Algieria

Spis treści

Wnioski

Okres badawczy: 01.10.2021 – 30.08.2022

Głównymi sprawcami naruszeń wolności religijnej są społeczeństwo, radykalni nauczyciele islamscy oraz urzędnicy państwowi, którzy podzielają ich poglądy. Algierscy chrześcijanie, z których większość to konwertyci z islamu, spotykają się z przemocą, zwłaszcza ze strony członków rodziny i szerszej społeczności, w tym lokalnych przywódców etnicznych i starszyzny. Urzędnicy państwowi różnych szczebli wywierają presję na ograniczenie wolności chrześcijan i nakłaniają ich do wyrzeczenia się wiary. Istnieją przepisy, które regulują kwestie niemuzułmańskich praktyk religijnych, w tym zakazujące jakichkolwiek działań, które mogłyby „zachwiać wiarę muzułmanina” lub służyć „zwodzeniu z zamiarem skłonienia muzułmanina na zmiany religii”. Chrześcijanie są dyskryminowani i prześladowani przez członków rodziny i sąsiadów, którzy próbują zmusić ich do przestrzegania norm islamskich. Naciski są szczególnie silne a zagrożenie wysokie na obszarach wiejskich, a tym samym bardziej konserwatywnych. Chrześcijanie są ścigani i więzieni pod zarzutem bluźnierstwa i prozelityzmu. Wiele kościołów pozostaje zamkniętych.

Profil kraju w PDF

Poniższy profil kraju jest przetłumaczonym fragmentem z Country Dossier World Watch Research, działu badawczego Open Doors. Kompletne lub skrócone dossier w języku angielskim można pobrać tutaj.

  Profil kraju w PDF

  Skrócony profil w PDF

Spis treści

1. Tło

Algieria jest konstytucyjną republiką półprezydencką, w której głową państwa jest prezydent, a szefem rządu premier. W rzeczywistości Algieria jest kierowana przez potężną armię oraz grupę wpływowych biznesmenów i polityków znanych jako "Le Pouvoir" (Władza). Z tego powodu Algieria została sklasyfikowana jako państwo autorytarne,  pozbawione wolności. 1 listopada 2020 r. odbyło się referendum w sprawie nowej Konstytucji. Jednak rekordowo mała frekwencja (23,8%) świadczy o tym, że Algierczycy nie wierzyli, że może ono przynieść realne zmiany w polityce kraju.  

Rozporządzenie 06-03 wydane w marcu 2006 dotkliwie ogranicza praktyki religijne niemuzułmanów. Władze nie zezwalają na rejestrację nowych kościołów, a chrześcijanie nadal spotykają się w prywatnych domach lub  obiektach biznesowych, za co grozi im kara do trzech lat pozbawienia wolności i grzywna w wysokości 300 000 DA (3 000 euro). Od listopada 2017 roku rozporządzenie to posłużyło za podstawę zamknięcia co najmniej 17 kościołów zrzeszonych w Algierskim Stowarzyszeniu Kościołów Protestanckich (EPA), organizacji parasolowej dla kościołów protestanckich w Algierii. Państwo kontroluje zarówno media społecznościowe, jak i inne środki przekazu informacji. Chrześcijan dzielących się swoją wiarą w sieci mogą spotkać się represje. W więzieniu przebywa obecnie kilkoro chrześcijan oskarżonych o bluźnierstwo i prozelityzm.  
Algierscy chrześcijanie doświadczają dyskryminacji na tle wyznaniowym podczas poszukiwania zatrudnienia zarówno w sferze prywatnej, jak i publicznej. Zarówno mężczyźni, jak i kobiety spotykają się z dużą presją ukształtowanego przez islamski patriarchat środowiska, jeśli ludzie w ich otoczeniu dowiedzą się, że są chrześcijanami. Mężczyźni są wypędzani z domów, a kobiety padają ofiarą przemocy domowej.

Szacuje się, że 98,2% Algierczyków to muzułmanie praktykujący sunnicką odmianę islamu. Większość algierskich chrześcijan to konwertyci z islamu. EPA została oficjalnie uznana przez rząd w 1974 roku. Jej kościoły członkowskie zobowiązane są do uzyskania własnej rejestracji. Żadnemu z nich nie udało się tego dokonać. W 2013 roku EPA musiała ponownie ubiegać się o formalne uznanie po wprowadzeniu nowego prawa dotyczącego organizacji pozarządowych (NGO). Do tej pory władze nie odpowiedziały na złożony wniosek, pozostawiając organizację w prawnym zawieszeniu. Konstytucja wyklucza niemuzułmanów z zajmowania wysokich stanowisk w rządzie. 

