż Konstytucja Indonezji gwarantuje wolność religijną, wiele regionów Indonezji wprowadza lokalne przepisy islamskie, a w prowincji Aceh obowiązuje prawo szariatu. Prowincja Sumatra Zachodnia uchwaliła nowe prawo oparte na prawie islamskim. Pomimo zakazu działalności niektórych radykalnych grup islamskich, ich wpływy nie zmniejszają się, bo do prowadzanie dalszej działalności wystarczy zmiana nazwy. Do kraju napływają z Arabii Saudyjskiej pieniądze na cele edukacji, co pociąga za sobą napływ ideologii wahabitów. Radykalni przywódcy islamscy podżegają do nienawiści wobec chrześcijan i innych mniejszości religijnych poprzez nauczanie w meczetach i w mediach. Niekiedy nawet aranżowali zamachy. Kilka konserwatywnych muzułmańskich partii politycznych, takich jak PKS, znanych jest z forsowania celu, jakim jest utworzenie czysto islamskiego narodu.

Spis treści

5. Czym różnią się prześladowania mężczyzn i kobiet?

Kobiety

Chociaż rząd Indonezji dostrzegł istniejący problem nierówności płci, dominują patriarchalne normy społeczne, praktykuje się małżeństwa dzieci i odnotowuje się wysoki wskaźnik śmiertelności matek.  Kobiety rzadko zgłaszają przemoc, a egzekwowanie sprawiedliwości jest w zasadzie niemożliwe. Wobec kobiet chrześcijanek stosuje się groźbę rozwodu, który skutkowałby utratą bezpieczeństwa zarówno fizycznego, jak i ekonomicznego. Wiele kobiet decyduje się zachować w tajemnicy konwersę z obawy przed przemocą. Zdarza się, że niezamężne konwertytki są zmuszane do małżeństwa. Od chrześcijanek wymaga się noszenia hidżabu.

• Zmuszanie do przestrzegania nakazów związanych z ubiorem
• Wymuszony rozwód
• Przemoc fizyczna

Mężczyźni

W Indonezji prawa chrześcijan, zarówno mężczyzn, jak i kobiet są łamane. Różnica polega na tym, że w życiu prywatnym mężczyźni cierpią w mniejszym stopniu. Jednakże z raportów wynika, że prominentni chrześcijanie, tacy jak pastorzy i aktywiści są głównymi ofiarami dyskryminacji religijnej w sferze życia publicznego. Mogą zostać fałszywie oskarżeni i stanąć przed sądem pod zarzutem np. „podżegania do nienawiści religijnej”. Kolejne zagrożenie stanowi obecność w regionie radykalnych ugrupowań islamskich.

• Uwięzienie przez  władze

Spis treści

6. ŚIP: Perspektywa 5-letnia

Wykres: Wynik w zaokrągleniu.

Krótki opis zmiany wyniku i jej przyczyny

Wynik ogólny pozostaje prawie bez zmian, ze spadkiem o 0,4 punktu. Choć wynik dotyczący przemocy również się zmniejszył, w styczniu 2022 r. w centralnej części prowincji Moluki odnotowano śmiertelny atak na chrześcijan. Wyniki dotyczące presji we wszystkich sferach życia pozostają względnie niezmienione (z wyjątkiem sfery życia rodzinnego). Po aresztowaniu przez władze dziesiątków radykalnych muzułmanów i udaremnieniu ataków zorganizowane grupy radykalnych muzułmanów nie wydają się obecnie stanowić zagrożenia dla chrześcijan, ale nie wyklucza to ataków pojedynczych jednostek.

Spis treści

7. Szczegółowe dane na temat przemocy i wywieranej presji

Poziomy przemocy i presji

Wykres: Wzorzec prześladowań dla Indonezji.

Maksymalna liczba punktów dla każdej z sześciu kategorii wynosi 16,7 pkt. Łączna liczba punktów dla sześciu kategorii wynosi 100 pkt (6 x 16,7 = 100).

Przykładowe akty przemocy w opisywanym okresie sprawozdawczym

Przykładowe akty przemocy w opisywanym okresie sprawozdawczym

• 25 stycznia 2022: W wyniku sporu o własność ziemi doszło do starć pomiędzy chrześcijańską wioską Kariuw a muzułmańską wioską Ori na wyspie Haruku w środkowym Moluki. Zginęło czterech mieszkańców Kariuw, dziesiątki domów i dwa kościoły zostały spalone, a 264 rodziny uciekły do dżungli.
• 23 marca 2022: Radykalna grupa islamska uniemożliwiła kościołowi HKBP Betania Rancaekek w Bandungu na Zachodniej Jawie gromadzenia się na nabożeństwa i zakłócała ich spotkania przez kilka tygodni.
• 8 września 2022: Urzędnik państwowy z miasta Semarang w Jawie Środkowej, Paulus Ivan Budi Prasetijo, zaginął i został znaleziony zabity na obrzeżach miasta. Był katolikiem i miał zeznawać w sądzie jako informator w sprawie korupcyjnej (UCA News, 23 września 2022).

