Kolumbia

Spis treści

Wnioski

Okres badawczy: 01.10.2021 – 30.08.2022

Przywódcy kościelni są zastraszani, szantażowani, a nawet mordowani przez członków guerilli i grup przestępczych, które walczą o zwiększenie kontroli terytorialnej i wpływów swoich organizacji. Do walki między konkurującymi ze sobą grupami dochodzi zwłaszcza w najbardziej zaniedbanych rejonach kraju. W większości przypadków przemoc jest bezpośrednim skutkiem zaangażowania chrześcijan w działania takie jak: potępianie korupcji i przemocy; praca na rzecz obrony praw człowieka i środowiska; praca z młodzieżą; pomoc w przywracaniu pokoju; sprzeciw wobec działalności przestępczej w kazaniach; wszelkie działania przeciwstawiające się „faktycznej” władzy lokalnych grup przestępczych, które mogłyby zagrozić ich nielegalnej działalności. W społecznościach tubylczych istnieje znaczny sprzeciw wobec chrześcijańskich misjonarzy i konwertytów, którym grozi przemoc fizyczna, więzienie i łamania podstawowych praw. Chrześcijanie, którzy nie przestrzegają tradycyjnych obrzędów i zwyczajów religijnych swoich przodków, spotykają się również z uwięzieniem, zamknięciem lokalnych kościołów, fizycznym znęcaniem się, groźbami, nękaniem i łamaniem podstawowych praw.

W wyniku rosnącego radykalnego sekularyzmu wzrasta nietolerancja wobec poglądów chrześcijańskich w sferze publicznej, zwłaszcza w kwestiach dotyczących życia, rodziny, małżeństwa i wolności religijnej. Chrześcijanie publicznie mówiący o swoich przekonaniach stają się celem ataków, oskarżani o dyskryminację i mowę nienawiści. Aby uniknąć takich oskarżeń, chrześcijanie muszą bardzo zwracać uwagę na to, co mówią i dokonywać autocenzury swoich wypowiedzi.

Profil kraju w PDF

Poniższy profil kraju jest przetłumaczonym fragmentem z Country Dossier World Watch Research, działu badawczego Open Doors. Kompletne lub skrócone dossier w języku angielskim można pobrać tutaj.

  Profil kraju w PDF

  Skrócony profil w PDF

Spis treści

1. Tło

Kolumbia od dziesięcioleci zmaga się ze skorumpowanym i słabym aparatem prawnym. Niewydolność państwa sprzyja powstawaniu prężnej siatki przestępczej, finansowanej głównie z handlu narkotykami, bronią i ludźmi. Raport  Human Rights  ‘Kolumbia 2020’ oskarża rządowe siły bezpieczeństwa o współpracę z gangami przestępczymi oraz przymykanie oka na ich nielegalną działalność. Stwierdza również, że system sądownictwa jest przeciążony i nieskuteczny, a korupcja i zastraszanie sędziów, prokuratorów i świadków utrudnia funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości. 

Pod koniec 2019 roku odbyły się ogólnokrajowe demonstracje prowadzone przez studentów, ludność rdzenną i związki zawodowe. Protesty dotyczyły kwestii politycznych, społecznych, gospodarczych i bezpieczeństwa. Podczas demonstracji, które odbywały się także w 2020 roku, do protestujących przyłączyły się nielegalne grupy, takie jak Armia Wyzwolenia Narodowego (ELN). 

Ogólnokrajowe demonstracje zostały wznowione w kwietniu 2021 r., najpierw z powodu odrzucenia propozycji reformy podatkowej, a następnie w odpowiedzi na brutalne działania rządu wobec protestujących. Pomimo rozpoczęcia dialogu między rządem a Narodowym Komitetem Strajkowym (CNP), składającym się głównie ze związków zawodowych, rozmowy zostały zawieszone przez CNP, ponieważ nie osiągnięto konkretnych porozumień. 
W maju 2022 roku odbyła się pierwsza tura wyborów, które miały wyłonić prezydenta Kolumbii na lata 2022-2026. Po pierwszej nierozstrzygniętej turze 19 czerwca 2022 roku odbyła się druga tura. Zwyciężył Gustavo Petro z Paktu Historycznego, koalicji partii lewicowych (CNN Español, 19 czerwca 2022). 