Ponieważ konstytucja i rząd Algierii zabraniają działalności „sprzecznej z wartościami kraju lub moralnością publiczną”, grupy niemuzułmańskie i niereligijne starają się nie rzucać w oczy, aby uniknąć prześladowań, dyskryminacji i nietolerancji

Spis treści

2. Sytuacja w różnych regionach kraju

Większość chrześcijan zamieszkuje rejon Kabyle na północy kraju. Ludzie z tych terenów należą do etnicznej grupy Berberów i mówią w swoim własnym języku, w odróżnieniu od Algierczyków pochodzenia arabskiego. Kabylowie byli przez wiele lat dyskryminowani i zaniedbywani przez rząd Algierii, co sprzyjało rozwojowi społeczności chrześcijańskich na tych terenach. Jednak presja ze strony władz i społeczeństwa jest niezmiennie silna. W arabskiej części kraju, zwłaszcza na południu, położenie chrześcijan jest trudne, a kościołów jest niewiele. Islamskie bojówki nie cieszą się dużym poparciem wśród ludzi, ale islam trzyma całe społeczeństwo w żelaznym  uścisku, również ze względu na rozwój fundamentalistycznego ruchu salafickiego.

Spis treści

3. Kogo dotykają prześladowania?

Społeczności chrześcijan ekspatriantów

Do tej grupy należą chrześcijanie migrujący z Afryki Subsaharyjskiej oraz mała grupa obcokrajowców z Zachodu. Chrześcijańscy studenci z Afryki Subsaharyjskiej zmagają się z dyskryminacją na uniwersytetach.

Tradycyjne społeczności chrześcijańskie

Społeczność katolicka napotyka na ograniczenie swobód poza miejscami kultu, ale zarejestrowane kościoły mogą prowadzić swoją działalność. Władze nie przeszkadzają w prowadzeniu nabożeństw przez kościoły katolickie (w tym w katedrze w Algierze, która jest siedzibą arcybiskupa).

Społeczności konwertytów

Zdecydowana większość chrześcijan w Algierii to konwertyci z islamu, którzy spotykają się z dyskryminacją i ciągłą presją ze strony państwa i członków rodziny. Ponieważ prawo zabrania publicznych zgromadzeń w celu praktykowania wiary innej niż islam poza zarejestrowanymi kościołami, konwertyci zwykle spotykają się w prywatnych domach.

Spis treści

4. Główne źródła prześladowań i dyskryminacji

Islamski ekstremizm

Islam znacząco wpływa na politykę prowadzoną przez władze Algierii, co przekłada się na ograniczenia wolności chrześcijan. Islamistyczna presja na rząd i społeczeństwo w połączeniu z presją ze strony członków rodzin na chrześcijańskich konwertytów muzułmańskiego pochodzenia sprawiają, że chrześcijanie znajdują się w trudnym położeniu. Aby uniknąć utraty poparcia, postępując wbrew przekonaniom większości obywateli, władze ulegają presji wywieranej przez islamskie ugrupowania. Chociaż działalność Islamskiego Frontu Zbawienia (FIS) jest zakazana, islamiści stają się coraz bardziej widoczni i śledzą działania chrześcijan i innych mniejszości niemuzułmańskich (takich jak małe społeczności żydowskie i bahaickie).

Paranoja dyktatorska

Paranoja dyktatorska jest oczywista, kiedy spojrzymy na autokratyczny charakter algierskiego rządu, który nakłada ograniczenia na chrześcijan. Kolejne zamknięte kościoły oraz brutalne traktowanie chrześcijańskich demonstrantów są oznakami wzmożonej presji na Kościół. Motywy stojące za tą nową falą prześladowań nie są do końca znane, ale środki wykorzystywane przez rząd mogą wskazywać na chęć przypodobania się islamistycznemu segmentowi społeczeństwa. Co więcej, rewolucyjne i antykolonialne korzenie rządzącej partii, która utrzymuje się przy władzy od czasów odzyskania niepodległości, a także przyjęta przez nią ideologiczna optyka, sprawiają, że działanie chrześcijańskich misjonarzy są traktowane z dużą podejrzliwością. Dotyczy to zwłaszcza działań prowadzonych we współpracy z kościołami i grupami chrześcijańskimi z Zachodu.

