Malediwy

Spis treści

Kluczowe ustalenia

Okres badawczy: od 1 października 2023 do 30 września 2024

Malediwy są jednym z najgęściej zaludnionych państw na świecie, zwłaszcza główna wyspa archipelagu, Male. Blisko ze sobą związani członkowie homogenicznych społeczności odgrywają rolę strażników, a ich oku nie umknie żadne odstępstwo od normy (w tym religijne). Z założenia Malediwczycy są muzułmanami. Konwersja na chrześcijaństwo może zostać zgłoszona muzułmańskim przywódcom religijnym lub władzom. Malediwy, jak wiele innych krajów, zmagają się z radykalizacją części obywateli. Niektórzy z nich brali udział w walkach ISIS, np. w Syrii. Dżihadyści rekrutują bojowników spośród członków gangów. Z kolei zradykalizowane gangi atakują każdego, kto, ich zdaniem, nie jest wystarczająco dobrym muzułmaninem. Chrześcijańscy imigranci, z których większość pracuje w sektorze turystycznym i pochodzi z Indii oraz Sri Lanki, są bacznie obserwowani, przez co trudno jest im się spotykać w celu sprawowania kultu.  

Spis treści

Profil kraju w formacie PDF

Poniższy profil kraju stanowi przetłumaczoną część szczegółowych raportów przygotowanych przez World Watch Research, dział badawczy Open Doors. Profil kraju dostępny jest również do pobrania w formacie PDF. Szczegółowe raporty w oryginalnej wersji angielskiej (części "Informacje ogólne" oraz "Dynamika prześladowań") znajdują się na końcu strony.

SKRÓCONY PROFIL KRAJU W PDF

Spis treści

1. Tło

Polityka na Malediwach zawsze ma podtekst religijny, a przywódcy powtarzają, że ich celem jest ochrona Malediwów przed obcymi wpływami i utrzymanie kraju w 100% muzułmańskim (sunnickim). Ponieważ polityka jest często biznesem rodzinnym, rozdźwięki, zmieniające się koalicje i niespodziewane ruchy polityczne są dość powszechne, jak pokazał okres badawczy ŚIP 2024, kiedy przewodniczący parlamentu i były prezydent Mohamed Nasheed połączył siły z byłymi rywalizującymi partiami w celu obalenia prezydenta Soliha (The Diplomat, 10 lipca 2023). We wrześniu 2023 roku dr Mohamed Muizzu z Postępowej Partii Malediwów został wybrany na prezydenta Malediwów, a w kwietniu 2024 roku jego partia uzyskała większość w parlamencie. Muizzu wygrał kampanię pod hasłem „Wynoście się Indie” (ang. India out) i dzięki obietnicy zacieśnienia więzi Malediwów z Chinami. Nie mógł jednak uwolnić kraju od geograficznej i gospodarczej bliskości Indii i dlatego zdecydował się na bardziej pragmatyczne relacje między tymi dwoma krajami. Należy się spodziewać, że administracja prezydenta nałoży dalsze ograniczenia na wolność religijną w celu promowania jedności islamskiej, co może prowadzić do wzrostu prześladowań chrześcijan.

Malediwy w ostatnich latach były krajem niespokojnym (z wyjątkiem wysp kurortów). Władze coraz bardziej ograniczają wolności obywatelskie, co silnie odczuwają media tradycyjne i społecznościowe. Przykładem tego jest zabójstwo znanego blogera Yameena Rasheeda w kwietniu 2017 roku w stolicy Malé (New York Times, 23 kwietnia 2017) oraz zamknięcie organizacji pozarządowej „Maldives Democracy Network”. Raport Human Rights Watch podaje: „Rząd często ulegał naciskom potężnych polityków i grup religijnych, zamiast stać na straży wolności słowa i stowarzyszeń. Kiedy (islamscy) duchowni i aktywiści w mediach społecznościowych nazywali swoich krytyków laadheenee (osobami niereligijnymi) i grozili im przemocą, rząd nie chronił praw ani nie ścigał sprawców tych ataków” (Human Rights Watch, 24 kwietnia 2022).

