Oman

Spis treści

Kluczowe ustalenia

Okres badawczy: od 1 października 2023 do 30 września 2024

W Omanie żyją dwie grupy chrześcijan: chrześcijańscy emigranci oraz konwertyci z islamu. Członkowie rodziny i społeczeństwo naciskają na konwertytów, aby wyrzekli się wiary w Chrystusa. Konwertytom grożą wyrzucenie z pracy i wypędzenie z domu, a także problemy z prawem do opieki nad dziećmi i dziedziczeniem. Emigranci, którzy dokonują konwersji z islamu na chrześcijaństwo, doświadczają podobnych nacisków jak w swoich krajach ojczystych, ponieważ często żyją w społecznościach narodowych lub etnicznych. Społeczeństwo Omanu toleruje chrześcijańskie społeczności emigrantów. Mają oni jednak ograniczony dostęp do obiektów infrastrukturalnych, a spotkania są inwigilowane przez służby pod kątem treści politycznych i uczestniczenia w nich obywateli Omanu. Wszystkie organizacje religijne podlegają obowiązkowi rejestracji. 

Spis treści

Profil kraju w formacie PDF

Poniższy profil kraju stanowi przetłumaczoną część szczegółowych raportów przygotowanych przez World Watch Research, dział badawczy Open Doors. Profil kraju dostępny jest również do pobrania w formacie PDF. Szczegółowe raporty w oryginalnej wersji angielskiej (części "Informacje ogólne" oraz "Dynamika prześladowań") znajdują się na końcu strony.

SKRÓCONY PROFIL KRAJU W PDF

Spis treści

1. Tło

Od stycznia 2020 r. Omanem rządzi monarcha sułtan Haitham bin Tariq. Kraj sklasyfikowany jest jako autorytarny.

Według Middle East Concern (raport MEC Oman): „Ustawa zasadnicza Omanu ustanawia islam religią państwową, a prawo islamskie fundamentem ustawodawstwa. Ministerstwo Dóbr i Spraw Islamskich ściśle reguluje i nadzoruje działalność religijną, w tym działalność muzułmańską. W meczetach można wygłaszać tylko zatwierdzone kazania. Kult niemuzułmański jest dozwolony tylko w miejscach oficjalnie wyznaczonych do tego celu, na ziemi podarowanej przez sułtana”. „Chrześcijanie przebywający na emigracji cieszą się znaczną swobodą w Omanie, pod warunkiem, że ich działalność odbywa się na wyznaczonym terenie, bez wchodzenia w interakcję z muzułmanami, co mogłyby być interpretowane jako szerzenie prozelityzmu”.

Podobnie jak wszyscy inni Omańczycy i emigranci w kraju, chrześcijanie i Kościoły doskonale zdają sobie sprawę, że ich aktywność online jest monitorowana i że pewnych drażliwych kwestii lepiej nie poruszać publicznie.   

Większość Omańczyków praktykuje specyficzną dla Omanu odmianę islamu zwaną ibadyzmem, która charakteryzuje się „umiarkowanym konserwatyzmem”. Jest to mieszanka prostoty i tolerancji. Według ekspertów ibadyci nie uznają przemocy wobec tych, którzy odchodzą od islamu, i na ogół tolerują chrześcijan, dzięki czemu Oman jest przedstawiany na arenie międzynarodowej jako wzór tolerancji i dyplomacji. Niezmiennie jednak presja wywierana na omańskich konwertytów z islamu na chrześcijaństwo (i na chrześcijan emigrantów zaangażowanych w działalność misyjną) utrzymuje się na bardzo wysokim poziomie.

Większość chrześcijan to emigranci z Filipin, Indii i krajów zachodnich, zamieszkujący głównie aglomeracje miejskie. 

Spis treści

2. Sytuacja w poszczególnych regionach kraju

Społeczeństwo Omanu ma charakter plemienny, a islam odgrywa w życiu Omańczyków ważną rolę, stąd bierze się silna presja na chrześcijan na terenie całego kraju. Presja ze strony władz nasiliła się w ostatnich latach.

Spis treści

3. Kogo dotykają prześladowania?

Wspólnoty chrześcijan ekspatriantów

W Omanie żyje wiele społeczności imigrantów, głównie na obszarach miejskich, takich jak Muscat i Sohar na północy i Salalah na południu. Reprezentują Kościół rzymskokatolicki, Kościół prawosławny i różne wyznania protestanckie. Nakłada się na nie pewne ograniczenia co do miejsc spotkań, aby swoją obecnością nie wywołały niezadowolenia lokalnych mieszkańców.

