Kamerun

Spis treści

Wnioski

Okres badawczy: 01.10.2021 – 30.08.2022

Mimo że ludność w ponad 60% składa się z chrześcijan, konwertyci z islamu na chrześcijaństwo napotykają na poważne przeszkody na terenach zamieszkałych przez muzułmanów, którzy coraz bardziej się radykalizują. W takich miejscach konwertyci nie mogą mówić o swojej nowej wierze, nawet członkom rodziny. Kobiety nawrócone na chrześcijaństwo są często zmuszane do poślubienia niechrześcijan. Chrześcijańskie kobiety ryzykują uprowadzenie przez Boko Haram. Kryzys anglofonów nadał także inny wymiar sytuacji chrześcijan w tym kraju. Ograniczyła ona funkcje Kościoła z powodu trwającego od kilku lat kryzysu, a ponieważ rząd angażuje się w walkę z anglofońskimi separatystami, spowodowała zmniejszenie bezpieczeństwa północnej części kraju, gdzie działa Boko Haram. Dodatkowo rząd stosuje ogromną presję na chrześcijan, którzy wypowiadają się przeciwko niesprawiedliwości lub braku wolności religijnej w kraju.

Profil kraju w PDF

Poniższy profil kraju jest przetłumaczonym fragmentem z Country Dossier World Watch Research, działu badawczego Open Doors. Kompletne lub skrócone dossier w języku angielskim można pobrać tutaj.

  Profil kraju w PDF

  Skrócony profil w PDF

Spis treści

1. Tło

Kamerunem od 1982 roku rządzi prezydent Paul Biya. Dziennikarzom i opozycji grozi prześladowanie i więzienie, a korupcja jest endemiczna. W skład kraju wchodzą zarówno regiony frankofońskie, jak i anglofońskie. Regiony anglofońskie (północno-zachodni i południowo-zachodni) ogarnięte są wojną domową od 2016 roku, kiedy anglofońscy prawnicy i nauczyciele protestowali przeciwko niedostatecznej reprezentacji w rządzie centralnym. Rząd odpowiedział przemocą, w tym torturami, bezpodstawnymi zatrzymaniami i zabójstwami, co doprowadziło do powstania niepaństwowych grup zbrojnych, podsyciło nastroje separatystyczne i spowodowało przesiedlenie pół miliona osób. Trwają walki między rządowymi siłami bezpieczeństwa a separatystycznymi bojownikami; na dalekiej północy działa Boko Haram.

Chrześcijanie nie popierający tych ruchów atakowani są z obu stron. Ponieważ rząd skupia się na zwalczaniu separatystów, Boko Haram wykorzystuje luki w zabezpieczeniach, by obrać za cel chrześcijan. Chrześcijańskim kobietom i dziewczętom grozi uprowadzenie, przymusowe małżeństwo z bojownikami i zmuszenie do przejścia na islam. Chrześcijańscy mężczyźni i chłopcy, zwłaszcza przywódcy kościelni, są również narażeni na uprowadzenie. Mogą być zmuszani do wstępowania w szeregi milicji, wykorzystywani do pracy przymusowej, torturowani i zabijani.

Spis treści

2. Sytuacja w różnych regionach kraju

Chrześcijanie cierpią z powodu przemocy, szczególnie na terenachtakich jak: 1) Daleka Północ, gdzie Boko Haram nadal przeprowadza ataki; 2) Północny Zachód i 3) Południowy Zachód, oba obszary, na których rośnie powstanie anglofońskie. Społeczność islamska koncentruje się na północy; wspólnoty chrześcijańskie w regionach południowych i zachodnich. Należy również zauważyć, że rząd wywiera presję na niektóre wyznania chrześcijańskie, które nie popierają otwarcie jego polityki. Dzieje się tak zwłaszcza w dużych miastach.

Spis treści

3. Kogo dotykają prześladowania?

Społeczności chrześcijan ekspatriantów

Kategoria ta nie jest uwzględniana w punktacji i analizie ŚIP.

Tradycyjne społeczności chrześcijańskie

Rzymscy katolicy (stanowiący ponad 44% populacji chrześcijan) i niektóre denominacje protestanckie mają autonomię podważaną przez rząd, a od czasu do czasu dotyka ich przemoc ze strony Boko Haram.

