Erytrea

Sytuacja chrześcijan w Erytrei

Miejsce w rankingu

Miejsce 6 / 88 pkt (ŚIP 2021: Miejsce 6 / 88 pkt)

Okres badawczy: 01.10.2020 – 30.08.2021

Spis treści

Wnioski

Państwo nie uznaje innych grup religijnych niż Erytrejski Kościół Ortodoksyjny, Kościół rzymskokatolicki, Kościół luterański oraz islam sunnicki. Chrześcijanie należący do nieuznawanych kościołów napotykają poważne problemy w dostępie do zasobów społecznych, zwłaszcza do usług socjalnych świadczonych przez państwo. Młodzi ludzie są zmuszani do odbywania służby wojskowej, a chrześcijanie nie mają prawa do sprzeciwu sumienia. Osoby, które praktykowały (nieuznawaną) religię podczas służby, spotkały się z surowymi karami. Wyjątkowy poziom presji społecznej i bardzo wysoki poziom usankcjonowanej przez państwo przemocy zmuszają niektórych chrześcijan do ucieczki z kraju. Konwertyci chrześcijańscy wywodzący się ze środowisk muzułmańskich oraz konwertyci międzywyznaniowi wywodzący się ze środowisk ortodoksyjnych spotykają się z różnymi formami przemocy ze strony swoich rodzin i lokalnej społeczności.

Profil kraju w PDF

Poniższy profil kraju jest przetłumaczonym fragmentem z Country Dossier World Watch Research, działu badawczego Open Doors. Kompletne lub skrócone dossier w języku angielskim można pobrać tutaj.

  Profil kraju w PDF

  Skrócony profil w PDF

Spis treści

1. Tło

Od czasu uzyskania niepodległości przez Erytreę w 1991 roku prezydentem sprawującym władzę jest Isaias Afwerki. Jego partia, Ludowy Front na rzecz Demokracji i Sprawiedliwości (PFDJ), jest jedynym podmiotem politycznym w kraju. Program partii opiera się na kulcie osoby prezydenta i „walce wyzwoleńczej” Erytrei przeciwko Etiopii, która trwała od 1961 do 1991 roku. Erytrejczycy uczą się, że tożsamość narodowa jako ważniejszej niż prawa jednostki i pochodzenie etniczne. Organizacje praw człowieka uważają Erytreę za jeden z najbardziej represyjnych krajów na świecie. Protesty polityczne są zabronione, a w kraju nie ma niezależnych organizacji medialnych. 

Erytrea była wcześniej federacyjną częścią Etiopii, co sprowokowało powstanie erytrejskiego ruchu wyzwoleńczego, w przeważającej części kierowanego przez muzułmanów. Ortodoksyjni chrześcijanie erytrejscy byli silnie związani z Etiopskim Kościołem Ortodoksyjnym i postrzegali posunięcie muzułmanów jako niebezpieczne. Niektóre radykalne ugrupowania islamskie uważały członków Kościoła Ortodoksyjnego za główne zagrożenie dla sprawy niepodległości. Od tego czasu obie strony straciły do siebie zaufanie. 

Źródło: World Christian Database

Spis treści

2. Sytuacja w różnych regionach kraju

Chrześcijanie zamieszkują wyżyny, podczas gdy muzułmanie dominują na nizinach kraju. Represje wobec chrześcijan są silniejsze na nizinach, zarówno w zachodniej, jak i wschodniej części kraju. Chrześcijański protekcjonizm wyznaniowy koncentruje się na obszarach górskich (centralna część kraju). 

Spis treści

3. Główne źródła prześladowań i dyskryminacji

Protekcjonizm denominacyjny

Erytrejski Kościół Ortodoksyjny jest obecny w tym kraju od dawna i postrzega chrześcijan reprezentujących inne wyznania, zwłaszcza zielonoświątkowców, jako obcych. Członkowie Kościoła Ortodoksyjnego nie są jednak wolni od zewnętrznych nacisków, przemocy, nietolerancji i dyskryminacji ze strony rządu i sprawców islamskiego ucisku.