Atak nożownika na troje obcokrajowców w Malé w lutym 2020 roku (BBC News, 6 lutego 2020) i nalot policji na wyspę Maduvvari na radykalną grupę islamską w grudniu 2019 roku (AP, 20 grudnia 2019) pokazują, że Malediwy zmagają się z ekstremizmem. Do tej pory chrześcijanie starali się nie zwracać na siebie uwagi i nie stanowili jakiegoś szczególnego celu ataków radykalnych muzułmanów. Niewielka liczba rodzimych chrześcijan musi zachować dużą ostrożność. Dotyczy to również większej grupy chrześcijańskich pracowników migrujących, którzy pracują głównie w sektorze hotelarskim. Chrześcijańscy imigranci (głównie z Indii, Sri Lanki i Bangladeszu) nie mają żadnego kontaktu z miejscowymi konwertytami z islamu.

Prawo Malediwów jest bardzo surowe wobec kobiet i dziewcząt, głównie ze względu na wpływ prawa szariatu. Malediwskie muzułmanki nie mogą, w przeciwieństwie do mężczyzn, poślubić mężczyzny innego wyznania; utrudnia to konwertytkom na chrześcijaństwo poślubienie chrześcijanina, gdyż w świetle prawa nadal są muzułmankami. Malediwy mają najwyższy wskaźnik rozwodów na świecie, dziewięć na dziesięć małżeństw się rozpada. Za tak wysoki wskaźnik rozwodów obwinia się charakter pracy mężów w branży żeglugowej i turystycznej, co wymaga od nich długich pobytów poza domem. Skutkuje to brakiem zaufania i trudnościami finansowymi wielu kobiet.

Chrześcijanie cierpią z powodu braku możliwości wspólnych spotkań i nabożeństw, czego wynikiem są poczucie izolacji oraz problemy społeczne.

Spis treści

2. Sytuacja w poszczególnych regionach kraju

Prześladowania mają miejsce poza wyspami zarezerwowanymi dla międzynarodowych turystów. 

Spis treści

3. Kogo dotykają prześladowania?

Wspólnoty chrześcijan ekspatriantów

Chrześcijańscy imigranci najczęściej przyjeżdżają z Indii, Sri Lanki oraz Bangladeszu. Społeczności te są ściśle monitorowane, a pod szczególnym nadzorem znajdują się wszelkie uroczystości, które gromadzą więcej osób, takie jak śluby i chrzty. Większość chrześcijańskich ekspatriantów może się jednak spotykać (np. w ambasadach), pod warunkiem, że nie mają kontaktu z malediwskimi konwertytami z islamu

Tradycyjne społeczności chrześcijańskie

Kategoria ta nie została uwzględniona w punktacji i analizie ŚIP.

Społeczności konwertytów

Konwertytom na chrześcijaństwo z islamu grożą zdecydowanie najcięższe prześladowania, ponieważ oficjalnie państwo zaprzecza ich istnieniu. Osobom, które porzucają islam, odbierane jest obywatelstwo kraju.  

Nietradycyjne społeczności chrześcijan

Kategoria ta nie została uwzględniona w punktacji i analizie ŚIP. 

Spis treści

4. Główne źródła prześladowań i dyskryminacji

Islamski ekstremizm

Rząd postrzega siebie jako obrońcę islamu. Oficjalnie na Malediwach nie ma chrześcijan. Oficjalna polityka Ministerstwa Spraw Islamskich i Ministerstwa Obrony mówi, że apostaci nigdy nie będą tolerowani i że rząd nigdy nie pozwoli na wolność wyznania.

Paranoja dyktatorska

Islamski ekstremizm łączy się z dyktatorską paranoją, ponieważ partie polityczne przyciągają wyborców hasłami o obronie islamu.

