Bhutan

Spis treści

Wnioski

Okres badawczy: 01.10.2021 – 30.08.2022

Religią państwową Bhutanu jest buddyzm tybetański. Zakłada się więc, że wszyscy obywatele Bhutanu są buddystami. Konwertyci na chrześcijaństwo traktowani są z podejrzliwością przez rodzinę i członków lokalnej społeczności, którzy starają się nakłonić ich do zmiany religii. Oprócz konwertytów na chrześcijaństwo w Bhutanie mieszkają chrześcijanie z mniejszości nepalskiej. Oficjalnie żaden kościół nie jest uznany przez państwo, co oznacza, że chrześcijanie sprawują kult nielegalnie. Władze lokalne często odmawiają wydania chrześcijanom zaświadczenia o braku zastrzeżeń, które jest potrzebne przy ubieganiu się o kredyt, rejestrowaniu nieruchomości, ubieganiu się o pracę i odnowieniu dowodów osobistych.

Profil kraju w PDF

Poniższy profil kraju jest przetłumaczonym fragmentem z Country Dossier World Watch Research, działu badawczego Open Doors. Kompletne lub skrócone dossier w języku angielskim można pobrać tutaj.

  Profil kraju w PDF

  Skrócony profil w PDF

Spis treści

1. Tło

W państwie, które jest monarchią konstytucyjną, cieszący się popularnością młody król stoi na straży buddyzmu. Zgodnie z ustawą o bezpieczeństwie narodowym z 1992 roku wystąpienie przeciwko królowi, narodowi lub państwu jest zdradą, a każdy winny może zostać uwięziony. Bhutan to bardzo mały kraj, graniczący z dwoma najludniejszymi państwami świata – Chinami i Indiami. Chiny rozbudowują infrastrukturę wiejską na części terytorium Bhutanu, tym samym milcząco roszcząc sobie do niego prawo. Tradycyjnie więzi z Indiami zawsze były silniejsze, natomiast stosunki z Chinami wymagają wiele dyplomatycznej mądrości. Jak dotąd udało się Bhutanowi uniknąć konfrontacji z Chinami. Od wszystkich obywateli oczekuje się przestrzegania nauk buddyzmu. Odstępcy traktowani są z podejrzliwością i stają się społecznymi wyrzutkami. Większość chrześcijan pochodzi ze środowiska nepalskiego, wielu z nich mieszka na południu kraju. Podczas Powszechnego Przeglądu Okresowego ONZ w Bhutanie w 2019 roku rząd stwierdził, że „rejestracja organizacji religijnej nie jest warunkiem niezbędnym do prowadzenia działalności”, ale chrześcijanie nadal nie otrzymali statusu prawnego. Chrześcijanie mogą się spotykać, ale muszą to robić dyskretnie, bez przyciągania niepotrzebnej uwagi. Kościoły, które złożyły wniosek o rejestrację, nadal czekają na jego zatwierdzenie przez rządową Komisję ds. Organizacji Religijnych (CRO). Gospodarka Bhutanu w dużej mierze opiera się na turystyce. Po pandemii COVID-19 kraj ponownie otworzył się dla międzynarodowych turystów we wrześniu 2021 roku. Jednak dzienna kwota, którą turyści są zobowiązani wydać wzrosła z 70 do 200 USD, co potencjalnie ogranicza liczbę przyjazdów turystycznych.

Spis treści

2. Sytuacja w różnych regionach kraju

Nie ma punktów zapalnych, w których dochodzi do większej liczby przypadków naruszenia wolności religijnej.

Spis treści

3. Kogo dotykają prześladowania?

Społeczności chrześcijan ekspatriantów

W kraju przebywa bardzo niewielu zagranicznych chrześcijan i nie mogą być członkami kościołów domowych.

Tradycyjne społeczności chrześcijańskie

Niewielka liczba rzymskich katolików jest tolerowana, ale Kościół rzymskokatolicki nie jest oficjalnie zarejestrowany i jest przedmiotem dyskryminacji.