Paranoja dyktatorska

Od referendum w sprawie niepodległości w 1993 r. PFDJ sprawuje pełną kontrolę nad Erytreą, która stała się partyjnym państwem unitarnym pod przywództwem prezydenta Afwerkiego. Reżim zadaje sobie wiele trudu, aby utrzymać się przy władzy i aresztuje, prześladuje i zabija chrześcijan krytycznych wobec władz, często pod pretekstem, że są agentami Zachodu. 

Islamski ekstremizm

Około połowy ludności Erytrei to muzułmanie. Wśród nich prawie wszyscy są sunnitami. Na większości obszarów zamieszkałych przez muzułmanów chrześcijanie, a zwłaszcza konwertyci z islamu, są szczególnie narażeni na niebezpieczeństwo. Konwersja jest postrzegana jako zdrada wspólnoty, rodziny i islamu. Chociaż istnieją naciski ze strony radykalnych grup na utworzenie państwa islamskiego, zapobiegają temu totalitarne zapędy rządu. 

Zorganizowana przestępczość oraz korupcja

Erytrea jest jednym z najbardziej skorumpowanych krajów na świecie. Według raportu wydanego w 2019 r. przez Transparency International Erytrea zajmuje 160 miejsce na 180 krajów. Korupcja dotyczy głównie armii, która kontroluje wiele aspektów życia w kraju. 

Spis treści

4. Kogo dotykają prześladowania?

Społeczności chrześcijan ekspatriantów

Liczba ekspatriantów znacząco spadła z powodu nacisków rządowych. Grupa ta doświadcza trudności w podróżowaniu po kraju i w spotkaniach z innymi chrześcijanami.

Tradycyjne społeczności chrześcijańskie

Jest to największa grupa w kraju i obejmuje Erytrejski Kościół Ortodoksyjny, anglikanów, luteranów i rzymskich katolików. Jednak nawet te społeczności nie są w stanie uniknąć presji wynikającej z dyktatorskiej paranoi.

Społeczności konwertytów

Kategoria ta odnosi się albo do chrześcijan, którzy opuścili historyczne wspólnoty chrześcijańskie (zwłaszcza Erytrejski Kościół Ortodoksyjny) i przyłączyli się do nietradycyjnych kongregacji, albo do muzułmanów, którzy przeszli na chrześcijaństwo. Pierwsza kategoria może spotkać się z poważną przemocą, nietolerancją i dyskryminacją ze strony Erytrejskiego Kościoła Ortodoksyjnego, druga – ze strony rodzin i społeczeństwa muzułmańskiego.

Nietradycyjne społeczności chrześcijan

W tej grupie znajdują się kościoły, które złożyły wniosek o rejestrację w 1997 roku (ale nigdy nie otrzymały odpowiedzi) oraz te, które zdecydowały się nie rejestrować. Grupy zalegalizowane cieszą się nieznacznie większą swobodą niż grupy podziemne. 

W skład tej grupy wchodzą zbory baptystyczne, ewangelickie i zielonoświątkowe. Są one uważane przez rząd za agentów Zachodu. Zwłaszcza wspólnoty zielonoświątkowe spotykają się z poważną presją i przemocą, a ich prawa są regularnie łamane przez urzędników państwowych i Erytrejski Kościół Ortodoksyjny.

Spis treści

5. Szczegółowe dane na temat przemocy i wywieranej presji

Poziomy przemocy i presji

Wykres: Wzorzec prześladowań dla Erytrei

Maksymalna liczba punktów dla każdej z sześciu kategorii wynosi 16,7 pkt. Łączna liczba punktów dla sześciu kategorii wynosi 100 pkt (6 x 16,7 = 100).

