Brunei

Spis treści

Wnioski

Okres badawczy: 01.10.2021 – 30.08.2022

Wewnątrz rodzin konwersja z islamu na chrześcijaństwo prowadzi do konfliktów i przemocy.  Konwertyci  postawieni przed sądem, podlegają karze zgodnie z islamskim prawem karnym. Rodziny używają wszelkich dostępnych im środków, aby nakłonić konwertytów do powrotu do islamu. Nietradycyjne wspólnoty chrześcijańskie nie uzyskują zgody władz na rejestrację kościołów, a aby działać legalnie, rejestrują się jako spółki, stowarzyszenia lub centra pomocy rodzinne. W związku z tym są traktowane jako organizacje świeckie i są zobowiązane do corocznego składania sprawozdań finansowych i operacyjnych. Od 2013 roku całe społeczeństwo (w tym chrześcijanie) odczuwa konsekwencje stopniowego wprowadzania surowego prawa szariatu, na mocy którego obowiązują kary chłosty,  amputacje kończyn, czy kamieniowanie.

Profil kraju w PDF

Poniższy profil kraju jest przetłumaczonym fragmentem z Country Dossier World Watch Research, działu badawczego Open Doors. Kompletne lub skrócone dossier w języku angielskim można pobrać tutaj.

  Profil kraju w PDF

  Skrócony profil w PDF

Spis treści

1. Tło

Sułtan Brunei rządzi jako monarcha absolutny. Ludzie głęboko go szanują i nie widać oznak, aby obywatele kraju odczuwali większą potrzebę angażowanie się politycznie. Państwo zapewnia darmowe usługi medyczne i subsydiuje budownictwo mieszkaniowe i towary takie jak ryż. Państwowe szkolnictwo jest bezpłatne, a obywatele Brunei nie płacą podatku dochodowego. 

Narodową filozofią Brunei jest Melayu Islam Beraja (MIB), mieszanka malajskich i islamskich wartości kulturowych strzeżonych przez monarchię. W maju 2014 r. wprowadzono kodeks karny szariatu (obowiązujący również niemuzułmanów); jego wdrożenie nastąpiło dopiero w 2019 r. Międzynarodowe media szybko zwróciły uwagę na poważne konsekwencje, które niesie ze sobą kodeks dla społeczności LGBTI w kraju, pojawiły się też wezwania do bojkotu luksusowych hoteli należących do firmy będącej własnością sułtana. Do tej pory nie odnotowano żadnych spraw przeciwko mniejszościom religijnym (lub społeczności LGBTI).

W dużym przetasowaniu w gabinecie w czerwcu 2022 roku sułtan wymienił ośmiu ministrów. O ile jego własne obowiązki ministerialne pozostały bez zmian, to zmiana jest godna uwagi, ponieważ po raz pierwszy od 1958 roku  pełnoprawnym członkiem gabinetu została kobieta, w tym przypadku jako minister edukacji. Wcześniej kobiety zajmowały stanowiska na niższym szczeblu.

66% populacji Brunei stanowią etniczni Malajowie i zakłada się, że są oni wyznawcami islamu.  Ludność chińska to około 10% społeczeństwa. 65% wyznaje buddyzm, a 20% chrześcijaństwo. Chrześcijanie mogą sprawować kult, ale nie wolno im prowadzić działalności misjonarskiej oraz publiczne demonstrować przynależności religijnej.  

Spis treści

2. Sytuacja w różnych regionach kraju

Kraj jest niewielki i nie ma szczególnych obszarów, w których prześladowania chrześcijan są bardziej nasilone. 

Spis treści

3. Kogo dotykają prześladowania?

Społeczności chrześcijan ekspatriantów

Kategoria ta nie została uwzględniona w punktacji i analizie ŚIP.

Tradycyjne społeczności chrześcijańskie

Kategoria obejmuje Kościół rzymskokatolicki i Kościół anglikański. Ich działalność podlega ścisłej kontroli państwa, ale prześladowania dotykają je w mniejszym stopniu niż w przypadku wspólnot protestanckich i konwertytów. 

Społeczności konwertytów

Konwertyci ze środowiska muzułmańskiego spotykają się z silnym sprzeciwem ze strony rodziny i znajomych, ponieważ konwersja jest uważana za przestępstwo. Osoba, która ujawni swoją konwersję, będzie zmuszana do odstąpienia od niej.

Nietradycyjne społeczności chrześcijan

Kategoria nietradycyjnych społeczności obejmuje wspólnoty ewangelikalne i zielonoświątkowe. Są bacznie obserwowane przez władze i lokalną społeczność.

