Laos

Spis treści

Wnioski

Okres badawczy: 01.10.2021 – 30.08.2022

Komunistyczny rząd trzyma w ręku całą władzę, ale przygotował programy szkoleniowe w zakresie wolności religijnej dla władz lokalnych, ponieważ to tam dochodzi do problemów. Władze intensywnie monitorują wszelką działalność chrześcijańską, w tym działalność zarejestrowanego kościoła. 75% wszystkich zatwierdzonych przez rząd wspólnot Laotańskiego Kościoła Ewangelicznego (LEC) nie posiada stałych budynków i spotyka się w domach prywatnych. Takie zgromadzenia są uznawane przez rząd za „nielegalne” i muszą odbywać się w tajemnicy, chociaż parasol LEC daje im pewną ochronę. Postrzegani jako zdrajcy społeczności buddyjsko-animistycznej, konwertyci na chrześcijaństwo często doświadczają prześladowań ze strony rodziny, członków lokalnej społeczności, przywódców religijnych, a głównie władz państwowych szczebla lokalnego. Grozi im wypędzenie ze swojej społeczności, a nawet więzienie.

Profil kraju w PDF

Poniższy profil kraju jest przetłumaczonym fragmentem z Country Dossier World Watch Research, działu badawczego Open Doors. Kompletne lub skrócone dossier w języku angielskim można pobrać tutaj.

  Profil kraju w PDF

  Skrócony profil w PDF

Spis treści

1. Tło

Laos jest unitarną republiką marksistowsko-leninowską, rządzoną od 1975 r. przez Laotańską Partię Ludowo-Rewolucyjną. Obserwatorzy międzynarodowi opisują sytuację w zakresie praw człowieka w tym kraju jako wyjątkowo złą ze względu na ograniczenia swobód obywatelskich i prześladowania mniejszości. Pomimo reform gospodarczych przeprowadzonych w latach 80. kraj jest skrajnie ubogi i silnie uzależniony od pomocy zagranicznej, która jest w coraz większym stopniu dostarczana przez Chiny, co sprawia, że Laos coraz bardziej uzależnia się od Chin w zakresie potrzeb infrastrukturalnych, a także w zakresie zadłużenia.

Według szacunków World Christian Database 2022, 53,5% ludności to buddyści, wyznający głównie nauki Theravady. 41.9% wyznaje religie etniczne (nie licząc ludowych religii chińskich) związane z ich pochodzeniem etnicznym lub plemiennym. Są one podobne do religii praktykowanych w Tajlandii. Niektóre z tradycyjnych religii ludowych zostały włączone do buddyzmu, więc liczby podane powyżej częściowo nakładają się na siebie.

Kraj znajduje się pod ścisłą kontrolą Partii Komunistycznej. Religia jest postrzegana jako zjawisko wrogie, wymagające nadzoru. Podczas gdy buddyzm jest, przynajmniej do pewnego stopnia, akceptowany jako część dziedzictwa kraju, chrześcijaństwo jest postrzegane jako obcy wpływ wartości Zachodu, wrogich komunizmowi.  

Spis treści

2. Sytuacja w różnych regionach kraju

Prowincje takie jak Luang Namtha, Phongsaly i Houphan na północy (gdzie skupiają się mniejszości Hmong i Khmu) oraz Khammuane, Savannakhet w centralnym Laosie i Salavan na południu są znane ze stosowania przemocy wobec chrześcijan przez lokalne władze.

Spis treści

3. Kogo dotykają prześladowania?

Społeczności chrześcijan ekspatriantów

Chrześcijanie z zagranicy na ogół nie utrzymują kontaktów z lokalnymi kościołami. Pozwolono im jednak dołączyć do dwóch kościołów ewangelicznych (LEC) w stolicy kraju Wientianie. Do tej grupy należą głównie pracownicy służby dyplomatycznej, którzy podlegają monitoringowi policji.

Tradycyjne społeczności chrześcijańskie

Do tradycyjnych wspólnot chrześcijańskich należą Kościół rzymskokatolicki, Laotański Kościół Ewangeliczny (LEC) i Adwentyści Dnia Siódmego. Mimo że są one oficjalnie uznawane przez władze, ich działalność jest ściśle monitorowana. W przypadku LEC istnieje ciche porozumienie, na mocy którego władze państwowe biorą udział w wyborze przywódców kościoła i zatwierdzaniu materiałów chrześcijańskich do druku.

