Erytrea

Spis treści

Wnioski

Okres badawczy: 01.10.2021 – 30.08.2022

Państwo nie uznaje innych grup religijnych niż Erytrejski Kościół Ortodoksyjny, Kościół katolicki, Kościół luterański oraz islam sunnicki. Chrześcijanie należący do nieuznawanych kościołów napotykają poważne problemy w dostępie do zasobów społecznych, zwłaszcza do usług socjalnych świadczonych przez państwo. Młodzi ludzie są zmuszani do odbywania służby wojskowej, a chrześcijanie nie mają prawa do sprzeciwu sumienia. Osoby, które praktykowały (nieuznawaną) religię podczas służby, spotkały się z surowymi karami. Wyjątkowy poziom presji społecznej i bardzo wysoki poziom usankcjonowanej przez państwo przemocy zmuszają chrześcijan do ucieczki z kraju. Konwertyci chrześcijańscy wywodzący się ze środowisk muzułmańskich oraz konwertyci międzywyznaniowi wywodzący się ze środowisk ortodoksyjnych spotykają się z różnymi formami przemocy ze strony swoich rodzin i lokalnej społeczności.

Profil kraju w PDF

Poniższy profil kraju jest przetłumaczonym fragmentem z Country Dossier World Watch Research, działu badawczego Open Doors. Kompletne lub skrócone dossier w języku angielskim można pobrać tutaj.

  Profil kraju w PDF

  Skrócony profil w PDF

Spis treści

1. Tło

Od czasu uzyskania niepodległości przez Erytreę w 1991 roku prezydentem sprawującym władzę jest Isaias Afwerki. Jego partia, Ludowy Front na rzecz Demokracji i Sprawiedliwości (PFDJ), jest jedynym podmiotem politycznym w kraju. Program partii opiera się na kulcie osoby prezydenta i „walce wyzwoleńczej” Erytrei przeciwko Etiopii, która trwała od 1961 do 1991 roku. Erytrejczycy uczą się, że tożsamość narodowa jako ważniejszej niż prawa jednostki i pochodzenie etniczne. Organizacje praw człowieka uważają Erytreę za jeden z najbardziej represyjnych krajów na świecie. Protesty polityczne są zabronione, a w kraju nie ma niezależnych mediów. 

Erytrea była wcześniej federacyjną częścią Etiopii, co sprowokowało powstanie erytrejskiego ruchu wyzwoleńczego, w przeważającej części kierowanego przez muzułmanów. Ortodoksyjni chrześcijanie erytrejscy byli silnie związani z Etiopskim Kościołem Ortodoksyjnym i postrzegali posunięcie muzułmanów jako niebezpieczne. Niektóre radykalne ugrupowania islamskie uważały członków Kościoła Ortodoksyjnego za główne zagrożenie dla sprawy niepodległości. Od tego czasu obie strony straciły do siebie zaufanie. 

Spis treści

2. Sytuacja w różnych regionach kraju

Chrześcijanie zamieszkują wyżyny, podczas gdy muzułmanie dominują na nizinach kraju. Represje wobec chrześcijan są silniejsze na nizinach, zarówno w zachodniej, jak i wschodniej części kraju. Chrześcijański protekcjonizm wyznaniowy koncentruje się na obszarach górskich (centralna część kraju).

Spis treści

3. Kogo dotykają prześladowania?

Społeczności chrześcijan ekspatriantów

Liczba ekspatriantów znacząco spadła z powodu utrudnień, będących wynikiem polityki państwa. Grupa ta doświadcza trudności w podróżowaniu po kraju i w spotkaniach z innymi chrześcijanami.

Tradycyjne społeczności chrześcijańskie

Jest to największa grupa w kraju i obejmuje Erytrejski Kościół Ortodoksyjny, anglikanów, luteranów i katolików. Ci chrześcijanie żyją głównie na zdominowanych przez chrześcijan obszarach środkowej i południowej Erytrei. Dotyka ich islamski ekstremizm, jak i działania państwa.

Społeczności konwertytów

Ta kategoria odnosi się do chrześcijan, którzy opuścili tradycyjne wspólnoty chrześcijańskie, zwłaszcza Kościół Ortodoksyjny, aby przyłączyć się do nietradycyjnych zborów lub do muzułmanów, którzy nawrócili się na chrześcijaństwo. Pierwsza kategoria może spotkać się z poważną przemocą, nietolerancją i dyskryminacją ze strony Erytrejskiego Kościoła Ortodoksyjnego, druga - ze strony rodzin i społeczeństwa muzułmańskiego.

Nietradycyjne społeczności chrześcijan

Grupa ta zmaga się z najostrzejszymi prześladowaniami w kraju. W skład tej grupy wchodzą zbory baptystyczne, ewangelikalne i zielonoświątkowe. Są oni uważani przez rząd za agentów Zachodu. Zwłaszcza wspólnoty zielonoświątkowe spotykają się z poważną presją i przemocą, a ich prawa są regularnie łamane przez urzędników państwowych i Erytrejski Kościół Ortodoksyjny.

