Turkmenistan

Spis treści

Wnioski

Okres badawczy: 01.10.2021 – 30.08.2022

Turkmenistan jest krajem totalitarnym, w którym chrześcijanie, wspólnoty (i całe społeczeństwo) znajdują się pod obserwacją funkcjonariuszy państwowych. Nawet wspólnoty Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego i Ormiańskiego Kościoła Apostolskiego są inwigilowane podczas niedzielnych nabożeństw. Druk oraz import materiałów chrześcijańskich jest ograniczony. Chrześcijanie wywodzący się ze środowisk muzułmańskich doświadczają największych prześladowań, których źródłem jest zarówno państwo, jak i członkowie rodziny oraz lokalnej społeczności.

Profil kraju w PDF

Poniższy profil kraju jest przetłumaczonym fragmentem z Country Dossier World Watch Research, działu badawczego Open Doors. Kompletne lub skrócone dossier w języku angielskim można pobrać tutaj.

  Profil kraju w PDF

  Skrócony profil w PDF

Spis treści

1. Tło

Turkmenistan uzyskał niepodległość w 1991 roku podczas rozpadu Związku Radzieckiego. Pomimo bogatych zasobów naturalnych, wskaźniki bezrobocia i ubóstwa są wysokie. Turkmenistan jest skrajnie autorytarnym państwem, w którym obowiązuje system jednopartyjny. W obozach pracy przymusowej w przerażających warunkach przetrzymywanych jest tysiące więźniów. Rząd wymaga ścisłej rejestracji grup religijnych co trzy lata i monitoruje wszystkie ich działania na terenie kraju. Grupy religijne muszą prowadzić rejestr przepływów finansowych, zwłaszcza jeśli pochodzą z zagranicy. W przeciwnym przypadku grożą im wysokie grzywny i aresztowanie przywódców.

Główną religią jest islam sunnicki. Większość Turkmenów przestrzega tradycji islamskiej, ale niekoniecznie nauk tej religii. Istnieją surowe ograniczenia nałożone przez rząd na religię, takie jak mianowanie przez państwo muzułmańskich duchownych, inwigilowanie i dyktowanie praktyk religijnych oraz karanie nonkonformizmu poprzez więzienie, tortury i szykany administracyjne. Według Christian World Base następną pod względem liczebności kategorią religijną są agnostycy i ateiści, zamieszkujący głównie stolicę Aszchabad i inne duże miasta. Niewielka mniejszość chrześcijańska jest słaba z powodu wielu podziałów i ograniczonej współpracy między wyznaniami, co jest na rękę rządowi.

Spis treści

2. Sytuacja w różnych regionach kraju

W całym kraju dochodzi do łamania praw chrześcijan przez urzędników państwowych. Presja ze strony rodziny i społeczności na chrześcijańskich konwertytów ze środowiska muzułmańskiego jest silniejsza na obszarach wiejskich.

Spis treści

3. Kogo dotykają prześladowania?

Społeczności chrześcijan ekspatriantów

Kategoria ta nie została uwzględniona w punktacji i analizie ŚIP.

Tradycyjne społeczności chrześcijańskie

Rosyjski Kościół Prawosławny (RKP) akceptuje ograniczenia narzucone przez władze i dlatego jego działalność pozostaje mniej lub bardziej niezakłócona. Zdarza się, że nabożeństwa są monitorowane, ale zazwyczaj nie są zakłócane. Utrudnia się drukowanie oraz importowanie materiałów chrześcijańskich.

Społeczności konwertytów

Chrześcijanie nawróceni ze środowiska muzułmańskiego doświadczają przemocy ze strony państwa oraz silnej presji ze strony rodziny i członków lokalnej społeczności. 

Nietradycyjne społeczności chrześcijan

Do nietradycyjnych wspólnot chrześcijańskich należą wspólnoty baptystyczne, ewangelikalne i zielonoświątkowe. Poza konwertytami to te społeczności doświadczają największych naruszeń praw. Łamanie praw obejmuje naloty, groźby aresztowań i grzywny, zwłaszcza gdy kościoły tych wspólnot działają bez rejestracji. 