Społeczności konwertytów

Konwertyci na chrześcijaństwo z buddyzmu lub animizmu spotykają się z największą presją i przemocą ze strony władz lokalnych, rodzin i członków lokalnej społeczności. Konwersja jest postrzegana jako potencjalne zagrożenie dla władzy państwowej oraz zdrada jedności rodziny i społeczności. Policja często działa szybko, twardą ręką represjonując grupy chrześcijan, o których mówi się, że szerzą wiarę.

Nietradycyjne społeczności chrześcijan

Do nietradycyjnych wspólnot chrześcijańskich należą wspólnoty zielonoświątkowe i ewangelikalne oraz luteranie. Ponieważ rząd nie zezwala na „nielegalne” zgromadzenia, grupy te muszą zarejestrować się w ramach jednego z trzech uznanych przez rząd kościołów wymienionych w części Tradycyjne wspólnoty chrześcijańskie. Niezarejestrowane kościoły spotykają się w tajemnicy.

Spis treści

4. Główne źródła prześladowań i dyskryminacji

Ucisk komunistyczny połączony z paranoją dyktatorską

Laos jest jednym z pięciu pozostałych na świecie krajów marksistowsko-leninowskich. Jednak ścisłe przestrzeganie ideologii komunistycznej jest widoczne tylko w kilku prowincjach i wsiach. Obszary te, wierne ideologii komunistycznej, są ściśle przeciwne wszelkim wpływom uznawanym za obce lub zachodnie, w tym chrześcijaństwu. Władze lokalne często wykorzystują wrogie nastawienie społeczeństwa do chrześcijan, aby usprawiedliwić działania przeciwko nim.

Ucisk klanowy

Animizm i inne praktyki plemienne można zaobserwować w całym kraju, zwłaszcza na obszarach wiejskich. Porzucenie praktyk plemiennych na rzecz chrześcijaństwa jest postrzegane jako zdrada tożsamości rodziny i społeczności. Przywódcy wiosek i członkowie rodzin często zmuszają chrześcijan do wyrzeczenia się nowej religii lub wypędzają ich ze swoich społeczności, aby nie rozgniewać duchów wspólnoty. 

Spis treści

5. Czym różnią się prześladowania mężczyzn i kobiet?

Kobiety

Przemoc wobec kobiet jest powszechnie akceptowana kulturowo. Dziewczęta narażone są na dyskryminację i prześladowania w szkole, a chrześcijańskie liderki mogą być aresztowane i trafić do więzienia. Kobiety cierpią ekonomicznie i emocjonalnie z powodu prześladowań ze strony mężczyzn, zwłaszcza gdy ich mężowie odbywają karę pozbawienia wolności. Największym źródłem prześladowań jest lokalna społeczność. Chrześcijanki są wyśmiewanie, izolowane i odmawia im się dostępu do zasobów komunalnych (takich jak woda). We własnych domach są bite lub pozbawione możliwości dziedziczenia. 

• Ograniczanie kontaktów społecznych/międzyludzkich
• Uwięzienie przez władze państwowe
• Przemoc fizyczna
• Przemoc psychiczna
• Przemoc seksualna

Mężczyźni

Przywództwo kościelne jest zwykle w rękach mężczyzn i to oni są częstym celem ataków. Pastorzy są narażeni na ataki w kościołach i na uwięzienie przez władze. Za ich uwolnienie trzeba płacić znaczne sumy pieniędzy. Zatrzymani donoszą o surowym i poniżającym traktowaniu w czasie pobytu w areszcie lub więzieniu. Chrześcijanie spotykają się z prześladowaniami i dyskryminacją w miejscu pracy, wykluczeniem z funkcji rządowych i wojskowych oraz utratą pracy. W szkołach chłopcy są narażeni na przemoc fizyczną i nękanie. Dużym problemem jest obecnie narkomania.

• Przemoc ekonomiczna w miejscu pracy/biznesie
• Przemoc ekonomiczne / kary grzywny
• Uwięzienie przez władze państwowe
• Pobór do wojska / służba wbrew sumieniu
• Przemoc fizyczna
• Przemoc psychiczna

Spis treści

6. ŚIP: Perspektywa 5-letnia

Wykres: Wynik w zaokrągleniu.