Spis treści

4. Główne źródła prześladowań i dyskryminacji

Protekcjonizm denominacyjny

Erytrejski Kościół Ortodoksyjny jest obecny w kraju od dawna i postrzega chrześcijan reprezentujących inne wyznania, zwłaszcza zielonoświątkowców, jako obcych. Jednak nawet Kościół Ortodoksyjny nie jest wolny od nacisków zewnętrznych i ingerencji państwa w wewnętrzne sprawy kościelne poprzez monitorowanie przywódców kościelnych, przemoc, nietolerancję i dyskryminację. 

Paranoja dyktatorska

Od referendum w sprawie niepodległości w 1993 r. PFDJ sprawuje pełną kontrolę nad Erytreą, która stała się partyjnym państwem unitarnym pod przywództwem prezydenta Afwerkiego. Reżim zadaje sobie wiele trudu, aby utrzymać się przy władzy i aresztuje, prześladuje i zabija chrześcijan krytycznych wobec władz, często pod pretekstem, że są agentami Zachodu.  

Islamski ekstremizm

Około połowy populacji Erytrei to muzułmanie. Wśród nich prawie wszyscy są sunnitami. Na większości obszarów zamieszkałych przez muzułmanów chrześcijanie, a zwłaszcza konwertyci z islamu, są szczególnie narażeni na prześladowania. Konwersja jest postrzegana jako zdrada wspólnoty, rodziny i islamu. Chociaż istnieją naciski ze strony radykalnych grup na utworzenie państwa islamskiego, zapobiegają temu totalitarne zapędy rządu. 

Korupcja oraz przestępczość zorganizowana

Erytrea jest jednym z najbardziej skorumpowanych krajów na świecie. Według raportu Transparency International z 2021  roku Erytrea zajmuje 161 miejsce spośród 180 państw Indeksu Postrzegania Korupcji. Korupcja dotyczy głównie armii, która kontroluje wiele aspektów życia w kraju. 

Spis treści

5. Czym różnią się prześladowania mężczyzn i kobiet?

Kobiety

Chrześcijanki znalazły się w ogniu nacisków między rządem Erytrei a społeczeństwem. Konwertytkom grozi uprowadzenie w obrębie lokalnej społeczności, areszt domowy, przymusowe małżeństwo, przymusowy rozwód i utrata praw do opieki nad dziećmi. Na mocy prawa wprowadzonego w 1995 r. w Erytrei każda osoba dorosła, w tym kobiety, jest objęta  18-miesięcznym powszechnym obowiązkiem służby wojskowej. Jednakże w praktyce, dla wielu osób służba jest bezterminowa. Kobiety przechodzą szkolenie w niechlubnych wojskowych obozach szkoleniowych SAWA, w wysoce kontrolowanym środowisku, gdzie nie ma miejsca na wolność osobistą. Setki kobiet doświadcza również przemocy ze względu na płeć w ośrodkach detencyjnych.

• Uprowadzenia
• Ograniczanie kontaktów społecznych/międzyludzkich
• Odebranie praw do opieki nad dziećmi
• Wydziedziczenie lub odebranie prawa własności
• Wymuszony rozwód
• Wymuszone małżeństwo
• Uwięzienie przez władze państwowe
• Uwięzienie przez rodzinę/areszt domowy
• Służba wojskowa/policyjna wbrew sumieniu
• Celowe uwodzenie
• Handel ludźmi
• Przemoc fizyczna
• Przemoc psychiczna
• Przemoc seksualna

Mężczyźni

Chrześcijańscy mężczyźni podlegają obowiązkowej służbie wojskowej, która często wiąże się z przymusową pracą i może trwać kilka dekad. W rezultacie wielu młodych Erytrejczyków stara się uciec z kraju. Obywatele żyją pod stałą obserwacją; rozmowy telefoniczne są monitorowana, przepustowość Internetu jest utrzymywana na niskim poziomie, a sieć obywatelska (głównie kobiety) ma za zadanie szpiegować swoich sąsiadów. Prześladowania w przypadku mężczyzn najczęściej przybierają postać pobić, aresztowania, pobytu w więzieniu, a ich konsekwencją często jest ucieczka z kraju. Ponieważ większość stanowisk kierowniczych w podziemnych kościołach zajmują mężczyźni, każde aresztowanie przyczynia się powstania próżni w szeregach przywódczych. 

• Uwięzienie przez władze państwowe
• Pobór do wojska / bojówek / służba wbrew sumieniu
• Śmierć
• Przemoc fizyczna 

Spis treści

6. ŚIP: Perspektywa 5-letnia

Wykres: Wynik w zaokrągleniu.