Przestępczość zorganizowana oraz korupcja

Korupcja szerzy się na wszystkich szczeblach władzy, a urzędnicy motywowani są łapówkami, przysługami i groźbami. Ponadto, urzędnicy państwowi wykorzystują gangi uliczne do zastraszania, niszczenia mienia, a nawet fizycznych ataków na skłaniających się do świeckości przeciwników politycznych. Jak wyjaśnił ekspert krajowy: „Dżihadyści rekrutują bojowników spośród członków gangów. Z kolei zradykalizowane gangi atakują każdego, kto, ich zdaniem, nie jest wystarczająco dobrym muzułmaninem”.

Spis treści

5. Czym różnią się prześladowania mężczyzn i kobiet?

Kobiety

Biorąc pod uwagę niezwykle surową interpretację islamu, wszyscy chrześcijanie (bez względu na płeć) muszą się ukrywać. Ujawnienie konwersji kobiety lub dziewczyny powoduje, że rodzina korzysta z wszelkich dostępnych im środków w postaci wymuszonego małżeństwa, przemocy werbalnej, fizycznej, gróźb, aby wymusić na niej zmianę decyzji. Pomimo ścisłej kontroli społecznej na wyspach, wykorzystywanie seksualne i gwałty są zaskakująco powszechne, czemu winna jest kultura, która generalnie usprawiedliwia przemoc ze względu na płeć w domu. Przemoc seksualna i fizyczna są wykorzystywane jako narzędzia prześladowań religijnych wobec chrześcijańskich kobiet.

Formy wywierania nacisku:

• narzucenie zasad ubioru;
• wymuszone małżeństwo;
• przemoc fizyczna;
• przemoc psychiczna;
• przemoc seksualna;
• przemoc werbalna.

Mężczyźni

Malediwski konwertyta może zostać pobity, może być szykanowany, zastraszany, ryzykuje także, że trafi do więzienia (choć w ostatnich latach nie odnotowano takich przypadków). W świetle grożących im niebezpieczeństw wiele osób decyduje się na opuszczenie kraju, jeśli tylko mogą sobie na to pozwolić. Rodziny, których mąż i ojciec trafia do więzienia, cierpią finansowo i emocjonalnie, a dzieci są prześladowane w szkole.

Formy wywierania nacisku:

• przemoc fizyczna;
• przemoc psychiczna.

Spis treści

6. ŚIP: Perspektywa 5-letnia

Wykres: Wynik w zaokrągleniu.

Krótki opis zmiany wyniku i jej przyczyny

Ogólny wynik ŚIP 2025 jest taki sam, jak w poprzednim okresie badawczym, tj. 78 pkt. Poziom presji utrzymywał się na bardzo wysokim poziomie, a wynik w kategorii „przemoc” zatrzymał się poniżej jednego punktu. Konwertyci nie mają dosłownie żadnej przestrzeni, aby uzewnętrzniać swoje przekonania religijne, a chrześcijańscy imigranci (często pracownicy migrujący) nie mogą się spotykać bez obawy, że zostaną aresztowani i deportowani. Na Malediwach nie istnieją oficjalne kościoły. Ani nowy prezydent, wybrany w październiku 2023 roku, ani nowy rząd (kwiecień 2024 roku) jak dotąd nie wpłynęli na poprawę sytuacji chrześcijan i innych mniejszości religijnych.

Spis treści

7. Szczegółowe dane na temat przemocy i wywieranej presji

Poziomy przemocy i presji

Wykres: Wzorzec prześladowań dla Maladiwów.

Maksymalna liczba punktów dla każdej z sześciu kategorii wynosi 16,7 pkt. Łączna liczba punktów dla sześciu kategorii wynosi 100 pkt (6 x 16,7 = 100).

Spis treści

8. Przemoc

Ze względów bezpieczeństwa nie możemy podać szczegółowych danych na temat incydentów z użyciem przemocy. 

Przykładowe akty przemocy w opisywanym okresie sprawozdawczym

Ze względów bezpieczeństwa nie możemy podać szczegółowych danych na temat incydentów z użyciem przemocy.