Społeczności konwertytów

Osoby przechodzące z islamu na chrześcijaństwo, doznają największej presji i przemocy ze strony rodziny i społeczności w rejonach o większości muzułmańskiej. Rodziny wywierają presję na chrześcijan, aby ponownie przeszli na islam, ale zagraża im również Boko Haram, organizacja pragnąca ich zabić. Wielu konwertytów przenosi się do bezpieczniejszych części kraju. Ci, którzy nawracają się z religii etnicznych na chrześcijaństwo, również napotykają presję ze strony swojej społeczności, choć mniej intensywną. 

Nietradycyjne społeczności chrześcijan

Baptyści i zielonoświątkowcy napotykają w północnym Kamerunie opozycję, gdy ewangelizują lub próbują integrować w swoich kościołach chrześcijan nawróconych z muzułmańskiego środowiska. Niektóre kościoły spotkały się z groźbami zamknięcia za krytykę rządu. Inni próbowali sprzymierzyć się z rządem, prowadząc kampanie i mobilizując fundusze podczas wyborów dla partii rządzącej. 

Spis treści

4. Główne źródła prześladowań i dyskryminacji

Islamski ekstremizm

W północnym regionie Adamawa i niektórych regionach wschodnich opresja islamska dotyka przede wszystkim konwertytów chrześcijańskich. Chrześcijańscy konwertyci doświadczają przemocy ze strony rodziny i społeczności i są naciskani, aby powrócili do islamu. Ugrupowania militarne, takie jak Boko Haram, stanowiące stałe zagrożenie dla życia i bezpieczeństwa, spowodowały przesiedlenie wielu chrześcijan, przekreślając historię pokojowych stosunków między chrześcijanami i muzułmanami we współczesnym Kamerunie.

Dyktatorska paranoja

Reżim prezydenta Paula Biya jest odpowiedzialny za polityczne aresztowania i zabójstwa chrześcijan, z których wielu sprzeciwia się jego rządom. Ma to miejsce zwłaszcza w re-gionie anglofońskim, ze względu na działający na tym obszarze ruch niepodległościowy.
Zorganizowana korupcja i przestępczość. Kamerun jest jednym z najbardziej skorumpowanych krajów na świecie. Nieuczciwych urzędników na północy można przekupić, by nie chronili chrześcijan atakowanych przez radykalne grupy islamskie. 

Opresje klanowe

Znaczna część ludności wyznaje tradycyjne systemy wierzeń. W miejscach, gdzie chrześcijanie sprzeciwiają się takim praktykom, łamane są ich prawa. 

Chrześcijański protekcjonizm wyznaniowy

Historyczne denominacje nie akceptują działalności nowych grup kościelnych. Na przykład w 2018 r. kameruńskie kościoły protestanckie, baptystyczne i katolickie wezwały rząd do zamknięcia kilku kościołów zielonoświątkowych.

Spis treści

5. Czym różnią się prześladowania mężczyzn i kobiet?

Kobiety

Mimo że jest to kraj świecki, region dalekiej północy cierpi z powodu przemocy Boko Haram. Kobiety i dziewczęta są uprowadzane, zmuszane do małżeństwa, gwałcone i poddawane przymusowej pracy. Wywierana jest na nie skrajna presja, aby wyrzekły się wiary. Kilka dziewcząt zmuszono do pełnienia roli zamachowców-samobójców. Kobiety nawrócone z tradycyjnych religii afrykańskich lub ze śro¬do¬wisk muzułmańskich są poddawane naciskom przez rodziny i społeczność. Często zależne od mężów lub ojców, trafiają do aresztu domowego lub są przymusowo wydawane za mąż za niechrześcijanina. Zamężne konwertytki narażone są na rozwód, utratę opieki nad dziećmi i wydziedziczenie. 

• Uprowadzenie
• Odmowa dostępu do społeczności / sieci społecznych
• Odmowa opieki nad dziećmi
• Odmowa dziedziczenia lub posiadania
• Dyskryminacja / nękanie poprzez edukację
• Egzekwowany religijny sposób ubierania się
• Wymuszony rozwód
• Wymuszone małżeństwo
• Uwięzienie przez rodzinę / areszt domowy
• Handel kobietami
• Przemoc – śmierć
• Przemoc seksualna

Mężczyźni

W regionach północnych Boko Haram jest poważnym zagrożeniem dla chrześcijańskich mężczyzn i chłopców, zwłaszcza przywódców kościelnych. Mężczyźni są uprowadzani, wykorzystywani do pracy przymusowej, torturowani i przymusowo werbowani przez grupy bojówkowe. Konflikt w regionie anglofońskim również podsycił niestabilność i spowodował ucieczkę wielu osób, w tym chrześcijan. Chrześcijanie sprzeciwiający się korupcji napotykają również dyskryminację w zakresie możliwości zatrudnienia, bojkot firm i prześladowania ze strony urzędników państwowych. Dotyka to rodziny chrześcijańskie ekonomicznie, finansowo i psychicznie. Na mężczyzn nawróconych na chrześcijaństwo naciskają rodziny i społeczności, często są oni odrzucani i pozbawiani dziedzictwa.