Krótki opis zmiany wyniku i jej przyczyny

Spadek wyniku o 0,6 punktu w ŚIP 2023 w stosunku do ŚIP 2022 jest spowodowany mniejszą liczbą zgłoszonych incydentów z użyciem przemocy (o prawie jeden punkt). Należy jednak zauważyć, że tuż po zakończeniu okresu sprawozdawczego dla ŚIP 2023 pojawiły się doniesienia o zamordowaniu chrześcijańskiego pastora. To pokazuje wagę problemu przemocy wobec chrześcijan. Nie ustały naciski wywierane na chrześcijan przez (głównie lokalne) władze państwowe oraz bardzo silna presja na konwertytów ze strony rodziny, przyjaciół i sąsiadów. Laos idzie za przykładem innych krajów rządzonych przez partie komunistyczne – zwłaszcza swojego wielkiego sąsiada, Chin.

Spis treści

7. Szczegółowe dane na temat przemocy i wywieranej presji

Poziomy przemocy i presji

Wykres: Wzorzec prześladowań dla Laosu.

Maksymalna liczba punktów dla każdej z sześciu kategorii wynosi 16,7 pkt. Łączna liczba punktów dla sześciu kategorii wynosi 100 pkt (6 x 16,7 = 100).

Przykładowe akty przemocy w opisywanym okresie sprawozdawczym

Przykładowe akty przemocy w opisywanym okresie sprawozdawczym

• 9 lutego 2022 r.: 12-osobowa rodzina została zaatakowana, a ich dom został spalony w wiosce Dong Savanh w prowincji Savannakhet. Mieszkańcy wsi byli wściekli, że rodzina wyznawała „obcą religię”. Do ataku doszło po tym, jak mieszkańcy wsi zabronili pochówku ojca rodziny na lokalnym cmentarzu w grudniu 2021 roku. Miesiąc po ataku, rodzina nadal mieszkała w lesie, a lokalne władze zabroniły jej publikowania nagrań wideo z tego zajścia.

Życie prywatne

Chrześcijańscy konwertyci czy to z buddyzmu, czy z religii etnicznej, muszą zachować swoją wiarę w tajemnicy. Osobom, które przyznają się do bycia chrześcijanami starszyzna wioski (pho ban lub nai ban) i jej pomocnicy grożą wypędzeniem. Wielu Laotańczyków wierzy, że są chronieni przez phi (duchy) i obawiają się je obrazić. Chrześcijanom wyznacza się termin, w którym mają się wyrzec nowej religii, aby nie skazać wioski na zagładę. Stosowane są różne środki nacisku, a jeśli to nie skutkuje, chrześcijanie są w brutalny sposób wypędzani z wioski.

Życie rodzinne

Nauki buddyjskie oraz praktyki i wierzenia animistyczne są uważane za część laotańskiej tożsamości. Oczekuje się, że wszyscy obywatele podporządkują się tradycji; dzieci są zmuszane przez szkołę lub lokalną społeczność do uczestniczenia w ceremoniach i obrzędach w świątyniach buddyjskich. Chrześcijanie na terenach zamieszkałych przez pobożnych buddystów są dyskryminowani przez całe życie, np. odmawia się im dostępu do edukacji i pracy. Organizowanie chrześcijańskich pogrzebów jest utrudniane, a czasami chrześcijanie trafiają z tego powodu do aresztu. Wiejskie kościoły, nawet jeśli działają w ramach zarejestrowanego LEC, nie mogą otwarcie przeprowadzać chrztów. 

Życie w społeczeństwie

Chrześcijanie poddawani są silnej presji społecznej. W prowincjach takich jak Luang Namtha, Phongsaly i Houphan na północy oraz Savannakhet na południu, lokalne władze, zwłaszcza przywódcy wiosek, nękają, monitorują, zatrzymują i wypędzają chrześcijan. Policja wymaga od kościoła podania danych osobowych, np. numery telefonów i adresy oraz zdjęcia zarówno duchownych, jak i świeckich członków wspólnoty, aby ułatwić państwu nadzór nad nimi. Chrześcijanie w służbie publicznej (w tym w wojsku) są albo zwalniani, albo pomijani przy awansie. Emerytury chrześcijan, którzy odeszli ze służby państwowej, są zmniejszane.