Tradycyjne społeczności chrześcijańskie

Kategoria ta nie została uwzględniona w punktacji i analizie ŚIP.

Społeczności konwertytów

Konwertyci z islamu na chrześcijaństwo narażeni są na izolację i naciski ze strony rodziny i społeczeństwa, by wyrzekli się swojej wiary. Mogą stracić obywatelstwo. Grozi im także utrata prawa do opieki nad dziećmi, ponieważ prawo zabrania ojcu, który porzucił islam, zachowania praw rodzicielskich.

Nietradycyjne społeczności chrześcijan

Kategoria ta nie została uwzględniona w punktacji i analizie ŚIP.

Spis treści

4. Główne źródła prześladowań i dyskryminacji

Islamski ekstremizm

W przypadku konwertytów na chrześcijaństwo z omańskich środowisk muzułmańskich źródłem największej presji jest rodzina, która postrzega konwersję jako zdradę i obrazę honoru. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że konwertyta zostanie wyrzucony z domu. W przypadku konwertytów z islamu pochodzących z innych krajów (np. z Pakistanu czy Lewantu) wiele zależy od reakcji ludzi w ich najbliższym otoczeniu. Dopóki nie wywołują niepokojów, nie muszą obawiać się rządu Omanu. Mogą jednak stracić pracę, a wtedy, jeśli nie będą mogli znaleźć innego zatrudnienia, grozi im deportacja.  Konwersja nie jest uznawana przez państwo, a omańscy konwertyci są przesłuchiwani przez urzędników, nakłaniani do zmiany decyzji, napotykają problemy prawne, grozi im się utratą pracy i domu. Prozelityzm jest nielegalny i podlega karze zgodnie z prawem. Oficjalnie żaden chrześcijanin nie stanął przed sądem za prozelityzm, ale znane są przypadki osób wydalonych z kraju bez należytego procesu z tego powodu.

Ucisk klanowy

Wartości plemienne pokrywają się z wartościami islamskimi: być Omańczykiem to być muzułmaninem, a odejście od wiary to hańba i wstyd dla rodziny i społeczeństwa. Konwertytom grozi ostracyzm lub silne naciski, aby wrócili do islamu.

Paranoja dyktatorska

Freedom House ocenia kraj jako „pozbawiony wolności” (Freedom House/Global Freedom 2023) i stwierdza: „Reżim ogranicza praktycznie wszystkie prawa polityczne i swobody obywatelskie, nakładając sankcje karne za krytykę i sprzeciw”. Media są nękane i zastraszane. Pod rządami nowego sułtana presja na chrześcijan w tym zakresie jeszcze bardziej wzrosła, a większość chrześcijan stosuje ścisłą autocenzurę, aby uniknąć oskarżeń o prozelityzm lub krytykowanie rządu.

Spis treści

5. Czym różnią się prześladowania mężczyzn i kobiet?

Kobiety

W konserwatywnym społeczeństwie Omanu pozycja kobiet jest bardzo niska. Ojcowie, mężowie i męscy opiekunowie sprawują znaczną kontrolę nad ich życiem. Kobiety nie mają głosu w społeczeństwie, więc nikt nie oczekuje od nich posiadania własnych przekonań religijnych. Kobietom niezwykle trudno jest nawrócić się na chrześcijaństwo, gdyż grożą im areszt domowy i izolacja od innych chrześcijan. Niezamężne konwertytki mogą być zmuszane do poślubienia muzułmanina, aby w ten sposób nakłonić je do powrotu do islamu. Wiele imigrantek zarobkowych pracuje jako pomoc domowa. Często są wykorzystywane seksualnie i traktowane jak niewolnice.

Formy wywierania nacisku:

• ograniczanie kontaktów społecznych/międzyludzkich;
• odebrania prawa do opieki nad dziećmi;
• brak prawnej możliwości zawarcia małżeństwa z chrześcijaninem;
• narzucenie reguł ubioru;
• wymuszone małżeństwo;
• uwięzienie przez rodzinę (areszt domowy);
• przemoc fizyczna;
• przemoc seksualna.