Spis treści

2. Sytuacja w różnych regionach kraju

Korupcja oraz przestępczość zorganizowana Chrześcijanie doświadczają wysokiego poziomu presji i przemocy ze strony organizacji przestępczych i nielegalnych grup zbrojnych na następujących obszarach: Antioquia, Arauca, Bolivar, Caquetá, Casanare, Cauca, Cesar, Chocó, Córdoba, Guaviare, Meta, Nariño, Norte de Santander, Putumayo, Tolima, Valle del Cauca, Vichada.

Ucisk klanowy: Społeczności rdzenne mają wiele tradycyjnych zwyczajów i w związku z tym mniejszą akceptację dla innych (chrześcijańskich) obrzędów, więc ci, którzy porzucają praktyki religijne plemienia, spotykają się z prześladowaniami. W Kolumbii żyje 115 różnych grup ludności rdzennej. Rdzenni mieszkańcy zamieszkują w 32 departamentach kraju.  

Świecka nietolerancja: Ten mechanizm prześladowań zależy od polityki publicznej realizowanej przez rząd krajowy oraz od postaw społeczeństwa, głównie wspieranych przez nietolerancyjne grupy o ideologii przeciwnej religii lub chrześcijaństwu. Nietolerancja świeckich jest obecna w całym kraju, szczególnie na obszarach miejskich, takich jak Bolívar, Bogotá, Antioquia, Caldas, Risaralda, Quindío, Nariño, Valle, Cauca, Boyacá, Santander, Cundinamarca, Tolima i Huila. 

Spis treści

3. Kogo dotykają prześladowania?

Tradycyjne społeczności chrześcijańskie

Kościół rzymskokatolicki jest największym wyznaniem w Kolumbii. Katolicy są zagrożeni atakami na terenach kontrolowanych przez kartele narkotykowe i zorganizowane grupy przestępcze. Wyznania inne niż rzymskokatolickie w społecznościach tubylczych spotykają się z odrzuceniem i represjami za propagowanie obcej religii. Tradycyjne społeczności chrześcijańskie zmagają się z rosnącą nietolerancją religijną w społeczeństwie i sprzeciwem wobec publicznych oznak religijności.

Społeczności konwertytów

Kategoria ta obejmuje konwertytów międzywyznaniowych, konwertytów w ramach społeczności rdzennych oraz konwertytów z grup partyzanckich i organizacji przestępczych. Szczególnie w kontekście rdzennych mieszkańców, konwertyci są ofiarami prześladowań, wypędzeń, gróźb śmierci i innych fizycznych i psychologicznych form przemocy za porzucenie większościowego systemu wierzeń rodzimej społeczności. 

Nietradycyjne społeczności chrześcijan

Wspólnoty te składają się głównie z baptystów i zielonoświątkowców. Są one dotknięte presją i przemocą wywieraną przez zorganizowane grupy przestępcze. Chociaż rząd uznaje ich ważną rolę w realizacji porozumienia pokojowego i pomocy humanitarnej na zaniedbanych obszarach, te wspólnoty chrześcijańskie nie otrzymują takich samych świadczeń rządowych, jakie przyznawane są tradycyjnym wspólnotom chrześcijańskim. Ponadto, gdy próbują wpływać na sferę polityczną, spotykają się z ostrym sprzeciwem ze strony radykalnych grup feministycznych i sekularnych. Nie mogą swobodnie pracować wśród ludności rdzennej, gdyż wiąże się to z niebezpieczeństwem. 

