Algieria

Spis treści

Kluczowe ustalenia

Okres badawczy: od 1 października 2023 do 30 września 2024

W ostatnich dwóch latach presja, której poddawani są protestanccy chrześcijanie, osiągnęła bezprecedensowy poziom. Nie zmieniła się sytuacja zamkniętych w poprzednich latach kościołów, a działającym jeszcze Kościołom nakazano zamknięcie. Jednak w odróżnieniu od lat poprzednich, kiedy to kościoły były oficjalnie zamykane przez urzędników, rząd zaczął grozić przywódcom kościelnym sądem, jeśli ich kościoły nie zaprzestaną swojej działalności. Wszystkie z 47 Kościołów funkcjonujących w ramach Algierskiego Stowarzyszenia Kościołów Protestanckich (EPA) zaprzestały działalności. Inne (niezależne) Kościoły również przestały się spotykać, obawiając się reperkusji ze strony rządu. Zamknięcie Kościołów spowodowało dotkliwą izolację algierskich chrześcijan. W kraju obowiązują przepisy, które regulują kwestie niemuzułmańskich praktyk religijnych, w tym zakazujące jakichkolwiek działań, które mogłyby „zachwiać wiarę muzułmanina” lub służyć „zwodzeniu z zamiarem skłonienia muzułmanina do zmiany religii”. Oprócz tego, że zamykane są kościoły, wielu chrześcijan otrzymało wyroki więzienia (w zawieszeniu).

Algierscy chrześcijanie, z których większość to konwertyci z islamu, spotykają się ze sprzeciwem ze strony swoich rodzin i członków lokalnej społeczności, którzy próbują zmusić konwertytów do przestrzegania islamskich norm i obrzędów. Naciski są szczególnie silne, a zagrożenie wysokie na obszarach wiejskich, a tym samym bardziej konserwatywnych. W latach 90. regiony te stanowiły bastion islamskich rebeliantów w walce z rządem. 

Spis treści

Profil kraju w formacie PDF

Poniższy profil kraju stanowi przetłumaczoną część szczegółowych raportów przygotowanych przez World Watch Research, dział badawczy Open Doors. Profil kraju dostępny jest również do pobrania w formacie PDF. Szczegółowe raporty w oryginalnej wersji angielskiej (części "Informacje ogólne" oraz "Dynamika prześladowań") znajdują się na końcu strony.

SKRÓCONY PROFIL KRAJU W PDF

Spis treści

1. Tło

Algieria została sklasyfikowana jak państwo autorytarne i pozbawione wolności, ponieważ de facto jest rządzona przez potężną armię oraz grupę biznesmenów i polityków określanych mianem „Le Pouvoir” (władza). Konstytucja zakazuje niemuzułmanom zajmowania wysokich stanowisk w administracji państwowej.

Historycznie Algierię zamieszkują dwie grupy etniczne – Arabowie i Berberowie, z przewagą ludności arabskiej. Po wielu latach marginalizacji kultury berberyjskiej przez władze kwestie tożsamości etnicznej i języka traktowane są z dużą dozą ostrożności. Mimo że islamskie społeczeństwo Algierii jest bardzo konserwatywne, kraj posiada jedną z największych społeczności konwertytów z islamu na chrześcijaństwo na Bliskim Wschodzie. Większość z tych konwertytów należy do społeczności berberyjskiej w regionie Kabyle. Źródła krajowe informują, że konwertyci spoza tego regionu doświadczają wyższego poziomu presji ze strony społeczeństwa i rodziny.

Kościół rzymskokatolicki ma w kraju cztery diecezje (w Algierze, Oranie, Konstantynie i Hipponie oraz Laghouat-Ghardaïa).  

Rozporządzenie 06-03, przyjęte w marcu 2006 roku, reguluje kwestie religii innych niż islam i poważnie ogranicza kult niemuzułmański. Od czasu wprowadzenia tego rozporządzenia władze nie pozwoliły na zarejestrowanie żadnych nowych Kościołów, dlatego też chrześcijanie spotykają się w prywatnych domach lub budynkach przeznaczonych na działalność komercyjną, za co grozi im kara do trzech lat pozbawienia wolności i grzywna w wysokości 300 000 DA (3000 Euro). W okresie badawczym ŚIP 2025 presja utrzymywała się na wysokim poziomie.