Życie prywatne

Oficjalnie uznaje się sześć religii. Konwersja z jednej religii na drugą jest legalna, ale porzucenie islamu lub hinduizmu spotyka się z ostrym sprzeciwem ze strony rodziny. Konwertyci mogą zostać wyrzuceni z domu lub stracić prawo do opieki nad dziećmi. Na obszarach zapalnych takich jak Aceh, Jawa Wschodnia, Banten, Jawa Zachodnia i Sumatra Zachodnia chrześcijanie muszą być bardzo ostrożni, jeśli poruszają temat religii w rozmowach, aby nie sprowokować agresji i przemocy oraz nacisków do rekonwersji.

Życie rodzinne

Zgodnie z ustawą numer 23 z 2002 roku małżonkowie, którzy adoptują dziecko, muszą być tego samego wyznania, co biologiczni rodzice dziecka. Jeśli religia biologicznych rodziców dziecka nie jest znana, za punkt wyjścia przyjmuje się religię większościową w danym regionie. Rząd wymaga, aby szkoły zapewniały chrześcijańskich nauczycieli do nauki religii. Jednak szkoły w niektórych prowincjach z trudem się z tego wywiązują, co oznacza, że chrześcijańskie dzieci muszą uczęszczać na zajęcia islamskie. Wiele chrześcijańskich dzieci spotyka się z prześladowaniem w szkole; czasami są one nazywane „kafir” (niewierny). Muzułmańscy rodzice często zabraniają swoim dzieciom zabawy z dziećmi chrześcijańskimi. Ministerstwo edukacji musiało w okresie sprawozdawczym wycofać program nauczania religii, ponieważ zawierały błędy w doktrynie chrześcijańskiej, co pokazuje ogólne nastawienie do chrześcijan i innych mniejszości. Niepokoi fakt, że materiały szkolne dotyczące chrześcijaństwa zostały opracowane bez konsultacji z chrześcijanami (bez znaczenia, czy byliby to katolicy, czy protestanci). Wydaje się, że wprowadzenie poprawek nie napotkało trudności, ale brak konsultacji z chrześcijanami jest symptomatyczny (Fides, 29 lipca 2022).

Życie w społeczeństwie

W prowincjach takich jak Aceh, Sumatra Zachodnia, Jawa Zachodnia, Jawa Wschodnia, Małe Wyspy Sundajskie Zachodnie i Gorontalo liczba chrześcijan przyjmowanych na studia na prestiżowych uczelniach publicznych jest bardzo ograniczona. Najwięcej stypendiów otrzymują studenci muzułmańscy. Chrześcijanie mogą być nękani i poddawani ostracyzmowi, ponieważ są uważani za nieczystych, na przykład przez spożywanie wieprzowiny. Coraz częściej pojawiają się dzielnice tylko dla muzułmanów (osiedla szariatu). Chrześcijańskim pracownikom utrudnia się lub wręcz uniemożliwia awans. Uczniom celowo stawia się niskie oceny z edukacji religijnej, aby nie spełnili minimalnych wymagań przy ubieganiu się o zatrudnienie na stanowiskach urzędniczych.

Życie w państwie

Chrześcijanie stają się bardziej ostrożni w publicznym wyrażaniu swoich poglądów religijnych, ponieważ wypowiedzi postrzegane jako sprzeczne z islamem mogą prowadzić do oskarżenia o bluźnierstwo. W wielu kazaniach w meczetach i internetowych kampaniach oszczerczych chrześcijanie są obiektem pomówień. Konstytucja uznaje sześć wyznań (islam, katolicyzm, protestantyzm, hinduizm, buddyzm i konfucjanizm), które powinny być traktowane na równi, ale w praktyce często tak nie jest. Dekret prezydencki z 2006 r. „O harmonii religijnej, wzmacnianiu pozycji forów harmonii religijnej i budowie obiektów sakralnych” utrudnia kościołom uzyskanie pozwolenia na budowę.