Spis treści

4. Główne źródła prześladowań i dyskryminacji

Korupcja oraz przestępczość zorganizowana

Dysydenci z Rewolucyjnych Sił Zbrojnych Kolumbii (FARC), członkowie Armii Wyzwolenia Narodowego Kolumbii (ELN) i innych grup partyzanckich walczą o kontrolę nad całymi regionami, aby zapewnić ciągłość swojej nielegalnej działalności. Przywódcy kościelni, jak i wspólnoty chrześcijańskie stały się ofiarami uprowadzeń, gróźb, wymuszeń, przymusowych wysiedleń i zabójstw, a także ataków na budynki chrześcijańskie. Środki te są szczególnie adresowane do chrześcijan, którzy aktywnie przeciwstawiają się działalności przestępczej, wypowiadają się w obronie praw człowieka, wygłaszają kazania skierowane do walczących, organizują dni modlitw w miejscach szczególnie dotkniętych przemocą i zniechęcają młodych ludzi do wstępowania do grup przestępczych. Chrześcijanie i przywódcy chrześcijańscy są atakowani, gdy nie zgadzają się na wspieranie strajków narodowych. Są zmuszani do udziału w strajkach przez grupy przestępcze, które mają w tym swój interes polityczny. Grupy przestępcze biorą również odwet na byłych członkach partyzantki, którzy porzucili przestępczy styl życia po nawróceniu. 

Ucisk klanowy

Religia jest ważnym elementem kultury i tożsamości w społecznościach rdzennych, a wprowadzanie idei sprzecznych ze starożytnymi wierzeniami jest postrzegane jako zagrożenie. Kary stosowane przez lokalne władze wobec rdzennych konwertytów mogą obejmować więzienie, grzywny, znęcanie się fizyczne i psychiczne, odmowę dostępu do podstawowych zasobów, konfiskatę mienia i pracę przymusową.

Świecka nietolerancja

Sektor religijny jest uważany za ważny element wspierający realizację porozumienia pokojowego z FARC oraz pomoc społeczną i humanitarną w czasie pandemii COVID-19 w kraju. Jednak coraz częściej chrześcijanie spotykają się z atakami słownymi, wrogością społeczną i dyskryminacją z powodu nietolerancji wobec chrześcijańskich przekonań i praktyk. Nadinterpretacja sekularyzmu państwowego często stawia wolność religijną i prawo do sumienia w sprzeczności z prawem obywateli do wolności od dyskryminacji. Chrześcijanie nie mają prawa do sprzeciwu sumienia. Istnieje również presja, aby usunąć z urzędów publicznych urzędników, którzy otwarcie bronią swoich przekonań religijnych lub sympatii do konkretnego kościoła. W rezultacie zmniejszył się udział chrześcijan w sferze politycznej kraju. 

Spis treści

5. Czym różnią się prześladowania mężczyzn i kobiet?

Kobiety

W Kolumbii nadal zdarzają się przypadki przemocy seksualnej związanej z konfliktami, stosowanej przez grupy zbrojne, przy czym największe niebezpieczeństwo grozi kobietom z rdzennych i afrokolumbijskich grup etnicznych. W społecznościach rdzennych chrześcijanki, które odmawiają brania udziału w tradycyjnych obrzędach i zwyczajach, często doświadczają jednej z poniższych form dyskryminacji: są zmuszane do małżeństwa, porzucane przez mężów, oddzielane od dzieci i skazywane na ostracyzm ze strony społeczności. Konsekwencją takiego traktowania może być konieczność przesiedlenia się, ale także ryzyko wpadnięcia w ręce handlarzy ludźmi i wykorzystywanie seksualne. Na terenach kontrolowanych przez przestępców dziewczęta narażone są na gwałty i molestowanie seksualne. Chrześcijańskie dziewczęta, które są celem ataku ze względu na ich postrzeganą czystość i posłuszeństwo, mogą zostać „wykupione” od swoich rodziców pod groźbą śmierci.