EPA zostało oficjalnie uznane przez rząd w 1974 roku. Jego Kościoły członkowskie są zobowiązane do uzyskania indywidualnej rejestracji, jednak żadnemu z nich się to nie udało, ponieważ rząd nie zatwierdził ani jednego wniosku. W 2013 roku, po wprowadzeniu nowego prawa dotyczącego organizacji pozarządowych (NGO), EPA musiało ponownie ubiegać się o formalne uznanie przez państwo. Do tej pory władze nie odpowiedziały na złożony wniosek, pozostawiając organizację w prawnym zawieszeniu.

W okresie badawczym 2025 presja, której byli poddawani chrześcijanie, utrzymywała się na wysokim poziomie. Kilkanaście osób zostało oskarżonych i skazanych pod zarzutem prozelityzmu i prowadzenia nabożeństw bez zezwolenia.

Spis treści

2. Sytuacja w poszczególnych regionach kraju

Większość chrześcijan zamieszkuje rejon Kabyle na północy kraju. Ludzie z tych terenów należą do etnicznej grupy Berberów. Kabylowie byli przez wiele lat dyskryminowani i zaniedbywani przez rząd Algierii, co sprzyjało rozwojowi społeczności chrześcijańskich na tych terenach. W arabskiej części kraju, zwłaszcza na południu, położenie chrześcijan jest bardzo trudne, a kościołów jest niewiele. Islamskie bojówki nie cieszą się dużym poparciem wśród ludzi, ale islam trzyma całe społeczeństwo w żelaznym uścisku, również ze względu na rozwój fundamentalistycznego ruchu salafickiego.

Spis treści

3. Kogo dotykają prześladowania?

Wspólnoty chrześcijan ekspatriantów

Do tej grupy należą chrześcijanie migrujący z Afryki Subsaharyjskiej oraz mała grupa obcokrajowców z Zachodu. Chrześcijańscy studenci z Afryki Subsaharyjskiej zmagają się z dyskryminacją na uniwersytetach i w życiu codziennym.

Tradycyjne społeczności chrześcijańskie

Społeczność katolicka napotyka na ograniczenie swobód poza miejscami kultu, ale zarejestrowane Kościoły mogą prowadzić swoją działalność. Władze nie przeszkadzają w prowadzeniu nabożeństw Kościołom katolickim (w tym w katedrze w Algierze, która jest siedzibą miejscowego arcybiskupa).

Społeczności konwertytów

Zdecydowana większość chrześcijan w Algierii to konwertyci z islamu, którzy spotykają się z dyskryminacją i ciągłą presją ze strony państwa i członków rodziny. Ponieważ prawo zabrania publicznych zgromadzeń w celu praktykowania wiary innej niż islam poza zarejestrowanymi kościołami, konwertyci zwykle spotykają się w domach prywatnych.

Nietradycyjne społeczności chrześcijan

Kategoria ta nie została uwzględniona w punktacji i analizie ŚIP.

Spis treści

4. Główne źródła prześladowań i dyskryminacji

Islamski ekstremizm

Aby uniknąć utraty poparcia, postępując wbrew przekonaniom większości obywateli, władze ulegają presji wywieranej przez ugrupowania islamskie. Chociaż działalność Islamskiego Frontu Zbawienia (FIS) jest zakazana, islamiści stają się coraz bardziej widoczni i śledzą działania chrześcijan oraz innych mniejszości niemuzułmańskich (takich jak małe społeczności żydowskie i bahaickie). Co więcej, wśród urzędników państwowych są także islamiści.

Paranoja dyktatorska

Autokratyczny rząd łamie prawa chrześcijan, zamykając kościoły i oskarżając chrześcijan o prozelityzm. Antykolonialne, rewolucyjne korzenie partii rządzącej, która sprawuje władzę od czasu uzyskania niepodległości przez Algierię, sprawiają, że jest ona podejrzliwa wobec działalności chrześcijańskich misjonarzy. Dotyczy to zwłaszcza działań prowadzonych we współpracy z Kościołami i grupami chrześcijańskimi z Zachodu.

Ucisk klanowy

U źródeł prześladowań konwertytów przez członków rodziny i lokalnej społeczności leży islamski ekstremizm. Szczególnie w arabskiej części kraju ważną rolę odgrywają takie pojęcia jak „ochrona honoru rodziny”. Przy wsparciu starszyzny wioski wywierany jest nacisk na konwertytę, aby wyrzekł się wiary w Chrystusa. Na obszarach miejskich wpływ starszych jest mniejszy, ale presja rodziny często pozostaje silna.

Wrogość o podłożu etniczno-religijnym

Większość algierskich chrześcijan to Barberowie zamieszkujący region kabylski w północnej części kraju. Od czasu uzyskania niepodległości sytuacja polityczna między tym regionem a (arabskim) rządem centralnym jest napięta, ze względu na kwestie tożsamości etnicznej, kultury i języka. Napięcia na tle etnicznym przeradzają się w konflikty o podłożu religijnym.