Spis treści

4. Główne źródła prześladowań i dyskryminacji

Islamski ekstremizm w połączeniu z dyktatorską paranoją

Prawo szariatu w wymiarze cywilnym i administracyjnym zostało w pełni wdrożone jeszcze przed uzyskaniem przez Brunei niepodległości w 1984 roku. Rząd przygotował dla potencjalnych konwertytów na islam (zwłaszcza ze społeczności tubylczych) zachętę w postaci zasiłków i mieszkań. Członkowie rodziny i sąsiedzi z łatwością mogą zaszkodzić konwertytom, donosząc na nich do wydziału bezpieczeństwa (KDN), co zdarza się dość często. Organ rządowy, Najwyższa Rada Malajskiej Monarchii Islamskiej, stara się rozpowszechniać filozofię MIB i czuwa and tym, by była ona integralną częścią przepisów i polityki krajowej.  Rząd oferuje zachęty dla potencjalnych konwertytów na islam, zwłaszcza tych z rdzennych społeczności. 

Spis treści

5. Czym różnią się prześladowania mężczyzn i kobiet?

Kobiety

Chociaż Brunei jest krajem sygnatariuszem Konwencji w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet (CEDAW), kobiety i mniejszości religijne są dyskryminowane przez nowy kodeks karny szariatu. Ze względu na wdrażanie praw islamskich, chrześcijańskie kobiety powinny ubierać się skromnie, ale nie są zmuszane do noszenia hidżabu. Gdy konwersja kobiet lub dziewcząt wyjdzie na jaw, rodziny zazwyczaj wyrzekają się ich. Mogą być zmuszane do uczestniczenia w programach rehabilitacji duchowej. Zdarza się, że kobiety są zmuszane do małżeństwa z muzułmaninem, a w przypadku mężatek – straszone są odebraniem prawa do opieki nad dziećmi, aby zapewnić im muzułmańskie wychowanie. 

• Odebranie prawa do opieki nad dziećmi
• Zmuszanie do przestrzegania nakazów związanych z ubiorem
• Wymuszone małżeństwo
• Nakaz opuszczenia domu – wypędzenie
• Przemoc psychiczna
• Przemoc słowna

Mężczyźni

Konwertyci na chrześcijaństwo doświadczają najsilniejszych prześladowań. W przypadku mężczyzn i chłopców rodzina wyrzeka się ich i zmusza do wyprowadzenia się z domu rodzinnego. Są narażeni na pobicie i upokorzenie, a także kary egzekwowane przez władze. Uczniowie są obrażani i dyskryminowani w szkołach.

• Nakaz opuszczenia domu - wypędzenie
• Przemoc fizyczna
• Przemoc słowna

Spis treści

6. ŚIP: Perspektywa 5-letnia

Wykres: Wynik w zaokrągleniu.

Krótki opis zmiany wyniku i jej przyczyny

W tym roku wynik Brunei wzrósł o 0,9 punktu, co odzwierciedla stabilną, ale trudną sytuację chrześcijan w kraju. Największy wzrost można zaobserwować w kategorii ‘życie w kościele’, ze względu na ograniczenia nakładane na pracę wśród młodzieży, zwłaszcza gdy może być ona rozumiana jako prozelityzm. Średni wynik pozostaje na bardzo wysokim poziomie. Nie zmieniła się punktacja we wszystkich sferach życia, wynik dotyczący przemocy również pozostaje bez zmian na bardzo niskim poziomie.

Spis treści

7. Szczegółowe dane na temat przemocy i wywieranej presji

Poziomy przemocy i presji

Wykres: Wzorzec prześladowań dla Brunei.

Maksymalna liczba punktów dla każdej z sześciu kategorii wynosi 16,7 pkt. Łączna liczba punktów dla sześciu kategorii wynosi 100 pkt (6 x 16,7 = 100).

Przykładowe akty przemocy w opisywanym okresie sprawozdawczym

• W Brunei obowiązuje zakaz importu Biblii i publicznego obchodzenia świąt Bożego Narodzenia.
• Chrześcijańscy duchowni oraz  pracownicy są dyskryminowani na wiele sposobów. 
• Zarówno rodzimi, jak i zagraniczni chrześcijanie są obiektem agresywnej islamizacji. 

Życie prywatne

Prawo Brunei nie pozwala malajskim muzułmanom na porzucenie islamu i stanowi, że odwrócenie się od niego jest karane śmiercią lub długim więzieniem oraz karami cielesnymi. Konwertyci na chrześcijaństwo nie mogą wypowiadać się na tematy religijne, gdyż może to zostać zinterpretowane jako prozelityzm, co jest niezgodne z prawem szariatu i podlega karze więzienia lub grzywny. Chrześcijanie, a zwłaszcza przywódcy kościelni są pod obserwacją agentów państwowych.

Życie rodzinne

Szkoły nie mogą nauczać o chrześcijaństwie, a wszyscy uczniowie obowiązkowo biorą udział w lekcjach islamu (a raczej narodowej filozofii MIB). Studentki muszą zakrywać głowę chustą.  Szczególnie trudna jest sytuacja dzieci konwertytów. Prawo zakazuje niemuzułmanom opieki nad nieletnim muzułmaninem. Dlatego niemuzułmanie nie mogą adoptować muzułmańskich dzieci oraz dzieci, których rodzice są nieznani. 