• Uprowadzenia
• Wymuszone małżeństwo
• Zmuszenie do opuszczenia miasta/kraju
• Handel ludźmi
• Przemoc fizyczna
• Przemoc psychiczna
•  Przemoc seksualna 
• Przemoc słowna 

Mężczyźni

Chrześcijańscy mężczyźni żyją ze świadomością ogromnego zagrożenia i w obawie przed przemocą, szczególnie w regionach konfliktów zbrojnych. Jako żywiciele rodzin mogą być narażeni na wymuszenia i śmierć. Nielegalne grupy zbrojne stanowią jedno z największych zagrożeń dla chrześcijańskich mężczyzn i chłopców, którzy są narażeni na uprowadzenia i przymusową rekrutację w szeregi walczących. Poddaje się ich indoktrynacji i obowiązkowemu uczestnictwu w działalności tych grup. Przywódcy kościelni znajdują się w grupie szczególnie wysokiego ryzyka, zwłaszcza jeśli głośno wyrażają sprzeciw wobec grup przestępczych. W niektórych społecznościach rdzennych konwertyci spotykają się z ekstremalną presją, taką jak bicie, nękanie, groźby i praca niewolnicza.

• Uprowadzenie
• Ograniczanie kontaktów społecznych/międzyludzkich 
• Dyskryminacja w edukacji
• Przemoc ekonomiczne / kary grzywny
• Przymusowe opuszczenie domu - wypędzenie
• Zmuszenie do opuszczenia miasta/kraju
• Pobór do wojska / bojówek / służba wbrew sumieniu
• Handel ludźmi 
• Śmierć
• Przemoc fizyczna 
• Przemoc psychiczna 
• Przemoc słowna

Spis treści

6. ŚIP: Perspektywa 5-letnia

Wykres: Wynik w zaokrągleniu.

Krótki opis zmiany wyniku i jej przyczyny

Wzrost ogólnej oceny o trzy punkty wynika przede wszystkim z dużej liczby incydentów przemocy z udziałem chrześcijan w okresie sprawozdawczym, zwłaszcza zabójstw. Presja wzrosła głównie z powodu aktywności grup przestępczych w wielu rejonach kraju, utrudniających działalność chrześcijańską (w życiu osobistym i wspólnotowym). W całym społeczeństwie kolumbijskim stale wzrasta nietolerancja wobec poglądów chrześcijańskich w debacie publicznej, a rdzenni chrześcijanie nadal napotykają wielkie przeszkody we wspólnotach, z których się wywodzą. 

Spis treści

7. Szczegółowe dane na temat przemocy i wywieranej presji

Poziomy przemocy i presji

Wykres: Wzorzec prześladowań dla Kolumbii.

Maksymalna liczba punktów dla każdej z sześciu kategorii wynosi 16,7 pkt. Łączna liczba punktów dla sześciu kategorii wynosi 100 pkt (6 x 16,7 = 100).

Przykładowe akty przemocy w opisywanym okresie sprawozdawczym

• Luty 2022 - Buenaventura: Biskup Rubén Darío Jaramillo potępił działalność zbrojnych grup w regionie Buenaventura i w odpowiedzi zaczął otrzymywać groźby śmierci. Otrzymał zakaz wstępu do niektórych miejsc w rejonie portu Buenaventura (Agenzia Fides, 8 lutego 2022).
• Marzec 2022 - Buenaventura: Grupa zamaskowanych mężczyzn wdarła się do katedry Primada podczas niedzielnego nabożeństwa, wykrzykując hasła antychrześcijańskie. (Aciprensa, 21 marca 2022).
• Czerwiec 2022 - Cauca: Według źródeł krajowych pięciu rdzennych chrześcijan zostało pobitych biczami i przetrzymywanych przez kilka godzin w celach więziennych przez władze rdzenne w Cauca. Oskarżono ich o szerzenie chrześcijańskiego nauczania, sprzeczngo z tradycyjnym programem szkolnym zatwierdzonym przez rdzenną społeczność. Zostali zmuszeni do podpisania dokumentu stwierdzającego akceptację modelu wychowawczego narzuconego przez gminę.