Spis treści

5. Czym różnią się prześladowania mężczyzn i kobiet?

Kobiety

Algierskie kobiety jako grupa są w gorszej sytuacji prawnej i społecznej, co potęguje presję, jakiej doświadczają chrześcijanki na tle wyznaniowym. Grożą im nękanie w miejscu pracy oraz szkole, przemoc seksualna, a także groźby śmierci (zwłaszcza jeśli nie noszą chusty). Konwertytki doświadczają przemocy ze strony rodziny – są bite, zastraszane, więzione w domach, zmuszane do wyjścia za mąż lub rozwodu. Zabrania się im spotykania z innymi chrześcijanami, a także uniemożliwia słuchania chrześcijańskich audycji radiowych lub oglądania programów telewizyjnych. W obawie przed nękaniem i przemocą wiele kobiet decyduje się nie mówić nikomu o swojej konwersji i prowadzą życie religijne w ukryciu.

Formy wywierania nacisku:

• ograniczanie kontaktów społecznych/międzyludzkich;
• nękanie ekonomiczne w biznesie/miejscu pracy;
• narzucenie reguł ubioru;
• wymuszony rozwód;
• wymuszone małżeństwo;
• uwięzienie przez rodzinę (areszt domowy);
• przemoc fizyczna;
• przemoc psychiczna;
• przemoc seksualna.

Mężczyźni

Chrześcijańscy mężczyźni doświadczają presji społecznej i ekonomicznej, spotykają się z prześladowaniami w miejscu pracy i przestrzeni publicznej. Ponieważ algierczycy są głównymi żywicielami w swoich rodzinach, utrata pracy może mieć paraliżujący wpływ na całą rodzinę, wywołując strach i poczucie bezsilności. Mężczyźni są również bardziej narażeni na aresztowanie, co także wpływa na ich zdolność do pracy. Rodziny nie szczędzą im przemocy fizycznej, obelg i gróźb. Mężczyźni cierpią z powodu ostracyzmu i odrzucenia nie tylko ze strony rodziny, ale także ogółu społeczeństwa.

Formy wywierania nacisku:

• ograniczanie kontaktów społecznych/międzyludzkich;
• przymusowe opuszczenia domu – wypędzenie;
• uwięzienie przez władze;
• przemoc fizyczna;
• przemoc psychiczna;
• przemoc słowna.

Spis treści

6. ŚIP: Perspektywa 5-letnia

Wykres: Wynik w zaokrągleniu.

Krótki opis zmiany wyniku i jej przyczyny

W okresie badawczym ŚIP 2025 poziom presji utrzymał się na ekstremalnie wysokim poziomie, mimo że wynik ogólny spadł o 2 pkt. Niższy wynik ogólny wynika ze spadku punktacji w kategorii „przemoc” z 9,8 pkt w ŚIP 2024 do 6,3 pkt w ŚIP 2025, co z kolei jest konsekwencją zamknięcia wszystkich protestanckich Kościołów i braku Kościołów, które mogłyby być w ten sposób prześladowane. Średnia presja w pięciu sferach życia nadal rosła, podobnie jak w poprzednich pięciu latach, osiągając 14,2 pkt w ŚIP 2025 w porównaniu z 12,8 pkt w ŚIP 2020. Chociaż nie znajduje to bezpośredniego odzwierciedlenia w ocenie przemocy, całkowita liczba chrześcijan oczekujących na procesy i wyroki jest rekordowo wysoka, mimo że chrześcijanie starają się być niezauważeni, aby uniknąć ścigania na mocy niesławnego rozporządzenia 06-03, które reguluje niemuzułmańskie praktyki religijne. Rząd próbował także wprowadzać różne formy presji finansowej i organizacyjnej w celu osłabienia Kościołów i monitorował działalność chrześcijan w internecie.

Atmosfera represji w połączeniu z zamknięciem kościołów zmusiła wielu algierskich chrześcijan do izolacji.   

Spis treści

7. Szczegółowe dane na temat przemocy i wywieranej presji

Poziomy przemocy i presji

Wykres: Wzorzec prześladowań dla Algierii.

Maksymalna liczba punktów dla każdej z sześciu kategorii wynosi 16,7 pkt. Łączna liczba punktów dla sześciu kategorii wynosi 100 pkt (6 x 16,7 = 100).