Życie prywatne

Konwertyci utrzymują swoją wiarę w tajemnicy, ukrywają Biblie oraz inne materiały chrześcijańskie, ponieważ za ich posiadanie można trafić do uwięzienia. Pozyskiwanie materiałów chrześcijańskich w rodzimym języku Dhivehi jest szczególnie ryzykowne, ponieważ władze mogą podejrzewać, że są one wykorzystywane do ewangelizacji miejscowej ludności. W marcu 2024 roku dwóch turystów zostało zatrzymanych na dziesięć dni za rozpowszechnianie broszur biblijnych w języku Dhivehi. Zarówno władze, jak i społeczeństwo nieustannie poszukują symboli postrzeganych jako antyislamskie. W przypadku chrześcijan przebywających na emigracji, umowy o pracę często przewidują, że osoby wyrażające przekonania inne niż islamskie mogą zostać skazane na karę pozbawienia wolności do pięciu lat, areszt domowy, grzywny w wysokości od 5000 do 20 000 rufiyaa (od 320 do 1 300 USD) oraz deportację.

Życie rodzinne

Chrzty i chrześcijańskie pogrzeby odbywają się w tajemnicy. Artykuł 36 (c) konstytucji stanowi, że: „Edukacja powinna dążyć do zaszczepienia posłuszeństwa wobec islamu”. Dzieci konwertytów na chrześcijaństwo są zmuszane do brania udziału w lekcjach islamu. Chociaż dzieci chrześcijan przebywających na emigracji są zwolnione z uczęszczania na lekcje islamu, religia ta przenika całe życie szkolne. Jeśli ich na to stać, chrześcijańscy rodzice z zagranicy często posyłają swoje dzieci do szkół międzynarodowych.

Życie w społeczeństwie

Duża gęstość zaludnienia, homogeniczność społeczeństwa i aktywna polityka rządu ukierunkowana na islam oznaczają, że presja społeczna na Malediwach jest niezwykle wysoka. Jest to szczególnie widoczne w stolicy kraju Malé. Jednym z przykładów jest presja, której poddawane są kobiety, aby nosić czarną burkę (wpływ arabski). Przypadki odmowy noszenia nakryć głowy przez kobiety, zarówno muzułmanki, jak i niemuzułmanki, skutkowały wygnaniem lub przemocą. Innym przykładem wymuszonej islamizacji przez szerszą społeczność jest wymóg przestrzegania postu w Ramadanie, niezależnie od wyznania, a odmowa skutkuje aresztowaniem i publicznym upokorzeniem przez media informacyjne. Chrześcijanie są więc pod stałą presją, by się dostosować, by uniknąć prześladowań, by nie zostać pozbawionym możliwości zarobkowania, a w skrajnych przypadkach – by uniknąć przemocy fizycznej.

Życie w państwie

Konstytucja określa kraj jako „100% muzułmański”, a przepisy oparte są na prawie islamskim. Jeden z przepisów mówi: „Propagowanie jakiejkolwiek innej religii niż islam jest nielegalne”. Kary za naruszenie tych przepisów wahają się od aresztu domowego do kary pozbawienia wolności do pięciu lat. Jeśli przestępcy są obcokrajowcami, zazwyczaj są deportowani. Obowiązujące „prawo o zniesławieniu” zawiera klauzule przeciwko antyislamskim komentarzom.

Życie w Kościele

Prawo zabrania tworzenia miejsc kultu nieislamskim grupom religijnym, stwierdzając, że „niemuzułmanom mieszkającym w kraju lub odwiedzającym go, zabrania się otwartego wyrażania swoich przekonań religijnych, organizowania zgromadzeń publicznych w celu prowadzenia działalności religijnej oraz angażowania Malediwczyków w takie działania”. Import materiałów chrześcijańskich jest nielegalny, a osobom, które złamią ten zakaz, grozi zatrzymanie i kara więzienia. Policja i służby celne konfiskują materiały chrześcijańskie i listy wysyłane pocztą, które mogą przedstawiać wartości lub sposób życia sprzeczny z islamem. Ekspatriantom zezwala się na posiadanie bardzo ograniczonych ilości literatury chrześcijańskiej na własny użytek.

