Kamerun

Sytuacja chrześcijan w Kamerunie

Miejsce w rankingu

Miejsce 44 / 65 pkt (ŚIP 2021: Miejsce 42 / 64 pkt)

Okres badawczy: 01.10.2020 – 30.08.2021

Spis treści

Wnioski

Mimo że ludność Kamerunu to w ponad 60% chrześcijanie, nawrócenie się z islamu na chrześcijaństwo spotyka się z gwałtownym sprzeciwem na terenach zamieszkałych przez większość muzułmańską, która coraz bardziej się radykalizuje. Konwertyci nie mogą przyznać się do nawrócenia nawet członkom rodziny, a kobiety często zmuszane są do poślubienia niechrześcijan. Chrześcijanki narażone są na porwanie przez Boko Haram. Kryzys anglofoński (od ogłoszenia niepodległości w sierpniu 2017 r. przez zrzeszające anglofonów organizacje separatystyczne) nadał również inny wymiar sytuacji chrześcijan w tym kraju. Z powodu trwającego od kilku lat kryzysu, działalność kościoła została mocno ograniczona. Ponieważ rząd angażuje się w walkę z anglofońskimi separatystami, doprowadziło to do zmniejszenia bezpieczeństwa w północnej części kraju, gdzie działa Boko Haram.

 Profil kraju w PDF

Poniższy profil kraju jest przetłumaczonym fragmentem z Country Dossier World Watch Research, działu badawczego Open Doors. Kompletną dokumentację w języku angielskim można pobrać tutaj.

  Profil kraju w PDF

  Skrócony profil w PDF

Spis treści

1. Tło

Od 1982 roku Kamerunem rządzi prezydent Paul Biya. Dziennikarze i opozycja narażeni są na prześladowania i więzienie, a korupcja jest powszechna. W skład kraju wchodzą zarówno regiony frankofońskie, jak i anglofońskie. Regiony anglofońskie (północno-zachodni i południowo-zachodni) są ogarnięte wojną domową od 2016 roku, kiedy to anglofońscy prawnicy i nauczyciele zaprotestowali przeciwko niedostatecznej reprezentacji w rządzie centralnym. Rząd odpowiedział przemocą, w tym torturami, nieuzasadnionymi zatrzymaniami i zabójstwami. Doprowadziło to do powstania niepaństwowych grup zbrojnych, podsyciło nastroje separatystyczne i wysiedliło pół miliona ludzi z ich domów. Trwają walki między rządowymi siłami bezpieczeństwa a separatystycznymi bojownikami, podczas gdy Boko Haram działa na dalekiej północy. Chrześcijanie są atakowani przez obie strony konfliktu, jeśli aktywnie nie popierają ich sprawy. Ponadto, ponieważ rząd koncentruje się na walce z separatystami, Boko Haram wykorzystuje luki w systemie bezpieczeństwa, by napadać chrześcijan.

Źródło: Johnson T M i Zurlo G A (red.), World Christian Database (Leiden/Boston: Brill, dane na styczeń 2021)

Spis treści

2. Sytuacja w różnych regionach kraju

Chrześcijanie doświadczają prześladowań na północy, gdzie ataki przeprowadza Boko Haram, oraz na północnym i południowym zachodzie, gdzie nasila się rebelia anglofońska. Społeczność islamska zamieszkuje głównie północ kraju. Wspólnoty chrześcijańskie znajdują się w regionach południowych i zachodnich.

Spis treści

3. Główne źródła prześladowań i dyskryminacji

Islamski ekstremizm

W północnym regionie Adamawa i niektórych regionach wschodnich ekstremizm islamski dotyka przede wszystkim konwertytów z islamu. Chrześcijanie doświadczają przemocy ze strony rodziny i członków lokalnej społeczności i są nakłaniani do powrotu do islamu. Grupy bojowników Boko Haram stanowią stałe zagrożenie dla życia i bezpieczeństwa i doprowadziły do wysiedlenia wielu chrześcijan, tym samym przekreślając wiele lat poprawnych relacji między chrześcijanami a muzułmanami we współczesnym Kamerunie.

Paranoja dyktatorska

Reżim prezydenta Paula Biyi jest odpowiedzialny za polityczne aresztowania i zabójstwa chrześcijan, ponieważ wielu z nich sprzeciwiało się jego rządom. Dzieje się tak zwłaszcza w regionie anglofońskim, ze względu na działający tam ruch niepodległościowy.