Spis treści

8. Przemoc

Tabela obejmuje tylko kilka kategorii przemocy na tle wyznaniowym w okresie sprawozdawczym – szczegółowe wyniki znajdują się w sekcji przemoc w Pełnym Dossier Kraju. Ponieważ wiele incydentów nie jest zgłaszanych, liczby te należy rozumieć jako wielkości minimalne. Jeśli nie można było dokładnie określić liczy przypadków, podano symboliczną liczbę w zaokrągleniu (10, 100 lub 1000*). Dane rzeczywiste mogą być dużo wyższe. To samo dotyczy liczb 10 000*, 100 000* oraz 1 000 000*.

Przykładowe akty przemocy w opisywanym okresie sprawozdawczym

• W okresie badawczym ŚIP 2025 cztery kościoły, które pozostały otwarte po fali zamknięć w okresie badawczym ŚIP 2024, zaprzestały wszelkiej działalności. Zamknięcie kościołów drastycznie ograniczyły możliwości organizacyjne wspólnot, zmuszając tysiące chrześcijan do izolacji.
• Kilkunastu chrześcijan zostało aresztowanych i postawionych przed sądem pod różnymi zarzutami, od „prozelityzmu” po „praktykowanie kultu bez uprzedniej zgody” i „odprawianie nabożeństw w budynku, w którym nie jest to dozwolone”. Większość z tych zarzutów opierała się na Rozporządzeniu regulującym kult niemuzułmański, uchwalonym w 2006 roku. Na przykład w maju 2024 roku podczas rozprawy apelacyjnej podtrzymano wyrok jednego roku więzienia dla pastora Youssefa Ourahmane’a. Wiceprezes protestanckiej organizacji parasolowej EPA został również zmuszony do zapłacenia wysokiej grzywny. Wcześniej został skazany na rok pozbawienia wolności i grzywnę za organizowanie „nieautoryzowanych zgromadzeń religijnych i sprawowanie kultu w budynku niedozwolonym do sprawowania kultu” po tym, jak niektóre chrześcijańskie rodziny pod jego nadzorem zebrały się na trzy dni na terenie jednego z zamkniętych i zapieczętowanych kościołów (MEC, 3 maja 2024).  

Życie prywatne

Chrześcijanie, którzy otwarcie dzielą się swoją wiarą w mediach społecznościowych, ryzykują, że będą ścigani pod zarzutem prozelityzmu lub bluźnierstwa i narażają się na przemoc w swoim lokalnym środowisku. Chrześcijanie starają się nie wystawiać na widok publiczny symboli chrześcijańskich, takich jak krzyże, by nie sprowokować wrogich reakcji społeczeństwa. Algierskie przepisy dotyczące przeciwdziałania prozelityzmowi i bluźnierstwu wpływają na wolność chrześcijan w dzieleniu się ich prywatnymi przekonaniami nawet z członkami najbliższej rodziny. Zgodnie z zarządzeniem 06-03 prozelityzm jest czynem karalnym, za który grozi kara od roku do trzech lat więzienia.

Życie rodzinne

Edukacja religijna oparta na zasadach islamu jest obowiązkowa we wszystkich szkołach publicznych. W wielu przypadkach muzułmański mąż lub żona osoby nawróconej będzie chciał/a się z nią/nim rozwieść lub zostanie do tego zmuszony/a przez członków rodziny. Dzieci są izolowane od rodziców konwertytów. Adopcja jest dozwolona tylko dla muzułmanów. Dziecko muzułmanina, automatycznie uznawane jest przez państwo za muzułmanina. Konwertyci, podobnie jak ich dzieci, są nadal uważani przez rząd za muzułmanów.

Życie w społeczeństwie

Powszechnym zjawiskiem jest inwigilacja osób prywatnych. Osoby zajmujące stanowiska kierownicze są narażone na podsłuch telefonów i kontrolę e-maili. Gromadzenie się chrześcijan poza budynkami kościelnymi jest nielegalne, chociaż zasada ta jest mniej rygorystycznie przestrzegana w regionie kabylskim. W bardziej konserwatywnych rejonach kraju, w obawie przed dyskryminacją i brakiem możliwości kontynuowania edukacji na uczelniach wyższych, chrześcijańskie dzieci w wieku szkolnym nie ujawniają swojej religii. Dotyczy to zwłaszcza dzieci konwertytów. Podobnie wielu konwertytów nie ujawnia swojej religii w obawie przed dyskryminacją podczas ubiegania się o pracę. Wszyscy chrześcijanie (konwertyci i tradycyjnie wierzący) nie mają dostępu do wyższych stanowisk w urzędach państwowych.