Mężczyźni

Sytuacja konwertytów z islamu w Omanie jest bardzo trudna. Grozi im ostracyzm społeczny ze strony rodziny i członków lokalnej społeczności. Prawdopodobne jest, że stracą wsparcie finansowe swoich rodzin i kontakty niezbędne do znalezienia lub utrzymania pracy, ponieważ istotą omańskiego społeczeństwa jest sieć relacji społecznych. Ma to negatywny wpływ na wszystkich członków rodziny mężczyzny, który tradycyjnie jest jej jedynym żywicielem. Jeśli mężczyzna jest żonaty, może stracić prawo do opieki nad dziećmi i zostać zmuszony do rozwodu. 

Formy wywierania nacisku:

• ograniczanie kontaktów społecznych/brak dostępu do sieci społecznej;
• odebranie prawa do opieki nad dziećmi;
• dyskryminacja/nękanie w edukacji;
• nękanie ekonomiczne poprzez dostęp do biznesu/zatrudnienia/pracy;
• przemoc słowna.

Spis treści

6. ŚIP: Perspektywa 5-letnia

Wykres: Wynik w zaokrągleniu.

Krótki opis zmiany wyniku i jej przyczyny

Wzrost ogólnego wyniku o 1 pkt w ŚIP 2025 jest spowodowany przede wszystkim wzrostem presji w sferze wspólnotowej i krajowej. Przyczyniły się do tego incydenty z udziałem społeczności konwertytów z islamu na chrześcijaństwo. Średnia presja pozostała na bardzo wysokim poziomie, zwłaszcza w przypadku konwertytów z islamu na chrześcijaństwo. Wszyscy chrześcijanie są nadal ściśle monitorowani przez władze, a presja ze strony rządu coraz bardziej ogranicza wolność religii i przekonań. 

Spis treści

7. Szczegółowe dane na temat przemocy i wywieranej presji

Poziomy przemocy i presji

Wykres: Wzorzec prześladowań dla Omanu.

Maksymalna liczba punktów dla każdej z sześciu kategorii wynosi 16,7 pkt. Łączna liczba punktów dla sześciu kategorii wynosi 100 pkt (6 x 16,7 = 100).

Spis treści

8. Przemoc

Ze względów bezpieczeństwa nie możemy podać szczegółowych danych na temat incydentów z użyciem przemocy.

Przykładowe akty przemocy w opisywanym okresie sprawozdawczym

Chrześcijanie w Omanie, zwłaszcza podejrzewani o konwersję ze środowisk muzułmańskich, są pod obserwacją służb bezpieczeństwa, co zmusza ich do autocenzury. Większość omańskich konwertytów z islamu na chrześcijaństwo nie przyznaje się do nowej wiary i praktykuje w samotności i w ukryciu. Są oni bardzo świadomi konsekwencji łamania norm rodzinnych. Byli także świadkami oraz słyszeli o konsekwencjach konwersji w przypadku obywateli Omanu i innych krajów Zatoki Perskiej. Osoby, które przyznały się do konwersji lub próbowały uczestniczyć w spotkaniach z innymi chrześcijanami, doświadczyły poważnych prześladowań fizycznych, psychicznych i emocjonalnych ze strony rodziny i przedstawicieli lokalnych władz. Chrześcijańska społeczność emigrantów jest monitorowana i zmuszona do autocenzury.

Ze względów bezpieczeństwa nie możemy podać żadnych szczegółów incydentów z użyciem przemocy.

Życie prywatne

Chrześcijanie na emigracji, którzy publicznie mówią o swojej wierze, mogą zostać oskarżeni o prozelityzm, co może skutkować deportacją. Oman jest jednym z niewielu krajów, w których islam jest religią państwową, ale konwersja nie jest przestępstwem, o ile nie odbywa się publicznie. Biorąc jednak pod uwagę kulturę plemienną społeczeństwa Omanu, konwertyta zostanie poddany ostracyzmowi, straci wsparcie i ochronę, których źródłem jest rodzina.

Życie rodzinne

Wszystkie dzieci urodzone w omańskich rodzinach, w tym w rodzinach konwertytów na chrześcijaństwo, są uważane za muzułmanów. Dzieci niebędące muzułmanami nie mogą być zwolnione z obowiązkowych lekcji islamu w szkołach państwowych. Po rozwodzie konwertyta traci prawo do opieki nad dziećmi (nie inaczej byłoby w przypadku kobiet, ale zazwyczaj to im przyznaje się prawo do opieki nad dziećmi).