Spis treści

9. Naruszenie zobowiązań i praw międzynarodowych

Malediwy zobowiązały się do przestrzegania i ochrony praw podstawowych w następujących traktatach międzynarodowych:

1. Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych (ICCPR);
2. Międzynarodowy pakt praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych (ICESCR);
3. Konwencja w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania (CAT);
4. Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet (CEDAW);
5. Konwencja o prawach dziecka (CRC).

Malediwy nie wypełniają swoich zobowiązań międzynarodowych, regularnie naruszając/nie chroniąc następujących praw chrześcijan:

• Konwertyci na chrześcijaństwo są pozbawiani obywatelstwa, izolowani od społeczeństwa i karani utratą świadczeń państwowych za naruszenie szariatu (ICCPR Arts. 18 i 26);
• Niemuzułmanom mieszkającym w kraju lub odwiedzającym go zabrania się otwartego wyrażania swoich przekonań religijnych, zwłaszcza w kontaktach z Malediwczykami (Art. 18 i 19 ICCPR);
• Na Malediwach nie ma kościołów, a wszelkie obrządki niemuzułmańskie są zakazane (Art. 18 i 21 ICCPR);

• Prywatne spotkania religijne chrześcijańskich ekspatriantów są ściśle monitorowane i kontrolowane przez władze (Art. 17 ICCPR);

• Kobiety są napastowane lub spotykają się z przemocą, jeśli nie przestrzegają zasad ubioru zgodnych z tradycją islamską (Art. 18 ICCPR i Art. 2 CEDAW).

Spis treści

10. Sytuacja innych mniejszości religijnych

Na Malediwach nie ma żadnych uznanych mniejszości religijnych. Zgodnie z prawem wszyscy obywatele muszą być muzułmanami. Każdy, kto daje dowody poparcia dla jakiejkolwiek religii lub filozofii poza islamem (np. chrześcijaństwa, hinduizmu, buddyzmu, ateizmu), naraża się na prześladowania w taki sam sposób jak chrześcijanie, dlatego większość niemuzułmanów woli dobrowolnie udać się na wygnanie, aby uniknąć więzienia, a nawet śmierci.

Osoby, które uznaje się za złych muzułmanów, są narażone na prześladowania. Międzynarodowy Raport o Wolności Religijnej Amerykańskiego Departamentu Stanu za rok 2023, dot. Malediwów, stwierdza: „Organizacje pozarządowe informowały o braku podejmowanych przez rząd działań przeciwko internetowym groźbom śmierci i atakom na osoby, którym zarzucano krytykę wobec islamu. Groźby obejmowały wezwania do wprowadzenia kar szariatu dla tych, którzy krytykują islam, oraz nazywanie osób krytykujących islam »agentami Zachodu«. W grudniu wiele osób opublikowało posty z pogróżkami pod adresem urzędnika państwowego po tym, jak w mediach społecznościowych stwierdzono, że osoba ta kpiła z proroka Mahometa”.

Spis treści

11. Open Doors na Malediwach

Open Doors zapewnia wsparcie modlitewne prześladowanym chrześcijanom na Malediwach.

Spis treści

12. Przypisy

• Niniejszy dokument został przygotowany w oparciu o bardziej szczegółowe Dossier Kraju opracowane corocznie przez World Watch Research (WWR), dział badawczy Open Doors International. Zezwala się na wykorzystywanie i bezpłatne rozpowszechnianie dokumentu pod warunkiem podania źródła, tj. © 2025 Open Doors International.
• Wszystkie krótkie profile krajów są dostępne w zakładce „Advocacy resources” na stronach poświęconych badaniom Open Doors International, wraz z bardziej szczegółowymi pełnymi dokumentami krajowymi i najnowszą aktualizacją metodologii ŚIP: www.opendoors.org/en-US/research-reports/. Są one również dostępne na stronie Open Doors Analytical: https://opendoorsanalytical.org/; (hasło: freedom).
• Okres badawczy dla ŚIP 2025: 1 października 2023 – 30 września 2024.