Życie w państwie

Chrześcijanie są dyskryminowani w kontaktach z władzami, zwłaszcza jeśli są konwertytami lub imigrantami z Afryki Subsaharyjskiej. Przemoc członków rodziny wobec konwertytów zazwyczaj nie jest karana, ponieważ rząd uważa przemoc domową za wewnętrzny problem rodzinny.

Życie w Kościele

Kościoły nie mogą organizować zajęć wśród młodzieży muzułmańskiej, a nieletni nie mogą sami uczęszczać do kościoła. Na mocy rozporządzenia 06-03 drukowanie materiałów chrześcijańskich jest zabronione. Ze względu na poddawanie kościołów ścisłej obserwacji, chrześcijanie z zagranicy mają trudności z otrzymaniem wizy w celu odwiedzenia algierskich wspólnot.

Spis treści

9. Naruszenie zobowiązań i praw międzynarodowych

Algieria zobowiązała się do przestrzegania i ochrony praw podstawowych w następujących traktatach międzynarodowych:

1. Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych (ICCPR);
2. Międzynarodowy pakt praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych (ICESCR);
3. Konwencja w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania (CAT);
4. Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet (CEDAW);
5. Konwencja o prawach dziecka (CRC).

Algieria nie wypełnia swoich zobowiązań międzynarodowych, regularnie naruszając/nie chroniąc następujących praw chrześcijan:

• Przywódcy chrześcijańscy są inwigilowani, a ich działalność jest poddawana monitoringowi (Art. 17 ICCPR);
• Kościoły są arbitralnie zamykane przez rząd (Art. 18 i 20 ICCPR);
• Chrześcijańskie kobiety i dziewczęta są gwałcone i wykorzystywane seksualnie (Art. 17 ICCPR);
• Chrześcijanie nie mogą dzielić się swoją wiarą z niechrześcijanami ani prowadzić prozelityzmu (Art. 18 i 19 ICCPR);
• Chrześcijanie nie mogą adoptować dzieci ani być rodzicami zastępczymi (Art. 26 ICCPR);
• Chrześcijanie są fałszywie oskarżani i skazywani za bluźnierstwo (Art. 19 ICCPR). 

Spis treści

10. Sytuacja innych mniejszości religijnych

Algierscy żydzi, muzułmanie Ahmadijja i szyici spotykają się z różnymi formami nacisków i przemocy. Muzułmanie Ahmadijja są silnie prześladowani; oskarża się ich o „oczernianie dogmatów oraz nakazów islamu”. Spotykają się także z wrogością ze strony urzędników i odmawia im się prawa do zakładania stowarzyszeń. Społeczeństwo wrogo odnosi się do ateistów i osób, które otwarcie kwestionują doktrynę islamu sunnickiego.  

Spis treści

11. Open Doors w Algierii

We współpracy z lokalnymi partnerami i kościołami Open Doors wspiera Kościół w Afryce Północnej poprzez następujące działania:

• szkolenie liderów i mentoring;
• szkolenie w zakresie uczniostwa, wspieranie inicjatyw teologicznych, oferowanie szkoleń w zakresie gotowości na prześladowania oraz dystrybucja Biblii i literatury chrześcijańskiej;
• szkolenia w zakresie doradztwa dla kobiet w traumie, pomoc prawna dla prześladowanych chrześcijan i praktyczne formy wsparcia;
• inicjatywy zapewniające środki do życia poprzez mikropożyczki na rozpoczęcie małych firm, szkolenia zawodowe, w razie potrzeby wspieramy pomoc medyczną lub oferujemy artykuły pierwszej potrzeby;
• Zachęcamy wszystkim wierzących do modlitwy za Kościół w Algierii.

Spis treści

12. Przypisy

• Niniejszy dokument został przygotowany w oparciu o bardziej szczegółowe Dossier Kraju opracowane corocznie przez World Watch Research (WWR), dział badawczy Open Doors International. Zezwala się na wykorzystywanie i bezpłatne rozpowszechnianie dokumentu pod warunkiem podania źródła, tj. © 2025 Open Doors International.

• Wszystkie krótkie profile krajów są dostępne w zakładce „Advocacy resources” na stronach poświęconych badaniom Open Doors International, wraz z bardziej szczegółowymi pełnymi dokumentami krajowymi i najnowszą aktualizacją metodologii ŚIP: www.opendoors.org/en-US/research-reports/. Są one również dostępne na stronie Open Doors Analytical: https://opendoorsanalytical.org/; (hasło: freedom).

• Okres badawczy dla ŚIP 2025: 1 października 2023 – 30 września 2024.