Ucisk klanowy

Islamski ekstremizm stanowi główne źródło prześladowań konwertytów przez członków rodziny i lokalnej społeczności, ale szczególnie w arabskiej części kraju ważną rolę odgrywają również takie pojęcia jak „ochrona honoru rodziny”. Przy wsparciu lokalnej (wioskowej) starszyzny wywierana jest presja zarówno przez bezpośrednich członków rodziny, a na późniejszym etapie przez całą społeczność, aby zmusić konwertytę do wyrzeczenia się nowej wiary i przestrzegania tradycyjnych wartości zarówno rodziny, jak i społeczności. Na obszarach miejskich wpływ starszyzny słabnie i często nie ma szerszej społeczności, która mogłaby wywierać tak silną presję. Najczęściej jednak konwertytom nie udaje się uciec od presji wywieranej przez rodzinę 

Wrogość o podłożu etniczno-religijnym

Większość algierskich chrześcijan zamieszkuje region kabylski, który znajduje się w północnej części kraju. Od czasu uzyskania niepodległości sytuacja polityczna między tym regionem a rządem centralnym w Algierii jest napięta. Ważnym punktem w trudnych relacjach między rządem a mieszkańcami regionu Kabyle, z których większość to etniczni Berberowie, podczas gdy większość etniczną w kraju stanowią Arabowie, są kwestie tożsamości etnicznej, kultury i języka. Napięcia i antagonizmy na tle etnicznym przenikają również do życia religijnego, przyczyniając się do naruszeń wolności wyznania wobec chrześcijan w regionie Kabyle.

Spis treści

5. Czym różnią się prześladowania mężczyzn i kobiet?

Kobiety

Algierskie kobiety jako grupa są w gorszej sytuacji prawnej i społecznej, co potęguje  presję, jakiej doświadczają chrześcijanki na tle wyznaniowym. Grozi im utrata pracy, nękanie w miejscu pracy lub szkole, przemoc seksualna i groźby śmierci (zwłaszcza jeśli nie noszą chusty). Kobiety doświadczają przemocy ze strony rodziny – są bite, zastraszane, więzione w domach, zmuszane do wyjścia za mąż lub rozwodu.  Zabrania im się spotykania z innymi chrześcijanami, ale także uniemożliwia słuchania chrześcijańskich audycji radiowych lub oglądania programów telewizyjnych. W obawie przed nękaniem i przemocą wiele kobiet decyduje się nie mówić nikomu o swojej konwersji i prowadzą chrześcijańskie życie w ukryciu.

• Ograniczanie kontaktów społecznych/międzyludzkich
• Odebranie praw do opieki nad dziećmi
• Dyskryminacja w edukacji
• Przemoc ekonomiczna w miejscu pracy/biznesie
• Zmuszanie do przestrzegania nakazów związanych z ubiorem
• Wymuszony rozwód
• Wymuszone małżeństwo; Uwięzienie przez rodzinę/areszt domowy
• Przemoc - zabójstwo; Przemoc fizyczna
• Przemoc psychiczna
• Przemoc seksualna

Mężczyźni

Chrześcijańscy mężczyźni doświadczają presji społecznej i ekonomicznej, spotykając się z prześladowaniami w miejscu pracy i przestrzeni publicznej. Ponieważ algierscy mężczyźni są głównymi żywicielami w swoich rodzinach, utrata pracy może mieć paraliżujący wpływ na całą rodzinę, wywołując strach i poczucie bezradności. Choć nie jest to częste, mężczyźni są również bardziej narażeni na aresztowanie, co również wpływa na ich zdolność do pracy. Rodziny nie szczędzą im przemocy fizycznej, obelg i gróźb. Mężczyźni cierpią z powodu ostracyzmu i odrzucenia nie tylko ze strony rodziny, ale także ogółu społeczeństwa. 