Społeczności konwertytów

Konwertyci ze środowisk buddyjskich, hinduistycznych lub etnicznych spotykają się z dyskryminacją, jak również z silną presją ze strony rodziny i członków lokalnej społeczności, aby powrócić do buddyzmu, hinduizmu lub tradycyjnej wiary Bön.

Nietradycyjne społeczności chrześcijan

Należą do nich wspólnoty ewangelikalne i zielonoświątkowe. Znajdują się pod ścisłą kontrolą państwa; od czasu do czasu zdarzają się naloty i aresztowania. 

Spis treści

4. Główne źródła prześladowań i dyskryminacji

Nacjonalizm religijny - buddyjski

Choć oficjalne Bhutan jest państwem świeckim, to duchowym dziedzictwem kraju jest buddyzm mahajana. Według konstytucji zatwierdzonej przez króla „Obowiązkiem wszystkich instytucji i osobistości religijnych jest promowanie duchowego dziedzictwa kraju”. Młody i przystojny, wykształcony w Oxfordzie król cieszy się dużą popularnością. Jest symbolem odmłodzonego buddyzmu. Żadna wspólnota chrześcijańska nie otrzymała pozwolenia na budowę własnego obiektu sakralnego. Szczególnie na obszarach wiejskich buddyjscy mnisi sprzeciwiają się obecności chrześcijan, wywierając na nich presję powrotu do buddyzmu. Urzędnicy zwykle stają po stronie mnichów (mnisi często zatrudniani są przez państwo) i wykorzystują wszystkie dostępne im środki, aby nie dopuścić do zmian w buddyjskiej tkance społecznej. Społeczeństwo Bhutanu charakteryzuje się silnymi więziami społecznymi, a każde odstępstwo od normy, które burzy harmonię, wywołuje sprzeciw rodziny i najbliższego otoczenia. 

Spis treści

5. Czym różnią się prześladowania mężczyzn i kobiet?

Kobiety

Chociaż w tradycyjnym matriarchalnym społeczeństwie Bhutanu nierówność płci historycznie faworyzowała kobiety, ograniczona reprezentacja polityczna i wysoki odsetek małżeństw dzieci tworzą środowisko pełne sprzeczności, gdzie presja rodziny na kobiety jest bardzo silna.  Kobiety, które dokonują konwersji z buddyzmu na chrześcijaństwo, są najbardziej narażone na prześladowania, zazwyczaj poprzez pozbawienie praw rodzicielskich lub wymuszony rozwód. Chrześcijanki w związkach małżeńskich z niechrześcijanami są nakłaniane do trwania w związku, nawet jeśli są ofiarami przemocy domowej. Kobiety niebędące w związkach zmuszane są do zawarcia małżeństwa, tracą prawo do dziedziczenia lub są wypędzane z domów rodzinnych. 

• Wydziedziczenie lub odebranie prawa własności
• Wymuszony rozwód
• Wymuszone małżeństwo
• Nakaz opuszczenia domu - wypędzenie
• Przemoc psychiczna

Mężczyźni

Tradycyjne matriarchalne normy oznaczają, że dziedziczenie i prawo do ziemi przekazywane są w linii żeńskiej.  Konwertyci mężczyźni mogą zostać wydziedziczeni, są wypędzani z domów i tracą prawo do spadku.  Grupy rówieśnicze i lokalna społeczność odsuwają się od nich, co potęguje ich poczucie izolacji. Mężczyźni doświadczają również dyskryminacji w miejscu pracy. Kiedy tracą pracę lub możliwość uprawiania ziemi, cierpi na tym ich rodzina, ponieważ to oni są zazwyczaj głównymi żywicielami.

• Wydziedziczenie / odebranie praca własności
• Przemoc ekonomiczna w miejscu pracy/biznesie
• Nakaz opuszczenia domu - wypędzenie 
• Przemoc psychiczna

Spis treści

6. ŚIP: Perspektywa 5-letnia

Wykres: Wynik w zaokrągleniu.