Przestępczość zorganizowana oraz korupcja

Kamerun jest jednym z najbardziej skorumpowanych narodów na świecie. Skorumpowani urzędnicy na północy biorą łapówki, aby nie chronić chrześcijan atakowanych przez radykalne grupy islamskie.

Antagonizm klanowy

Znaczna część ludności wyznaje tradycyjne systemy wierzeń. W miejscach, gdzie chrześcijanie odmawiają udziału w takich praktykom, narażają się na przemoc.

Chrześcijański protekcjonizm denominacyjny

Historyczne wyznania nie są przychylnie nastawione do działalności nowych grup kościelnych. Na przykład w 2018 r. kościoły protestanckie, baptystyczne i katolickie Kamerunu wezwały rząd do zamknięcia kilku kościołów zielonoświątkowych.

Spis treści

4. Kogo dotykają prześladowania?

Tradycyjne społeczności chrześcijańskie

Rzymscy katolicy (którzy stanowią ponad 44% populacji chrześcijan) i niektóre wyznania protestanckie doświadczają represji ze strony rządu oraz padają ofiarą przemocy ze strony Boko Haram.

Społeczności konwertytów

W regionach o większości muzułmańskiej konwertyci z islamu doświadczają największej presji i przemocy ze strony rodziny i lokalnej społeczności. Rodziny wywierają presję na chrześcijan, aby przeszli na islam, podczas gdy Boko Haram grozi im śmiercią, jeśli tego nie zrobią.  Wielu konwertytów przenosi się więc do bezpieczniejszych części kraju. Ci, którzy przechodzą z religii etnicznych na chrześcijaństwo, również spotykają się z presją ze strony swojej społeczności, choć wydaje się, że ten sprzeciw nie jest tak gwałtowny.

Nietradycyjne społeczności chrześcijan

Baptyści i zielonoświątkowcy napotykają opór w północnym Kamerunie, kiedy ewangelizują lub próbują zintegrować w swoich kościołach konwertytów ze środowiska muzułmańskiego. Niektórym kościołom grożono zamknięciem za krytykę rządu. Inne próbowały sprzymierzyć się z rządem, prowadząc kampanię i zbierając fundusze dla partii rządzącej podczas wyborów.

Spis treści

5. Dane na temat przemocy i presji

Poziomy przemocy i presji

Maksymalna liczba punktów dla każdej z sześciu kategorii wynosi 16,7 pkt. Łączna liczba punktów dla sześciu kategorii wynosi 100 pkt (6 x 16,7 = 100).

Życie prywatne

Konwertyci z islamu często obawiają się ujawnić w swoim środowisku. Uczestniczenie w spotkaniach religijnych jest bardzo ryzykowne, podobnie jak posiadanie Biblii czy literatury chrześcijańskiej.

Życie rodzinne

W przypadku separacji małżeńskiej konwertyci pozbawiani są możliwości opieki nad dziećmi, jeśli ich były małżonek jest muzułmaninem. Dotyczy to w szczególności kobiet na północy kraju. Konwertyci często tracą prawo do dziedziczenia. Znane są przypadki, gdy nawrócone mężatki musiały wybierać między mężem a religią, co skutkowało rozwodem.

Życie w społeczeństwie

Chrześcijanie nawróceni z islamu są prześladowani i zastraszani przez członków swoich społeczności w odległych rejonach na północy. Są dyskryminowani w edukacji i zatrudnieniu oraz bacznie obserwowani przez agentów wywiadu państwowego, co zmusza ich do zachowania dużej ostrożności.

Życie w kraju

Wolność słowa jest ograniczona, ponieważ rząd jest wyczulony na pozorną lub rzeczywistą krytykę. Państwo korzysta z możliwości wyłączenia Internetu oraz aresztowań jako narzędzi kontroli. Szczególnie na północy siły bezpieczeństwa i siły zbrojne są bezkarne i bez ograniczeń przeprowadzają nieuzasadnione aresztowania, stosują tortury, a nawet zabijają.

Życie w kościele

Starcia między rządowymi siłami zbrojnymi a separatystami zakłóciły działalność kościołów w prowincjach anglofońskich. Nowe kościoły napotykają trudności przy rejestracji w urzędzie. Wiele z nich działa bez rejestracji, ale rzadko są karane. Jednak brak rejestracji jest wykorzystany, aby straszyć kościoły zamknięciem, gdy rząd uzna, że nie uzyskuje odpowiedniego wsparcia politycznego.