Życie prywatne

Wolność słowa we wszystkich jej formach jest ograniczona. Dochodzi do nalotów na domy chrześcijan, co skutkuje aresztowaniami i konfiskatą materiałów chrześcijańskich. Celem inwigilacji agencji rządowych jest ujawnienie tajnych komórek wspólnotowych (takich jak kościoły domowe) i masowe aresztowania. Dotyczy to wszystkich chrześcijan (nawet tych zarejestrowanych). Obywatele żyją pod stałą obserwacją; rozmowy telefoniczne są monitorowane, przepustowość Internetu jest utrzymywana na niskim poziomie, a sieć obywateli ma za zadanie szpiegować swoich sąsiadów. Poziom monitoringu jest porównywany z tym w Korei Północnej (The Economist, 14 sierpnia 2018 r.). 

Życie rodzinne

Prawa rodzicielskie są ograniczane, szczególnie chrześcijanom przynależącym do wspólnot niehistorycznych. Sprzeciwianie się władzom wiąże się z ryzykiem aresztowania, tortur i brakiem ochrony prawnej. Propaganda rządowa w szkołach i podczas szkolenia wojskowego młodzieży często jest sprzeczna z wartościami chrześcijańskimi. Określenie "P'ent'ay" jest pejoratywnym terminem używanym do nazywania chrześcijan, którzy nie są członkami ortodoksyjnych kościołów Tewahedo. P'ent'ays i ich dzieci spotykają się z dużą presją ze strony nauczycieli i innych uczniów. Dzieci są zazwyczaj odsuwane przez środowisko rówieśnicze, zastraszane, a nawet stają się ofiarami przemocy fizycznej, zwłaszcza jeśli ich rodzice są lub byli więzieni. Członkowie rodziny są często zmuszeni do ucieczki z kraju, do pozostawienia za sobą najsłabszych członków rodziny. 

Życie w społeczeństwie

W Erytrei istnieją sieci obywateli (zwłaszcza kobiet, które były bojowniczkami o wolność, a obecnie są przedstawicielkami partii rządzącej), których zadaniem jest monitorowanie działań sąsiadów. Informatorzy donoszą administracji publicznej o każdym, kto jest podejrzany o organizowanie podziemnych spotkań kościelnych. Państwo monitoruje użytkowników Internetu i telefonów, co zmusza wielu chrześcijan do zachowania szczególnej ostrożności, aby nie narazić się na ryzyko naruszenia prawa.

Życie w kraju

Rząd jasno określił, że w kraju mogą działać tylko cztery uznane grupy religijne. To rząd mianuje patriarchę Erytrejskiego Kościoła Ortodoksyjnego i, jak to miało miejsce w 2007 roku, jakakolwiek odmowa ze strony przywódcy religijnego może prowadzić do usunięcia go ze stanowiska i aresztowania. Odmowa uznania przez państwo jest traktowana za wystarczający powód dla władz lokalnych do aresztowania i zastraszania chrześcijan należących do niezarejestrowanych wspólnot. Karą może być wysłanie do jednego z obozów położonych w odległych miejscach. Po zwolnieniu z więzienia chrześcijanin zostaje zmuszony do wyrzeczenia się swojej (nieuznawanej) religii i regularnego zgłaszania się na posterunku policji. Rząd postrzega społeczeństwo obywatelskie i partie polityczne jako wrogów państwa. 

Życie w kościele

Działalność wszystkich kościołów jest monitorowana przez organy państwowe. Jednak największa kontrola i przeszkody dotykają kościoły nieuznawane. Przywódcy są namierzani i grożą im aresztowanie, tortury, głód i przymusowa ciężka praca. Nawet Kościoły Ortodoksyjne muszą bardzo uważać, by nie głosić niczego, co mogłoby zostać uznane za przesłanie przeciwko rządowi. Rząd ingeruje w wybór przywódców religijnych formalnie uznawanych kościołów. 