Życie prywatne

W życiu prywatnym i w wykonywaniu prywatnych praktyk religijnych chrześcijanie napotykają na różne formy sprzeciwu o różnej sile. Mogą zostać pobici, są szykanowani, ogranicza się ich wolność, mogą też zostać wypędzeni z domu/wsi/lokalnej społeczności. Chrześcijanie, którzy bronią swojego światopoglądu, mogą spotkać się z prześladowaniami ze strony ideologicznych grup nacisku.  Chrześcijanie są prześladowani, gdy spotykają się ze współwyznawcami w społecznościach rdzennych lub na terytoriach kontrolowanych przez przestępczość zorganizowaną.

Życie rodzinne

Na obszarach kontrolowanych przez siatki przestępcze chrześcijańscy rodzice ryzykują, że ich dzieci zostaną poddane indoktrynacji lub zwerbowane przez partyzantów ELN i bojowników FARC oraz inne nielegalne grupy. Sprzeciw prowadzi zazwyczaj do przemocy lub wydalenia ze społeczności. W kontekście ludności rdzennej szkoły dążą do zachowania tożsamości kulturowej grupy etnicznej kosztem chrześcijan, których postrzegają jako outsiderów. Zarówno w szkołach prowadzonych przez rdzenne społeczności, jak i w szkołach państwowych, prawo rodziców do wychowania dzieci w zgodzie z przekonaniami religijnymi jest często łamane poprzez obowiązkowe lekcje sprzeczne z naukami chrześcijańskimi. Prześladowanie chrześcijan w społecznościach tubylczych może prowadzić do oddzielenia dzieci od ich rodziców.

Życie w społeczeństwie

Władze rdzennych społeczności stosują system kar pieniężnych (zazwyczaj są to pieniądze lub część plonów) wobec chrześcijan, którzy nie uczestniczą we wspólnotowych praktykach religijnych związanych z kultem przodków oraz tradycyjnymi wierzeniami etnicznymi. Ponadto chrześcijanie są wykluczeni z dostępu do podstawowych zasobów, np. czystej wody i opieki zdrowotnej, a także izolowani przez lokalną społeczność oraz rodziny. Dzieci chrześcijańskie są narażone na przymusowe małżeństwa ze starszymi członkami społeczności jako odwet za porzucenie zwyczajów plemiennych. Grupy przestępcze żądają pieniędzy za ochronę od przywódców kościelnych w zamian za niestosowanie wobec nich przemocy. Niekiedy opłaty żądane przez grupy przestępcze obejmują rekrutację dzieci. Znane są również grupy przestępcze, które kradną tak bardzo potrzebną pomoc rządową i humanitarną, aby wymusić na chrześcijanach zaakceptowanie ich rządów.

Życie w państwie

We wspólnotach rdzennych łamanie praw chrześcijan często pozostają bezkarne, ponieważ zwyczaje tubylców są chronione konstytucyjnie, a autonomiczni przywódcy etniczno-religijni są zarówno podżegaczami, jak i tymi, którzy wymierzają sprawiedliwość we własnej społeczności. Poszkodowani chrześcijanie nie mogą dochodzić sprawiedliwości na drodze sądowej, ponieważ społeczności rdzenne często mają prawo do własnej jurysdykcji. Ponieważ grupy przestępcze są de facto władzą na wielu obszarach kraju, chrześcijanie nie mogą w pełni korzystać ze swoich praw, w tym z wolności słowa i przemieszczania się. Społeczeństwo jest coraz bardziej nietolerancyjne wobec publicznych przejawów religijności.