Spis treści

4. Główne źródła prześladowań i dyskryminacji

Paranoja dyktatorska

Dozwolone są tylko instytucje kontrolowane przez państwo. Protestanci są często nazywani „ekstremistami” ze względu na prowadzenie działalności religijnej poza strukturami sankcjonowanymi przez państwo. Rząd postrzega protestantów jako zagrożenie dla politycznego status quo.

Ekstremizm islamski w połączeniu z uciskiem klanowym

Muzułmanie, którzy przechodzą na chrześcijaństwo, mogą doświadczać nacisków i przemocy fizycznej ze strony swoich rodzin i członków lokalnej społeczności, którzy próbują zmusić ich do powrotu do islamu. Niektórzy konwertyci doświadczają uwięzienia w domu lub wykluczenia ze społeczności. W związku z tym wielu stara się utrzymać swoją wiarę w tajemnicy. 

Spis treści

5. Czym różnią się prześladowania mężczyzn i kobiet?

Kobiety

Nadal istnieją luki w zakresie ochrony prawnej kobiet w Turkmenistanie, w tym przed przemocą domową i molestowaniem seksualnym. Przeważająca kultura islamska stawia kobiety w pozycji podrzędnej w stosunku do mężczyzn. Konwertytki są szczególnie narażone na bicie, areszt domowy, przemoc słowną, groźby, odrzucenie, uprowadzenie i przymusowe małżeństwo. Kobiety i dziewczęta są narażone na molestowanie seksualne i gwałty, choć rzadko zgłaszają takie przypadki z powodu stygmatyzacji i wstydu, a sprawcy zazwyczaj pozostają bezkarni. Przemoc wobec kobiet jest wykorzystywana jako narzędzie do zastraszania i podporządkowania ich mężów, rodzin i kościołów.

• Uprowadzenie
• Wymuszone małżeństwo
• Uwięzienie przez rodzinę/areszt domowy
• Przemoc fizyczna
• Przemoc psychiczna
• Przemoc seksualna
• Przemoc słowna

Mężczyźni

Mężczyźni zazwyczaj pełnią funkcje przywódcze w rodzinach i kościołach. W konsekwencji, prześladowania skierowane przeciwko mężczyznom wpływają na ich rodziny i zgromadzenia, wywołując strach, gniew i trudności finansowe. Funkcjonariusze państwowi wykorzystują każdy pretekst, aby nałożyć karę na chrześcijan, a władze wywierają naciski na tych, którzy przewodzą wspólnotom. Liderzy wspólnot napotykają trudności w uzyskaniu wykształcenia, a edukacja religijna podlega ścisłym ograniczeniom. Podczas obowiązkowej służby wojskowej mężczyźni spotykają się z dyskryminacją, nietolerancją i prześladowaniami. Na poziomie rodziny i lokalnej społeczności muzułmanie utrudniają chrześcijanom prowadzenie działalności gospodarczej, a konwertyci spotykają się z prześladowaniami, przesłuchaniami, groźbami, dyskryminacją, poniżaniem i biciem.

• Brak dostępu do chrześcijańskich materiałów religijnych i obrzędów
• Przemoc ekonomiczna w miejscu pracy/biznesie
• Przemoc ekonomiczne / kary grzywny
• Uwięzienie przez rodzinę/areszt domowy
• Uwięzienie przez władze państwowe
• Pobór do wojska / służba wbrew sumieniu
• Przemoc fizyczna
• Przemoc psychiczna
• Przemoc słowna

Spis treści

6. ŚIP: Perspektywa 5-letnia

Wykres: Wynik w zaokrągleniu.