Krótki opis zmiany wyniku i jej przyczyny

Wynik Bhutanu w ŚIP 2023 spadł o 0,4 punktu. Zgłoszono mniej incydentów z użyciem przemocy, ale może to wynikać z faktu, że Bhutan był niemal całkowicie zamknięty dla podróżujących, przynajmniej przez część okresu sprawozdawczego. Największy wzrost obserwujemy w obszarze ‘życie w kościele’, ponieważ chrześcijanie nadal napotykają duże trudności w organizowaniu wspólnych spotkań. Poziom presji w poszczególnych sferach życia jest porównywalny, co odzwierciedla trudności, z jakimi zmagają się konwertyci z buddyzmu oraz religii etniczno-animistycznych. 

Spis treści

7. Szczegółowe dane na temat przemocy i wywieranej presji

Poziomy przemocy i presji

Wykres: Wzorzec prześladowań dla Bhutanu.

Maksymalna liczba punktów dla każdej z sześciu kategorii wynosi 16,7 pkt. Łączna liczba punktów dla sześciu kategorii wynosi 100 pkt (6 x 16,7 = 100).

Przemoc

Ze względów bezpieczeństwa nie możemy podać szczegółowych danych na temat incydentów z użyciem przemocy.

Życie prywatne

Konwersja na chrześcijaństwo spotyka się ze sprzeciwem rodziny, lokalnej społeczności, autorytetów religijnych i władz; nawet rozdawanie chrześcijańskich ulotek może skończyć się aresztowaniem. Paragraf 463 (A) krajowego Kodeksu Karnego stanowi, że konwersja pod ‘przymusem’ lub pod wpływem ‘innych środków nakłaniania’ jest przestępstwem karalnym. Kodeks nie definiuje pojęć ‘przymusu’ i ‘nakłaniania’ co pozwala przedstawicielom władz i przywódcom religijnym na wykorzystywanie ich jako przepisów antykonwersyjnych. Konwertyci zazwyczaj nie ujawniają swoich przekonań religijnych publicznie i spotykają się w tajemnicy.  Chrześcijanie, a nawet kościoły, unikają publicznego eksponowania symboli religijnych, ponieważ może to wywołać negatywną reakcję ze strony nacjonalistów i radykalnych buddystów. 

Życie rodzinne

Dzieci chrześcijan są dyskryminowane przez nauczycieli szkolnych i kolegów z klasy. Obowiązkowo biorą udział w lekcjach buddyzmu i obrzędach religijnych oraz modlitwach, w tym w pokłonach przed świątyniami. Członkowie rodziny, lokalnej społeczności i władze uniemożliwiają przeprowadzenie chrześcijańskich pogrzebów. Ze względu na silny sprzeciw zmarli chrześcijanie często są chowani w sąsiednich Indiach. Chrzty są postrzegane jako ostateczny dowód na „nakłonienie” do konwersji i dlatego są przeprowadzane w tajemnicy.

Życie w społeczeństwie

Szczególnie na obszarach wiejskich oczekuje się od chrześcijan uczestniczenia w tradycyjnych obrzędach buddyjskich, a unikanie ich prowadzi do prześladowań.  Chrześcijanie są obserwowani przez członków lokalnej społeczności, są podsłuchiwani i śledzeni w mediach społecznościowych, a ich zachowanie zgłaszane jest odpowiednim władzom. Chrześcijanie oskarżeni o konwersję są wzywani na posterunek policji i przesłuchiwani. Chrześcijanie są pomijani przy zatrudnieniu lub podczas przyznawania dotacji w ramach programów rządowych, mogą też stracić pracę, kiedy ich pracodawca dowie się o ich przynależności religijnej. To dlatego chrześcijanie wolą nie ujawniać swojej religii. 