Życie w społeczeństwie

Chrześcijanie, zwłaszcza konwertyci i imigranci podejrzewani o prowadzenie działań ewangelizacyjnych, są pod obserwacją władz i społeczeństwa, które w przypadku „podejrzanych okolicznościach” lub zakłócenia norm społecznych poinformują o tym odpowiednie służby. Chrześcijanie mogą być nękani lub przesłuchiwani przez policję. W społeczeństwie plemiennym, takim jak Oman, zatrudnienie zwykle uzyskuje się poprzez koneksje (rodzinne). Dlatego omańscy konwertyci stoją przed poważnymi wyzwaniami związanymi z uzyskaniem zatrudnienia. Chrześcijańscy pracownicy zagraniczni mogą doświadczać dyskryminacji, chociaż jest ona raczej wynikiem uprzedzeń rasowych, a religia jest kwestią drugorzędną.

Życie w państwie

Konstytucja Omanu (Art. 28) gwarantuje jedynie „wolność praktykowania obrzędów religijnych” pod warunkiem, że „nie są one (...) sprzeczne z moralnością”. Dlatego też Omańczycy nie mają prawa przejścia z islamu na chrześcijaństwo. Chrześcijanie będą starali się nie zwracać na siebie uwagi, aby nie sprowokować wrogiej reakcji ze strony służb państwowych. Tylko organizacje chrześcijańskie przynoszące wyraźne korzyści społeczeństwu Omanu (np. szpitale) są mile widziane.

Życie w Kościele

Kościoły stosują autocenzurę i powstrzymują się przed organizowaniem działań na zewnątrz oraz drukowaniem dużych ilości materiałów chrześcijańskich, które mogłyby zostać zinterpretowane jako prozelityzm. Kościoły, które rozpoczęłyby integrację konwertytów, poniosłyby tego negatywne konsekwencje. Publikacja, import i dystrybucja materiałów religijnych są ściśle regulowane; Kościoły nie mogą już korzystać z własnych kanałów importu Biblii.

Spis treści

9. Naruszenie zobowiązań i praw międzynarodowych

Oman zobowiązał się do przestrzegania i ochrony praw podstawowych w następujących traktatach międzynarodowych:

1. Międzynarodowy pakt praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych (ICESCR);
2. Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet (CEDAW);
3. Konwencja o prawach dziecka (CRC).

Oman nie wypełnia swoich zobowiązań międzynarodowych, regularnie naruszając/nie chroniąc następujących praw chrześcijan:

• Dzieci konwertytów są zmuszane do uczestniczenia w islamskich lekcjach religii oraz w obrzędach i świętach religijnych, które nie są zgodne z ich przekonaniami religijnymi (Art. 14 CRC);
• Kobiety nawrócone na chrześcijaństwo nie mają możliwości poślubienia chrześcijańskiego mężczyzny, ponieważ kobiety zarejestrowane jako muzułmanki są prawnie ograniczone do poślubienia niemuzułmanina (Art. 16 CEDAW).

Spis treści

10. Sytuacja innych mniejszości religijnych

Hinduiści, buddyści i muzułmanie niebędący wyznawcami islamu mają względną swobodę praktykowania własnych wierzeń. Ateizm jest w Omanie traktowany z podejrzliwością.

Spis treści

11. Open Doors w Omanie:

Open Doors zachęca świat do modlitwy za chrześcijan/Kościół na Półwyspie Arabskim.

Spis treści

12. Przypisy

• Niniejszy dokument został przygotowany w oparciu o bardziej szczegółowe Dossier Kraju przygotowywane corocznie przez World Watch Research (WWR), dział badawczy Open Doors International. Zezwala się na wykorzystywanie i bezpłatne rozpowszechnianie dokumentu pod warunkiem podania źródła, tj. © 2025 Open Doors International.
• Wszystkie krótkie profile krajów są dostępne w zakładce „Advocacy resources” na stronach poświęconych badaniom Open Doors International, wraz z bardziej szczegółowymi pełnymi dokumentami krajowymi i najnowszą aktualizacją metodologii ŚIP: www.opendoors.org/en-US/research-reports/. Są one również dostępne na stronie Open Doors Analytical: https://opendoorsanalytical.org/; (hasło: freedom).
• Okres badawczy dla ŚIP 2025: 1 października 2023 – 30 września 2024.