Krótki opis zmiany wyniku i jej przyczyny

Wynik ŚIP 2023 dla Turkmenistanu jest o jeden punkt wyższy niż w ŚIP 2022. Sytuacja jest stabilna, z niewielkimi tylko zmianami w niektórych kategoriach presji i przemocy. Presja jest niezwykle wysoka w sferze życia prywatnego i kościelnego. Dwa główne siły napędowe prześladowań w Turkmenistanie to dyktatorska paranoja i ekstremizm islamski (w połączeniu z uciskiem klanowym) i są obecne we wszystkich sferach życia. Islamski ekstremizm islamski  (w połączeniu z uciskiem klanowym)  dominuje w sferze prywatnej i rodzinnej, a dyktatorska paranoja w sferze narodowej i kościelnej. Obie siły napędowe prześladowań spotykają się ze sobą w sferze życia w społeczeństwie. Muzułmańskie rodziny, przyjaciele i mieszkańcy wsi wywierają presję zwłaszcza na konwertytów, podczas gdy państwo nakłada wiele ograniczeń na działalność kościołów.

Spis treści

7. Szczegółowe dane na temat przemocy i wywieranej presji

Poziomy przemocy i presji

Wykres: Wzorzec prześladowań dla Turkmenistanu.

Maksymalna liczba punktów dla każdej z sześciu kategorii wynosi 16,7 pkt. Łączna liczba punktów dla sześciu kategorii wynosi 100 pkt (6 x 16,7 = 100).

Przykładowe akty przemocy w opisywanym okresie sprawozdawczym

Przykładowe akty przemocy w opisywanym okresie sprawozdawczym

• Liczba ataków na chrześcijan: Przynajmniej 22 chrześcijan doświadczyło przemocy fizycznej lub psychicznej. Większość zgłoszonych przypadków dotyczy prześladowań w rodzinie konwertyty takich jak bicie, groźby i izolacja. 

Życie prywatne

Państwo ściśle kontroluje literaturę religijną przywożoną z zagranicy lub wydawaną w kraju. Posiadanie materiałów chrześcijańskich jest niebezpieczne, ponieważ jest uważane za dowód konwersji i tym samym za zdradę rodziny i kultury. Rodzina i społeczność często reagują na konwersję naciskami, wykluczeniem ekonomicznym, a nawet przemocą.

Życie rodzinne

Społeczeństwo, w którym większość stanowią muzułmanie, wywiera ogromną presję na dzieci konwertytów. Przekazuje im się islamskie nauki, nawet wbrew woli rodziców. Dzieci konwertytów i protestantów są często wykluczane przez innych członków społeczności, co ma być sposobem na zmuszenie ich do powrotu do islamu.

Życie w społeczeństwie

Konwertyci są zastraszani przez rodzinę i społeczność (w tym lokalnych przywódców islamskich), co ma na celu skłonienie ich do porzucenia chrześcijaństwa. Zarówno członkowie społeczności, jak i władze państwowe przyglądają się i nękają niezarejestrowane wspólnoty protestanckie, oskarżane o ewangelizację. Chrześcijanie spotykają się z groźbami, dyskryminacją, utrudnieniami i grzywnami. Zazwyczaj pod wpływem lokalnych informatorów muzułmańskich, funkcjonariusze państwowi przeprowadzają naloty na miejsca, w których spotykają się chrześcijanie.

Życie w państwie

Wrogość turkmeńskiego społeczeństwa wobec chrześcijan jest wspierana przez rozbudowany aparat państwowy, który stara się wymusić na ludności jedność społeczną, a więc i religijną. Ustawa o religii zawiera zakaz działalności niezarejestrowanych organizacji religijnych oraz zakaz prywatnej edukacji religijnej. Reżim cenzuruje chrześcijan, kontroluje media i zakazuje działalności partii opozycyjnych. 