Życie w kościele

Kościoły są zastraszane przez grupy przestępcze, przywódców rdzennych społeczności i ideologiczne grupy nacisku. Przywódcy chrześcijańscy i ich rodziny są szczególnie prześladowani w społecznościach rdzennych, a wszelka działalność chrześcijańska jest zakazana. Na terytoriach opanowanych przez grupy przestępcze przywódcy chrześcijańscy i ich rodziny są najczęstszymi ofiarami przemocy i kontroli. Dotyczy to zwłaszcza działań na rzecz praw człowieka, środowiska naturalnego, młodzieży, wdrażania porozumienia pokojowego czy zniechęcania do uprawy koki. Dzieci pastorów są szczególnym celem handlarzy ludźmi, przymusowej rekrutacji do grup przestępczych lub gwałtów, które mają zniechęcić pastorów do dalszej pracy. Wzrasta społeczna krytyka nauki Kościoła związanej z obroną małżeństwa i rodziny oraz sposobu, w jaki Kościoły szukają zaangażowania w sferze publicznej.

Spis treści

 8. Naruszenie zobowiązań i praw międzynarodowych

Kolumbia zobowiązała się do przestrzegania i ochrony praw podstawowych w następujących traktatach międzynarodowych:

1. Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych (ICCPR).
2. Międzynarodowy pakt praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych (ICESCR).
3. Konwencja w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania (CAT).
4. Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet (CEDAW).
5. Konwencja o prawach dziecka (CRC).

Kolumbia nie wypełnia swoich zobowiązań międzynarodowych, regularnie naruszając/nie chroniąc następujących praw chrześcijan:

1. Chrześcijanie są atakowani przez bojówki za wyrażanie swojej wiary (art. 18 ICCPR).
2. Dzieci chrześcijańskie są prześladowane z powodu wiary rodziców (ICCPR Art. 18 i CRC Art. 14).
3. Chrześcijanie napotykają na ograniczenia w zatrudnieniu w sektorze publicznym i doświadczają dyskryminacji w sektorze prywatnym (ICCPR Arts. 25 i 26, oraz ICESCR Art. 6).
4. Chrześcijanie spotykają się z prześladowaniem i przemocą, jeśli otwarcie wypowiadają się na tematy religijne lub angażują się w prozelityzm (ICCPR Arts. 18 i 19).

Spis treści

9. Sytuacja innych mniejszości religijnych

Według raportu Departamentu Stanu USA z 2021 roku dotyczącego międzynarodowej wolności religijnej społeczność żydowska zgłosiła antysemickie komentarze na portalach społecznościowych po tym, jak Konfederacja Gmin Żydowskich Kolumbii spotkała się z kandydatem na prezydenta w maju 2021 roku w ramach serii spotkań ze wszystkimi kandydatami na prezydenta.  

Spis treści

10. Open Doors w Kolumbii

Open Doors wzmacnia prześladowany Kościół w Kolumbii, poprzez: 

• Szkolenia biblijne / dystrybucję materiałów szkoleniowych / opracowanie materiałów biblijnych 
• Poradnictwo w zakresie traumy 
• Porady dotyczące edukacji etnicznej 
• Projekty w ramach rozwoju społeczności: szkolenie w zakresie biblijnego światopoglądu, narzędzi rolniczych i zarządzania; 
• Poprawę infrastruktury 
• Projekty produktywności 
• Programy edukacyjne (centrum dziecięce / stypendia) 
• Pomoc w sytuacjach kryzysowych 

Spis treści

11. Módl się za Kolumbię

• Módl się o ochronę liderów i kościołów atakowanych przez grupy przestępcze.
• Módl się o mądrość i obecność Ducha Świętego, aby rdzenni kolumbijscy chrześcijanie mogli pozostać niezłomni.
• Módl się, aby Bóg wyposażył lokalnych partnerów Open Doors w narzędzia, które pozwolą im efektywnie wspomagać prześladowany Kościół.