Krótki opis zmiany wyniku i jej przyczyny

Wynik Erytrei wzrósł o jeden punkt w porównaniu z ŚIP 2022, głównie z powodu wzrostu przemocy. Średni poziom presji na erytrejskich chrześcijan we wszystkich sferach życia pozostaje na ekstremalnie wysokim poziomie i dla wielu jest nie do zniesienia. Jest on najsilniejszy w obszarach życie w państwie i życie w kościele, co odzwierciedla politykę państwa – głównego sprawcy prześladowań.

Spis treści

7. Szczegółowe dane na temat przemocy i wywieranej presji

Poziomy przemocy i presji

Wykres: Wzorzec prześladowań dla Erytrei.

Maksymalna liczba punktów dla każdej z sześciu kategorii wynosi 16,7 pkt. Łączna liczba punktów dla sześciu kategorii wynosi 100 pkt (6 x 16,7 = 100).

Przykładowe akty przemocy w opisywanym okresie sprawozdawczym

• Pod koniec 2021 roku aresztowano grupę chrześcijan. 25 grudnia 13 chrześcijan, świętujących Boże Narodzenie w jednym z domów, zostało aresztowanych i przewiezionych do więzienia Mai Sirwa, niedaleko stolicy kraju Asmary, a dwoje przewieziono na drugi komisariat policji w Asmarze. 
• W nowym roku aresztowano i uwięziono 12 chrześcijańskich studentów z Barentu (sześciu mężczyzn i sześć kobiet), a także 13 chrześcijan z Asmary.
• 13 marca 2022 r. policja erytrejska dokonała nalotu na spotkanie modlitewne i aresztowała 29 ewangelikalnych chrześcijan (zielonoświątkowców) w Asmarze. Funkcjonariusze zabrali ich do więzienia w Mai Sirwa.
• Około 5 września 2022 r. erytrejskie siły bezpieczeństwa weszły do Akrur Medhanealem, katolickiego kościoła w Akrur, w Segeście, i aresztowały kilku młodych ludzi, którzy się tam modlili. Podczas nalotu sił bezpieczeństwa aresztowano również diakonów, duchownych oraz członków chóru  kościelnego.

Życie prywatne

Wolność słowa we wszystkich jej formach jest ograniczona. Dochodzi do nalotów na domy chrześcijan, co skutkuje aresztowaniami i konfiskatą materiałów chrześcijańskich. Celem inwigilacji agencji rządowych jest ujawnienie tajnych komórek wspólnotowych i masowe aresztowania. Dotyczy to wszystkich chrześcijan (nawet tych zarejestrowanych). Obywatele żyją pod stałą obserwacją; rozmowy telefoniczne są monitorowane, przepustowość Internetu jest utrzymywana na niskim poziomie, a sieć obywateli ma za zadanie szpiegować swoich sąsiadów. Poziom monitoringu jest porównywany z tym w Korei Północnej (The Economist, 14 sierpnia 2018 r.).

Życie rodzinne

Prawa rodzicielskie są ograniczane, szczególnie chrześcijanom przynależącym do wspólnot niehistorycznych. Sprzeciwianie się władzom wiąże się z ryzykiem aresztowania, tortur i brakiem ochrony prawnej. Propaganda rządowa w szkołach i podczas szkolenia wojskowego młodzieży często jest sprzeczna z wartościami chrześcijańskimi. Określenie "P'ent'ay" jest pejoratywnym terminem używanym do nazywania chrześcijan, którzy nie są członkami ortodoksyjnych kościołów Tewahedo. P'ent'ays i ich dzieci spotykają się z dużą presją ze strony nauczycieli i innych uczniów. Dzieci są zazwyczaj odsuwane przez środowisko rówieśnicze, zastraszane, a nawet stają się ofiarami napaści, zwłaszcza jeśli ich rodzice są lub byli więzieni. Rodziny są rozbijanie, osoby, które decydują się na ucieczkę z kraju, pozostawiają bez pomocy najsłabszych członków rodziny. 

Zaangażowanie Erytrei w wojnę w Tigraju w Etiopii również dotknęło rodziny. Nasilił się przymusowy pobór do wojska, od którego nie ma zwolnienia. Członkowie rodziny są karani za uciekinierów. 

Życie w społeczeństwie

W Erytrei istnieją sieci obywateli (zwłaszcza kobiet, które były bojowniczkami o wolność, a obecnie są przedstawicielkami partii rządzącej), których zadaniem jest monitorowanie działań sąsiadów. Informatorzy donoszą administracji publicznej o każdym, kto jest podejrzany o organizowanie podziemnych spotkań kościelnych. Państwo monitoruje użytkowników Internetu i telefonów, co zmusza wielu chrześcijan do zachowania szczególnej ostrożności, aby nie narazić się na oskarżenie o naruszenia prawa.