Życie w kościele

Państwo monitoruje działalność kościołów, czasami dochodzi do przerwania nabożeństw. Kościoły są zobowiązane przez prawo do rejestrowania swojej działalności w urzędach. Zdobycie materiałów chrześcijańskich w większej ilości jest niezwykle trudne, ponieważ wszystkie publikowane materiały wymagają urzędowego zatwierdzenia, a import jest ściśle ograniczony. Możliwe jest pozyskiwanie niewielkich ilości materiałów chrześcijańskich. Przywódcy i działacze Kościoła katolickiego i protestanckiego są często aresztowani lub zmuszani do emigracji za krytykę rządu lub działalność na rzecz praw człowieka. 

Spis treści

8. Naruszenie zobowiązań i praw międzynarodowych

Turkmenistan zobowiązał się do przestrzegania i ochrony praw podstawowych w następujących traktatach międzynarodowych:

• Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych (ICCPR)
• Międzynarodowy pakt praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych  (ICESCR)
• Konwencja w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania (CAT)
• Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet (CEDAW)
• Konwencja o prawach dziecka (CRC)

Turkmenistan nie wypełnia swoich zobowiązań międzynarodowych, regularnie naruszając/nie chroniąc następujących praw chrześcijan:

• Niezarejestrowane kościoły są atakowane, a ich członkowie aresztowani, zastraszani i karani grzywnami (ICCPR Art. 9 i 18).
• Władza monitoruje chrześcijan i ich działalność (art. 17 ICCPR).
• Chrześcijańscy konwertyci na obszarach zamieszkałych przez muzułmanów doświadczają presji i przemocy ze strony rodziny i członków lokalnej społeczności (art. 18 ICCPR).
• Dostęp do literatury religijnej jest poważnie ograniczony, podlega oficjalnej kontroli i wymaga pozwoleń (ICCPR Art. 18 i 19).
• Konwertytki są narażone na przemoc fizyczną, areszt domowy, przemoc słowną, groźby i odrzucenie przez rodzinę (ICCPR Art. 9, 12 i 18). 

Spis treści

9. Sytuacja innych mniejszości religijnych

Rząd nie koncentruje się na żadnej konkretnej grupie religijnej. Muzułmanie, chrześcijanie, żydzi, bahaici i inni doświadczają wysokiego poziomu inwigilacji i ucisku ze strony państwa. Rząd jest szczególnie surowy wobec osób, które odmawiają pełnienia służby wojskowej z powodu przekonań religijnych.

Spis treści

10. Open Doors w Turkmenistanie

Open Doors zapewnia pomoc wierzącym z Azji Środkowej w sytuacjach kryzysowych. Na pomoc mogą liczyć osoby w więzieniach, wykluczone z rodzin i wspólnot, pozbawione środków do życia i zatrudnienia z powodu wiary w Chrystusa. Wzmacniamy prześladowany Kościół w Azji Środkowej przede wszystkim poprzez:  

• Dystrybucję literatury chrześcijańskiej 
• Wsparcie modlitewne 
• Szkolenia biblijne  
• Pracę z dziećmi i młodzieżą 
• Służbę wśród kobiet 
• Szkolenie w zakresie rzecznictwa i świadomości (SSTS) 
• Obecność wśród osób potrzebujących pomocy 
• Szkolenia zawodowe 
• Projekty rozwoju społeczno-gospodarczego

Spis treści

11. Módl się za Turkmenistan

• Módl się za przywódców kościelnych, którzy zostali aresztowani i uwięzieni z powodu swojej wiary.
• Módl się, aby byli w stanie stanąć silni i powrócić do prowadzenia swoich kościołów.
• Proś Jezusa Chrystusa, aby dotarł do serc rządzących w Turkmenistanie i aby byli otwarci na Ewangelię. Prezydent zachowuje się jak dyktator, a jego rządy sięgają do każdego zakątka turkmeńskiego społeczeństwa. 
• Módl się, aby chrześcijanie byli wolni w docieraniu do innych i aby ich życie ukazywało prawdę Ewangelii. 
• Módl się o ochronę dla partnerów Open Doors w całym regionie Azji Środkowej.
• Módl się, aby chrześcijanie zostali wzmocnieni poprzez swoją pracę.