• Ograniczanie kontaktów społecznych/międzyludzkich
• Przemoc ekonomiczna w miejscu pracy/biznesie
• Przymusowe opuszczenie domu - wypędzenie
• Zmuszenie do opuszczenia miasta/kraju
• Uwięzienie przez władze państwowe
• Przemoc fizyczna
• Przemoc słowna

Spis treści

6. ŚIP: Perspektywa 5-letnia

Wykres: Wynik w zaokrągleniu.

Krótki opis zmiany wyniku i jej przyczyny

Wynik Algierii w ŚIP 2023 wzrósł o 2 pkt w porównaniu z ŚIP 2022. Za wyższą punktację odpowiadają nasilające się restrykcje rządowe i coraz większa presja na Kościół. Oprócz 16 kościołów zamkniętych wcześniej, w obecnym okresie sprawozdawczym cztery kolejne kościoły otrzymały nakaz zamknięcia i zaprzestały działalności. Ponadto chrześcijanie stawali przed sądem i otrzymywali wyroki skazujące za „praktykowania kultu bez pozwolenia”, „zachwiania wiary muzułmanina” oraz „zatruwania umysłów młodzieży”. Poziom presji wywieranej na chrześcijan pozostawał na bardzo wysokim (lub ekstremalnie wysokim) poziomie we wszystkich obszarach życia.  

Spis treści

7. Szczegółowe dane na temat przemocy i wywieranej presji

Poziomy przemocy i presji

Wykres: Wzorzec prześladowań dla Algierii.

Maksymalna liczba punktów dla każdej z sześciu kategorii wynosi 16,7 pkt. Łączna liczba punktów dla sześciu kategorii wynosi 100 pkt (6 x 16,7 = 100).

Przykładowe akty przemocy w opisywanym okresie sprawozdawczym

• Kilka kościołów otrzymało nakaz zaprzestania działalności. 
• Ponad 15 chrześcijan zostało aresztowanych i oskarżonych pod różnymi zarzutami, od „prozelityzmu” do „praktykowania kultu bez pozwolenia”. 
• Co najmniej 10 chrześcijan padło ofiarą przemocy psychicznej ze strony członków swoich rodzin, a także ze strony władz. Z powodu prześladowań kilkoro chrześcijan musiało zmienić miejsce zamieszkania.

Życie prywatne

Chrześcijanie, którzy otwarcie dzielą się swoją wiarą w mediach społecznościowych, ryzykują, że będą ścigani pod zarzutem prozelityzmu lub bluźnierstwa i narażają się na przemoc w swoim lokalnym środowisku. Chrześcijanie starają się nie wystawiać na widok publiczny symboli chrześcijańskich takich jak krzyże, by nie sprowokować wrogich reakcji społeczeństwa. Algierskie przepisy dotyczące przeciwdziałania prozelityzmowi i bluźnierstwu wpływają na wolność chrześcijan w dzieleniu się ich prywatnymi przekonaniami nawet z członkami najbliższej rodziny. Zgodnie z zarządzeniem 06-03 prozelityzm jest czynem karalnym, za który grozi kara od roku do trzech lat więzienia.

Życie rodzinne

Edukacja religijna oparta na zasadach islamu jest obowiązkowa we wszystkich szkołach podstawowych i średnich. W wielu przypadkach muzułmański mąż lub żona osoby nawróconej będzie chciał/a się nią/nim rozwieść lub zostanie do tego zmuszony/a przez członków rodziny. Dzieci są izolowane od rodziców konwertytów. Adopcja jest dozwolona tylko dla muzułmanów. Dziecko muzułmanina, automatycznie uznawane jest przez państwo za muzułmanina. Zarówno konwertyci, jaki i ich dzieci, są uważani przez rząd za muzułmanów.

Życie w społeczeństwie

Powszechnym zjawiskiem jest  inwigilacja osób prywatnych. Osoby zajmujące stanowiska kierownicze są narażone na podsłuch telefonów i kontrolę e-maili. Gromadzenie się chrześcijan poza budynkami kościelnymi jest nielegalne. Presja na kościoły jest mniejsza w regionie Kabyle, choć chrześcijaństwo mierzy się z przeciwnościami w całym kraju. W bardziej konserwatywnych rejonach kraju, w obawie przed dyskryminacją i brakiem możliwości kontynuowania edukacji na uczelniach wyższych chrześcijańskie dzieci w wieku szkolnym starają się ukrywać w tajemnicy swoją przynależność religijną. Dotyczy to zwłaszcza dzieci konwertytów. Podobnie, wielu konwertytów nie ujawnia swojej religii w obawie przed dyskryminacją podczas ubiegania się o pracę. Wszyscy chrześcijanie (konwertyci i tradycyjnie wierzący) nie mają dostępu do wyższych stanowisk w urzędach państwowych.