Życie w kościele

Kościoły napotykają problemy przy budowie, a także przy rejestracji zgromadzeń. Zgodnie z rozporządzeniem ministra z 2006 roku, kościół może działać tylko pod pewnymi warunkami. Jego kongregacja musi liczyć co najmniej 90 członków, powinna mieć zgodę 60 sąsiadów innego wyznania, a także potrzebuje aprobaty zarówno szefa regencji (pododdział administracyjny prowincji), jak i forum harmonii międzywyznaniowej. Nawet w przypadku uzyskania pozwolenia, radykalne grupy mogą utrudniać chrześcijanom dostęp do kościoła. W 2020 roku prezydent Joko Widodo wypowiedział się przeciwko trudnościom, jakie napotykają wyznawcy mniejszościowych religii, starając się o rejestrację miejsca kultu. Prezydent zapowiedział, że mniejszości religijne nie powinny być dyskryminowane i pojawiła się nadzieja, że dekret prezydencki zostanie zmieniony lub zniesiony. Jak dotąd nic takiego się nie wydarzyło.

Spis treści

8. Naruszenie zobowiązań i praw międzynarodowych

Indonezja zobowiązała się do przestrzegania i ochrony praw podstawowych w następujących traktatach międzynarodowych: 

1. Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych (ICCPR) 
2. Międzynarodowy pakt praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych (ICESCR) 
3. Konwencja w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania (CAT) 
4. Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet (CEDAW) 
5. Konwencja o prawach dziecka (CRC)

Indonezja nie wypełnia swoich zobowiązań międzynarodowych, regularnie naruszając/nie chroniąc następujących praw chrześcijan:

1. Chrześcijanie nawróceni na obszarach zamieszkałych przez muzułmanów doświadczają presji i przemocy ze strony rodziny i społeczności (art. 18 ICCPR)
2. Dzieci chrześcijańskie są prześladowane z powodu wiary rodziców (ICCPR Art. 18 i CRC Art. 14)
3. Chrześcijanie są dyskryminowani w pracy z powodu wiary (art. 26 ICCPR)
4. Kościoły napotykają przeszkody w uzyskiwaniu pozwoleń na budowę nowych budynków (ICCPR Arts. 21 i 26)
5. Chrześcijanie są zabijani z powodu swojej wiary przez członków organizacji terrorystycznych (ICCPR Art. 6.1)

Spis treści

9. Sytuacja innych mniejszości religijnych

Poza sześcioma uznanymi wyznaniami wspólnoty mniejszościowe zgłaszały problemy z uzyskaniem wpisu swojego wyznania w dowodach osobistych. W ramach utrzymywania kontroli rząd wsparł aplikację na smartfony o nazwie Smart Pakem. Umożliwiło to obywatelom składanie raportów o herezji lub bluźnierstwie przeciwko osobom i grupom, których praktyki religijne (zdaniem władz) są nieoficjalne lub nieortodoksyjne. Organizacje praw człowieka skrytykowały aplikację, twierdząc, że może ona osłabiać tolerancję i wolność religijną. Aplikacja została już usunięta ze sklepu Google Play oraz Apple Store. Prawa mniejszościowych ugrupowań muzułmańskich takich jak Ahmadi i szyici, są naruszane. Mniejszości te są pod obserwacją zarówno władz, jak i radykalnych grup sunnickich. Mniejszość hinduistyczna również jest spychana na margines.

Spis treści

10. Open Doors w Indonezji

Praca Open Doors w Indonezji na rzecz wzmocnienia Kościoła obejmuje: 

• Seminaria uczniowskie oraz szkolenia na temat biblijnego radzenia sobie z prześladowaniami i posłuszeństwa wobec Boga, zwłaszcza w kontekście wielkiego posłania misyjnego Jezusa.
• Organizację spotkań w celu wspierania jedności między kościołami i agencjami misyjnymi
• Dostarczanie Biblii i innej literatury chrześcijańskiej
• Zapewnienie pomocy potrzebującym poprzez projekty wzmocnienia społeczno-ekonomicznego
• Zapewnienie wsparcia i natychmiastowej pomocy ofiarom prześladowań

Spis treści

11. Módl się za Indonezję

• Módl się, o Boże pocieszenie i uzdrowienie dla wszystkich dotkniętych atakami na chrześcijan, w których zginęło ośmiu chrześcijan.
• Módl się, aby chrześcijanie mądrze i odważnie podążali za Jezusem w społeczeństwie, które coraz bardziej przybiera surowy islamski charakter.
• Módl się, aby wpływ ekstremistycznych grup islamskich został ograniczony; poproś Jezusa Chrystusa, aby objawił się tym, którzy mu się sprzeciwiają.