Życie w państwie

Konstytucja chroni buddyzm mahajany jako „duchowe dziedzictwo” narodu. Chociaż Konstytucja wspomina o prawie do wolności religii lub przekonań, sekcja 463 (A) Kodeksu Karnego stanowi, że: „Oskarżony jest winny przestępstwa zmuszania innych do przynależności do innego wyznania, jeśli oskarżony zastosował przymus lub inną formę nakłaniania, aby spowodować konwersję z jednej religii lub wyznania na inne”. Grozi za to kara do trzech lat pozbawienia wolności. Komisja ds. Organizacji Religijnych (CRO), organ państwowy zajmujący się rejestracją organizacji religijnych, nie uznała jeszcze żadnych chrześcijańskich organizacji społeczeństwa obywatelskiego ani partii politycznych. 

Życie w kościele

Zarejestrowanie kościoła pozostaje największym problemem wspólnot, ponieważ bez uzyskania formalnej zgody na prowadzenie działalności kościoły działają nielegalnie. Chociaż władze na szczeblu krajowym twierdzą, że chrześcijanie mogą się gromadzić, spotkania są zakłócane przez mieszkańców wsi lub ich legalność jest kwestionowana na poziomie lokalnym. Grupy chrześcijańskie, które starają się o rejestrację w Komisji Organizacji Religijnych (CRO), nie otrzymują odpowiedzi. W Bhutanie nie wolno wydawać Biblii ani innych materiałów chrześcijańskich, a ich import jest zakazany, chyba że są one przywożone w małych ilościach, wyłącznie na użytek prywatny. 

Spis treści

8. Naruszenie zobowiązań i praw międzynarodowych

Bhutan zobowiązał się do przestrzegania i ochrony praw podstawowych w następujących traktatach międzynarodowych: 

1. Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet (CEDAW)
2. Konwencja o prawach dziecka (CRC)

Bhutan nie wypełnia swoich zobowiązań międzynarodowych, regularnie naruszając/nie chroniąc następujących praw chrześcijan:

• Dzieci chrześcijańskie są zmuszane do uczestniczenia w buddyjskich lekcjach religii oraz w obrzędach i świętach religijnych, które nie są zgodne z ich przekonaniami religijnymi (CRC Art)
• Chrześcijańskie konwertytki narażone są na przymusowe małżeństwa z niechrześcijanami (CEDAW Art. 16)

Spis treści

9. Sytuacja innych mniejszości religijnych

33% ludności Bhutanu stanowią Lhotshampa. Są to Nepalczycy, w większości wyznający hinduizm, którzy zamieszkują południe Bhutanu. W ostatnich dziesięcioleciach Lhotshampa są silnie dyskryminowani i prześladowani przez władze Bhutanu i Nepalu.  Z powodu asymilacyjnej polityki „Jeden naród, jeden lud”, polegającej na narzucaniu tradycji elitarnej szkoły buddyjskiej Drukpa wszystkim obywatelom Bhutanu, wiele mniejszości zostało pozbawionych praw obywatelskich i nie ma dostępu do edukacji, zatrudnienia, opieki zdrowotnej czy mieszkania. 

Spis treści

10. Open Doors w Bhutanie

Lokalni partnerzy Open Doors zapewniają pomoc prześladowanym wierzącym w Bhutanie w sytuacjach kryzysowych. Wzmacniamy prześladowany Kościół w Bhutanie przede wszystkim poprzez modlitwę i pomoc w nagłych przypadkach.

Spis treści

11. Módl się za Bhutan

• Módl się, aby chrześcijanie, którzy zostali odrzuceni przez swoje rodziny, znaleźli nowe wspólnoty, w których doświadczą rodziny, miłości i nadziei.
• Módl się, aby Bóg używał praktycznego wsparcia partnerów Open Doors do wzmacniania chrześcijan stojących w obliczu prześladowań.
• Módl się, o wolność religijną w Bhutanie oraz o to, aby rząd oficjalnie uznał kościoły chrześcijańskie i przyznał im oficjalną rejestrację.