Życie w państwie

Rząd jasno określił, że w kraju mogą działać tylko cztery uznane grupy religijne. Rząd powołuje Patriarchę Erytrejskiego Kościoła Ortodoksyjnego i, jak to miało miejsce w 2007 roku, każdy sprzeciw przywódcy religijnego może doprowadzić do usunięcia go ze stanowiska i aresztowania. Odmowa uznania przez państwo jest traktowana za wystarczający powód dla władz lokalnych do aresztowania i zastraszania chrześcijan należących do niezarejestrowanych wspólnot. Karą może być wysłanie do jednego z obozów położonych w odległych miejscach. Po zwolnieniu z więzienia chrześcijanin zostanie zmuszony do wyrzeczenia się swojej (nieuznawanej) religii i regularnego zgłaszania się na posterunku policji. Rząd postrzega społeczeństwo obywatelskie i partie polityczne jako wrogów państwa. 

Życie w kościele

Działalność wszystkich kościołów jest monitorowana przez organy państwowe. Jednak największa kontrola i przeszkody dotykają kościoły nieuznawane. Przywódcy są namierzani i grożą im aresztowanie, tortury, głód i ciężka praca. Nawet Kościoły Ortodoksyjne muszą bardzo uważać, by nie głosić niczego, co mogłoby zostać uznane za przesłanie przeciwko rządowi. Rząd ingeruje w wybór przywódców religijnych formalnie uznawanych kościołów. 

Spis treści

8. Naruszenie zobowiązań i praw międzynarodowych

Erytrea zobowiązała się do przestrzegania i ochrony praw podstawowych w następujących traktatach międzynarodowych:

1. Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych (ICCPR)
2. Międzynarodowy pakt praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych (ICESCR)
3. Konwencja w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania (CAT)
4. Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet (CEDAW)
5. Konwencja o prawach dziecka (CRC)

Erytrea nie wypełnia swoich zobowiązań międzynarodowych, regularnie naruszając/nie chroniąc następujących praw chrześcijan:

1. Chrześcijanie są więzieni w nieludzkich warunkach i poddawani torturom (ICCPR Arts. 7 i 10)
2. Erytrejczycy są zmuszani do odbywania bezterminowej służby wojskowej i państwowej w nieludzkich warunkach (art. 8 ICCPR i art. 11 ICESCR)
3. Chrześcijanie są arbitralnie aresztowani i więzieni bez procesu (art. 9 ICCPR)
4. Chrześcijanie z niezarejestrowanych grup nie mogą praktykować swojej religii (ICCPR Art. 18)
5. Chrześcijanie nie mogą się swobodnie gromadzić ani spotykać w celu sprawowania kultu (art. 21 ICCPR)

Spis treści

9. Sytuacja innych mniejszości religijnych

Według amerykańskiego IRFR 2021: „Według doniesień władze nadal przetrzymują 24 Świadków Jehowy, z których ponad połowa przebywa w więzieniu od ponad 20 lat, za odmowę odbycia służby wojskowej oraz odmowę wyrzeczenia się wiary. Co najmniej 20 muzułmanów pozostaje w areszcie po protestach w Asmarze w październiku 2017 r. i marcu 2018 r. Władze państwa szczególnie ostro traktują Świadków Jehowy ze względu na ich odmowę głosowania w referendum w sprawie niepodległości kraju w 1993 roku i późniejszą odmowę odbywania obowiązkowej służby wojskowej, za co w 1994 roku zostali pozbawieni obywatelstwa. W więzieniach przebywają Świadkowie Jehowy oraz inni więźniowie religijni przetrzymywani za łamanie prawa lub ze względów bezpieczeństwa narodowego, a państwo nadal odmawia im obywatelstwa”.

Spis treści

10. Open Doors w Erytrei

Open Doors jest zaangażowane w Erytrei poprzez lokalny kościół od lat 90. XX wieku. Naszym pragnieniem jest ujrzeć w Erytrei silny Kościół, który będzie gotowy wspierać i uczyć swoich członków, aby trwali w wierze i głosili Ewangelię w obliczu prześladowań. Nasze działania obejmują: 

• Przygotowanie na prześladowania  
• Pomoc w zdobywaniu ekonomicznej niezależności 
• Programy na temat uczniostwa

Spis treści

11. Módl się za Erytreę

• Módl się, aby uwięzieni chrześcijanie i ich rodziny byli podtrzymywani przez dobroć i obecność Jezusa Chrystusa.
• Módl się o mądrość, rozeznanie i odwagę dla chrześcijan, gdy starają się spotkać mimo grożącego im  niebezpieczeństwa.
• Módl się, aby chrześcijańscy konwertyci ze środowisk muzułmańskich lub prawosławnych byli zachęcani i umacniani w wierze.