Życie w społeczeństwie

Islam przeniknął do każdej sfery życia społecznego, chrześcijanie  są pod presją, aby uczestniczyć w islamskich obrzędach i ceremoniach. Podczas ramadanu obowiązują surowe przepisy i kary dotyczące czasu modlitwy, które podlegają  zarówno muzułmanie, jak i niemuzułmanie. Maleje liczba członków kościołów, ponieważ ludzie przechodzą na islam, przede wszystkim, aby uniknąć presji społecznej, ale także dla korzyści pieniężnych, takich jak otrzymywanie 1 000 BN$ rocznie przez 10 lat. Islamskie wysiłki misyjne (dawah) są szeroko nagłaśniane w krajowych gazetach, gdzie konwertyci są wymieniani z imienia i nazwiska.

Życie w państwie

Mając na uwadze obowiązujące prawo o podżeganiu oraz MIB i kodeks karny szariatu, chrześcijanie poddają się autocenzurze, aby uniknąć kłopotów, zwłaszcza że nie jest jasne, które z ich wypowiedzi mogą być uznane za kontrowersyjne. Premie i awanse są przeznaczone wyłącznie dla Malajów i konwertytów na islam, co stanowi kolejną zachętę dla chrześcijan, aby przejść na islam.

Życie w kościele

W czasach kolonialnych pozwolenie na prowadzenie działalności otrzymało sześć kościołów. Od tamtego czasu państwo nie pozwala na rejestrację nowych kościołów. Władze wysyłają swoich informatorów, aby inwigilowali działania kościołów, zwłaszcza tych zarejestrowanych, w tym np. treść kazań. Zdarza się, że informatorami są skuszeni łapówkami chrześcijanie. Duchowni muszą bardzo zwracać uwagę na to, co mówią, aby nie zostało to zinterpretowane jako krytyka lub obraza rządu lub rodziny królewskiej. Kontroli podlegają również materiały drukowane, wykorzystywane przez wspólnoty. Obowiązuje zakaz importu literatury religijnej. 

Spis treści

8. Naruszenie zobowiązań i praw międzynarodowych

Państwo Brunei Darussalam zobowiązało się do przestrzegania i ochrony praw podstawowych w następujących traktatach międzynarodowych:

1. Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet (CEDAW)
2. Konwencja o prawach dziecka (CRC)

Brunei nie wypełnia swoich zobowiązań międzynarodowych, regularnie naruszając/nie chroniąc następujących praw chrześcijan:

1. Chrześcijańscy rodzice  nie mogą wychowywać swoich dzieci zgodnie ze swoimi wartościami religijnymi (CRC Art. 14)
2. Chrześcijańskie konwertytki ryzykują, że zostaną przymusowo wydane za mąż za muzułmanów lub stracą prawo do opieki nad swoimi dziećmi (CEDAW Art. 16)

Spis treści

9. Sytuacja innych mniejszości religijnych

Władze Brunei zakazują działalności grupom niesunnickim takim jak szyici i Ahmadis, których nauki uznawane są za odszczepieńcze. Ateizm jest zakazany. Wolność wyznawców hinduizmu także jest mocno ograniczona. Jedyna w kraju świątynia hinduistyczna znajduje się w brytyjskich koszarach wojskowych pułku Gurkha. Świątynię odwiedzają także sikhowie i buddyści. Mieszkańcy Brunei pochodzący z Chin mają zakaz świętowania nowego roku tańcem smoka. Muzułmańscy misjonarze koncentrują swoje działania na praktykującej animizm rdzennej społeczności Iban.
Departament Stanu USA (IRFR 2021) stwierdza: „Pojawiły się doniesienia o osobach, które chciały zmienić religię, ale obawiały się społecznej kary, takiej jak ostracyzm ze strony przyjaciół, rodziny i członków lokalnej społeczności. W przypadku rodziców, którzy przeszli na islam, często występowała rodzinna i urzędowa presja, aby także dzieci dokonały konwersji, jeśli nie zostały automatycznie uznane za muzułmanów ze względu na młody wiek. Niemuzułmanie odczuwali presję przejścia na islam w miejscu pracy lub ze strony grup, do których przynależeli”.

Spis treści

10. Open Doors w Brunei

Kościół w Brunei żyje pod prawem szariatu, które weszło w życie 3 kwietnia 2019 roku i obowiązuje wszystkich mieszkańców w kraju, muzułmanów i niemuzułmanów, w tym ekspatriantów. Open Doors wzywa chrześcijan z całego świata do modlitwy za wierzących, lokalne kościoły, sułtana i wszystkich urzędników państwowych w Brunei.  

Spis treści

11. Módl się za Brunei

• Módl się, aby pastorzy zawsze byli wzmocnieni i wyposażeni, aby dobrze przewodniczyć i prowadzić swoje kościoły.
• Módl się, aby młodzi chrześcijanie oparli się pokusie przejścia na islam, aby mogli zawrzeć małżeństwo. Poproś też Boga, aby zachęcił młodszych chrześcijan do pozostania w kraju, aby Kościół pozostał zdrowy w dłuższej perspektywie.
• Dziękuję Bogu za to, że jest bardziej sprawiedliwy niż szariat (prawo islamskie).