Życie w państwie

Chociaż konstytucja Laosu przewiduje wolność wyznania, prawo to nie jest respektowane. Urzędnicy komunistycznego rządu stosują naciski, ale większość naruszeń ma miejsce na poziomie lokalnym ze strony przywódców wiejskich wiosek. W interesie lokalnych przywódców jest zachowanie tradycyjnych praktyk etnicznych i komunistycznej biurokracji.  

Życie w kościele

Zgodnie z dekretem 315 wiele działań kościelnych wymaga zatwierdzenia przez państwo. Zarówno tajna, jak i umundurowana policja uczestniczy w nabożeństwach, liczy osoby uczestniczące w nabożeństwach i robi notatki z kazań. Rząd jest nieco bardziej tolerancyjny wobec praktyk religijnych na obszarach miejskich, ale często podejmował surowe działania na obszarach wiejskich.

Spis treści

8. Naruszenie zobowiązań i praw międzynarodowych

Laos zobowiązał się do przestrzegania i ochrony praw podstawowych w następujących traktatach międzynarodowych:  

1. Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych (ICCPR) 
2. Międzynarodowy pakt praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych (ICESCR) 
3. Konwencja w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania (CAT) 
4. Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet (CEDAW) 
5. Konwencja o prawach dziecka (CRC) 

Laos nie wypełnia swoich zobowiązań międzynarodowych, regularnie naruszając/nie chroniąc następujących praw chrześcijan: 

1. Władza monitoruje chrześcijan i ich działalność (art. 17 ICCPR)
2. Chrześcijanie spotykają się z dyskryminacją w zatrudnieniu (ICCPR Art. 26)
3. Dzieci chrześcijańskie są zmuszane do uczestniczenia w buddyjskich lekcjach religii oraz w obrzędach i świętach religijnych, które nie są zgodne z ich przekonaniami religijnymi (ICCPR Art. 18 i CRC Art. 14)
4. Państwo nakłada surowe ograniczenia na chrześcijańskie spotkania, które wykraczają poza uznane i dozwolone na arenie międzynarodowej ograniczenia (ICCPR Art. 18 i 21)
5. Chrześcijanie są atakowani i wydalani ze swoich społeczności za dzielenie się swoją wiarą (ICCPR Art. 18 i 19)
6. Chrześcijanie są zabijani za wiarę (art. 6,1 ICCPR)
7. Chrześcijanie są karani więzieniem za wiarę (art. 9 ICCPR)

Spis treści

9. Sytuacja innych mniejszości religijnych

Buddyści spoza głównego nurtu nauczania czasami napotykają problemy przy rejestracji mnichów. Wśród społeczności etnicznych największe represje ze strony państwa dotykają Hmongów, wśród których wielu jest wyznawcami religii animistycznych lub chrześcijanami. Muzułmanie, hindusi i wyznawcy bahaizmu również tworzą w kraju niewielkie mniejszości, które doświadczają dyskryminacji ze strony komunistycznych władz państwowych.

Spis treści

10. Open Doors w Laosie

Open Doors działa w Laosie we współpracy z lokalnymi kościołami, aby towarzyszyć wierzącym, którzy cierpią prześladowania dlatego, że zdecydowali się pójść za Chrystusem. Przemoc fizyczna oraz odsunięcie się rodzin i izolacja przez członków lokalnej społeczności to powszechne formy opresji, z którymi się spotykają. Stoimy u boku prześladowanych, niesiemy im pomoc w sytuacjach kryzysowych, pomagamy materialnie i mówimy światu o ich sytuacji. Open Doors pracuje poprzez lokalnych partnerów, by wzmocnić prześladowanych wierzących w Laosie poprzez następujące działania:

• Dostarczanie materiałów chrześcijańskich
• Szkolenie z zakresu przywództwa
• Programy uczniowskie
• Programy rozwoju społeczno-gospodarczego

Spis treści

11. Módl się za Laos

• Módl się, aby wszyscy uwięzieni w Laosie chrześcijanie zostali wzmocnieni fizycznie, psychicznie i duchowo i jak najszybciej uwolnieni z więzienia.
• Módl się, aby chrześcijanie w Laosie znajdowali coraz większą przychylność u lokalnych władz religijnych i urzędników państwowych.
• Módl się, o ochronę lokalnych partnerów Open Doors i mądrość w posłudze na rzecz prześladowanych chrześcijan w Laosie.