Życie w państwie

Zgodnie z konstytucją Algierii islam jest religią państwową, a instytucje rządowe muszą działać zgodnie z wartościami islamskimi. Chrześcijanie są dyskryminowani w kontaktach z władzami, zwłaszcza jeśli są konwertytami lub imigrantami z Afryki Subsaharyjskiej. Sytuacja chrześcijan w niektórych częściach regionu Kabyle, po wcześniejszej niewielkiej poprawie (np. rodzice zdołali zarejestrować noworodki o chrześcijańskich imionach) znowu uległa pogorszeniu. Przemoc wobec konwertytów z rąk członków rodziny uchodzi im bezkarnie, ponieważ rząd uważa przemoc domową za wewnętrzny problem rodzinny.

Życie w kościele

Władze zakazują chrześcijanom gromadzenia się i różnymi sposobami starają się osłabić Kościół. Kościoły nie mogą organizować zajęć wśród młodzieży muzułmańskiej, a nieletni nie mogą sami uczęszczać do kościoła; zawsze musi towarzyszyć im osoba dorosła. Drukowanie materiałów chrześcijańskich jest zabronione na mocy rozporządzenia 06-03. Ze względu na poddawanie kościołów ścisłej obserwacji, chrześcijanie z zagranicy mają trudności z otrzymaniem wizy w celu odwiedzenia algierskich wspólnot.

Spis treści

8. Naruszenie zobowiązań i praw międzynarodowych

Algieria zobowiązała się do przestrzegania i ochrony praw podstawowych w następujących traktatach międzynarodowych: 

1. Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych (ICCPR)
2. Międzynarodowy pakt praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych (ICESCR)
3. Konwencja w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania (CAT)
4. Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet (CEDAW)
5. Konwencja o prawach dziecka (CRC)

Algieria nie wypełnia swoich zobowiązań międzynarodowych, regularnie naruszając/nie chroniąc następujących praw chrześcijan: 

1. Przywódcy chrześcijańscy (i prowadzona przez nich działalność) są ściśle monitorowani przez odpowiednie służby (ICCPR Art. 17). 
2. Kościoły są arbitralnie zamykane (ICCPR Art. 18 i 20).
3. Chrześcijańskie kobiety i dziewczęta są gwałcone i wykorzystywane seksualnie (ICCPR Art. 7).
4. Chrześcijanie nie mogą dyskutować o swojej wierze z niechrześcijanami ani namawiać ich do zmiany religii (ICCPR Art. 18 i 19).
5. Chrześcijanie nie mogą adoptować dzieci ani być rodzicami zastępczymi (ICCPR Art. 26).
6. Chrześcijanie są fałszywie oskarżani o bluźnierstwo (art. 19 ICCPR).

Spis treści

9. Sytuacja innych mniejszości religijnych

Algierscy Żydzi, muzułmanie Ahmadijja i szyici spotykają się z różnym formami nacisków i przemocy. Muzułmanie Ahmadijja są silnie prześladowani; stawiane im są zarzuty o „oczernianie dogmatów oraz nakazów islamu”. Spotykają się z wrogością ze strony urzędników i odmawia im się prawa do tworzenia stowarzyszeń. Społeczeństwo wrogo odnosi się do ateistów i osób, które otwarcie kwestionują doktrynę islamu sunnickiego.  

Spis treści

10. Open Doors w Algierii

Open Doors prowadzi wsparcie modlitewne osób wierzących w Algierii. 

Spis treści

11. Módl się za Algierię

• Módl się za algierskich chrześcijan nawracających się z islamu, aby wytrwali w obliczu wrogości ze strony własnej rodziny i muzułmańskich ekstremistów.
• Módl się, aby kościoły, które zostały zamknięte, aby mogły zostać ponownie otwarte i aby prawa ograniczające wolność religijną zostały uchylone.
• Módl się, aby Jezus Chrystus wyposażył partnerów Open Doors w Afryce Północnej w Jego miłość, siłę, odwagę i mądrość do posługi na rzecz prześladowanych chrześcijan.