Przykładowe akty przemocy w opisywanym okresie sprawozdawczym

• W styczniu 2021 r. co najmniej 13 osób zginęło w samobójczym zamachu bombowym w chrześcijańskim Mozogo w departamencie Mayo Tsanaga (region dalekiej północy), po wtargnięciu uzbrojonych bojowników.
• W sierpniu 2021 r. napastnicy otworzyli ogień w kościele podczas niedzielnego nabożeństwa. W wyniku ataku w Bali, anglojęzycznym północno-zachodnim regionie Kamerunu, zginęła jedna osoba, a pastor został ranny.

Spis treści

6. Perspektywa 5-letnia

Wzrost wyniku o jeden punkt w ŚIP 2022 wynika ze wzrostu presji w sferze „życie w kościele”. Jest to spowodowane konfliktem w regionie anglofońskim, działalnością Boko Haram w północnej części kraju i paranoją dyktatorską.

Spis treści

7. Czym różnią się prześladowania mężczyzn i kobiet?

Kobiety: Mimo że Kamerun jest krajem świeckim, region dalekiej północy cierpi z powodu przemocy ze strony Boko Haram. Kobiety i dziewczęta są regularnie uprowadzane, zmuszane do małżeństwa, pracy niewolniczej i wykorzystywane seksualnie. Zmuszane są do wyrzeczenia się wiary i przyjęcia islamu. Kilka dziewcząt zostało wykorzystanych jako zamachowcy-samobójcy. Kobiety nawrócone z afrykańskich religii tradycyjnych (ATR) lub ze środowisk muzułmańskich są poddawane naciskom ze strony rodzin i społeczności. Często zależne od mężów lub ojców, są przetrzymywane w areszcie domowym lub przymusowo wydawane za mąż za niechrześcijanin. Zamężne konwertytki narażone są na rozwód, utratę opieki nad dziećmi i wydziedziczenie.

• Uprowadzenia
• Brak dostępu do wspólnoty ludzi wierzących/ sieci społecznych
• Odebranie prawa do opieki nad dziećmi
• Wydziedziczenie lub odebrania prawa własności:
• Dyskryminacja w szkole/ poprzez dostęp do edukacji
• Przymusowy rozwód
• Wymuszone małżeństwo
• Wypędzenie z domu
• Uwięzienie przez rodzinę/areszt domowy
• Handel ludźmi

Mężczyźni: Boko Haram stanowi poważne zagrożenie dla chrześcijańskich mężczyzn i chłopców, zwłaszcza przywódców kościelnych w północnych regionach. Mężczyźni są uprowadzani, wykorzystywani do pracy przymusowej, torturowani i przymusowo wcielanie do oddziałów zbrojnych. Konflikt w regionie anglofońskim również podsycił niestabilność i spowodował ucieczkę wielu osób, w tym chrześcijan. Chrześcijanie spotykają się również z dyskryminacją w zatrudnieniu, bojkotem przedsiębiorstw i szykanami ze strony urzędników państwowych, gdy nie chcą płacić łapówek. Ma to wpływ na całe rodziny, które cierpią pod względem ekonomicznym, finansowym i psychologicznym. Konwertyci są poddawani naciskom przez członków rodzin i lokalnej społeczności, często są marginalizowani i odmawia się im prawa do dziedziczenia.

• Uprowadzenia
• Brak dostępu do wspólnoty ludzi wierzących/ sieci społecznych
• Odebranie prawa do opieki nad dziećmi
• Wydziedziczenie lub odebrania prawa własności
• Przemoc ekonomiczna w miejscu pracy/biznesie
• Uwięzienie przez rząd
• Pobór do wojska/milicji/służba wbrew sumieniu
• Przemoc fizyczna
• Przemoc psychiczna
• Przemoc słowna

Spis treści

8. Sytuacja innych mniejszości religijnych

Wszelkie grupy religijne, które nie popierają rządu, narażone są na prześladowania. Na obszarach, gdzie chrześcijanie stanowią większość, muzułmanie są wykluczani, ponieważ społeczność postrzega ich jako potencjalnych sympatyków Boko Haram.

Spis treści

9. Modlitwa

Módl się za Kamerun:

• Aby rząd Kamerunu podjął zdecydowane działania w celu ochrony szczególnie zagrożonych społeczności.
• Aby liderzy kościołów w oddalonych na północy rejonach kraju otrzymali Bożą mądrość i siłę w służbie osobom prześladowanym, przesiedlonym i dotkniętym traumatycznymi przeżyciami.
• O Boże prowadzenie dla lokalnych partnerów Open Doors, którzy określają i wdrażają sposoby służenia prześladowanemu Kościołowi.