Przykładowe akty przemocy w opisywanym okresie sprawozdawczym

• W marcu 2021 r. żołnierze wtargnęli na spotkanie modlitewne 23 osób, głównie kobiet, w Asmarze.
• 12 osób zostało aresztowanych w mieście Assab podczas spotkania modlitewnego w domu.
• Pod koniec lipca aresztowano dwóch pastorów, a trzeci został umieszczony w areszcie domowym w Asmarze. Obaj pastorzy zostali przewiezieni do ośrodka przesłuchań o zaostrzonym rygorze w Wengel Mermera.
• Rząd zarejestrował tylko trzy chrześcijańskie grupy religijne, które oficjalnie uznaje: Erytrejski Kościół Ortodoksyjny, Kościół rzymskokatolicki i Ewangelicko-Luterański Kościół Erytrei. Chrześcijanie, którzy należą do niezarejestrowanych grup religijnych, są często prześladowani.

Spis treści

6. ŚIP: Perspektywa 5-letnia

Tabela przedstawia wyniki i rankingi Światowego Indeksu Prześladowań za ostatnie pięć lat, przy założeniu, że dany kraj uzyskał ponad 41 punktów, co jest wskazaniem na wysoki poziom prześladowań.

Presja i przemoc pozostają takie same w ŚIP 2022 jak w ŚIP 2021. W żadnej z badanych sfer życia presja wywierana na chrześcijanach nie była na najwyższym poziomie. Jest ona najsilniejsza w kategoriach „życie w kraju” i „życie w kościele”, co odzwierciedla represyjną politykę rządu. 

Spis treści

7. Czym różnią się prześladowania mężczyzn i kobiet?

Kobiety: Chrześcijanki znalazły się w ogniu nacisków między rządem Erytrei a społeczeństwem. Konwertytkom grozi uprowadzenie w obrębie lokalnej społeczności, areszt domowy, przymusowy rozwód i utrata praw do opieki nad dziećmi, przymusowe małżeństwo. Podczas gdy w wielu krajach kobiety są zwolnione ze służby wojskowej, w Erytrei podlegają obowiązkowemu szkoleniu wojskowemu i służbie krajowej, albo w armii, albo w departamencie lub projekcie rządowym. Pracują za minimalne wynagrodzenie i mogą trafić do cieszących się złą sławą wojskowych obozów szkoleniowych SAWA. Są to wysoce kontrolowane środowiska, w których każde zachowanie i poglądy podlegają analizie. Setki kobiet doświadczają również przemocy ze względu na płeć w ośrodkach detencyjnych.

Mężczyźni: Chrześcijańscy mężczyźni podlegają obowiązkowemu poborowi do wojska i w związku z tym funkcjonowanie w wysoce kontrolowanym środowisku. Chcąc uniknąć poboru, wielu młodych Erytrejczyków stara się uciec z kraju. Obywatele żyją pod stałą obserwacją. Rozmowy telefoniczne są monitorowane, przepustowość Internetu jest utrzymywana na niskim poziomie, a sieć obywatelska (głównie kobiety) ma za zadanie szpiegować swoich sąsiadów. Metody stosowane do wywierania nacisku na chrześcijańskich mężczyzn obejmują bicie, aresztowanie, zmuszanie do ciężkiej pracy i zabójstwa. Ponieważ większość stanowisk kierowniczych w podziemnych kościołach zajmują mężczyźni, każde aresztowanie powoduje próżnię w przywództwie.

Spis treści

8. Sytuacja innych mniejszości religijnych

Raport IRF 2021 Departamentu Stanu USA szacuje, że około 500 do 1200 osób przebywa w erytrejskich więzieniach z powodów religijnych. Dane z grudnia 2020 roku mówią, że w erytrejskich więzieniach przetrzymywano w tamtym czasie 24 Świadków Jehowy, w tym kilkoro od ponad 20 lat. 

Spis treści

9. Modlitwa

Módl się za Erytreę:

• Aby uwięzieni chrześcijanie i ich rodziny byli umocnieni przez Bożą łaskę i Jego obecność
• O mądrość, rozeznanie i odwagę dla wierzących, którzy starają się spotykać razem pomimo zagrożenia inwigilacją.
• Aby chrześcijanie ze środowisk islamskich i prawosławnych zostali zachęceni i umocnieni do trwania w swojej wierze.