• Uprowadzenie
• Odmowa dostępu do społeczności / sieci społecznych
• Odmowa dziedziczenia lub posiadania
• Nękanie ekonomiczne poprzez pracę / stanowisko / działalność gospodarczą
• Wymuszone opuszczenie miasta / kraju
• Uwięzienie przez rząd
• Pobór do wojska / milicji / służba wbrew sumieniu
• Przemoc – śmierć
• Przemoc fizyczna
• Przemoc słowna 

Spis treści

6. ŚIP: Perspektywa 5-letnia

Wykres: Wynik w zaokrągleniu.

Krótki opis zmiany wyniku i jej przyczyny

Kamerun uzyskał taki sam wynik jak w ubiegłym roku. Przemoc i presja pozostają na bardzo wysokim poziomie. Ze względu na konflikt w regionie anglofonów i istnienie Boko Haram w północnej części kraju oraz ogólną dyktatorską paranoję, życie kościelne chrześcijan jest bardzo ograniczone. Chrześcijanie spotykają się z zastraszaniem i atakami, jeśli wypowiadają się przeciwko okrucieństwom, jakie mają miejsce w kraju (popełnianym zarówno przez rząd, jak i siły separatystyczne). Niekiedy pomieszczenia kościelne były wykorzystywane na bazy wojskowe. Rząd odmówił też niektórym chrześcijanom pozwolenia na działalność w kraju. Uznane denominacje kościelne prześladują również inne grupy chrześcijańskie, w których wzrost liczby nietradycyjnych wspólnot chrześcijańskich jest postrzegany jako zagrożenie. Powszechna korupcja sprawia, że na wielu terenach bezpieczeństwo i praworządność praktycznie nie istnieją. Kryzys COVID-19 posłużył do wzmocnienia sił prześladowczych i osłabienia pozycji osób będących celem przemocy.

Spis treści

7. Szczegółowe dane na temat przemocy i wywieranej presji

Poziomy przemocy i presji

Wykres: Wzorzec prześladowań dla Kamerunu.

Maksymalna liczba punktów dla każdej z sześciu kategorii wynosi 16,7 pkt. Łączna liczba punktów dla sześciu kategorii wynosi 100 pkt (6 x 16,7 = 100).

Przykładowe akty przemocy w opisywanym okresie sprawozdawczym

• 3 czerwca 2022: Bojownicy Boko Haram zabili 6 cywilów podczas ataku na wioskę Tourou w dywizji Mayo Tsanaga (Journal du Cameroun, 3 czerwca 2022). 
• 15 czerwca 2022 r: Bojownicy ISWAP lub Boko Haram zaatakowali wioski Gharama i Ngormi (Kousseri, Logone-et-Chari, Extreme-Nord) i zabili 6 cywilów. 
• 24 czerwca 2022 r: Podejrzewa się, że Boko Haram zabiło cywila w Bargaram (Hile-Alifa, Logone-et-Chari, Extreme-Nord). Spalili też kościół i zrabowali cenne przedmioty.
• 15 lipca 2022 r: Boko Haram (JAS) zaatakowało Koza (Koza, Mayo-Tsanaga, Extreme-Nord), zabijając 4 osoby. Nieruchomości, w tym kościół i sklepy, zostały splądrowane i zniszczone.

Życie prywatne

Chrześcijańscy konwertyci ze środowiska muzułmańskiego często ukrywają swoją nową wiarę. Gro-madzenie się jest bardzo ryzykowne, podobnie jak posiadanie Biblii czy literatury chrześcijańskiej.

Życie rodzinne

W przypadku separacji małżeńskiej chrześcijańskie konwertytki ze środowiska muzułmańskiego zostają pozbawione prawa do ubiegania się o opiekę nad dziećmi, jeśli ich były małżonek jest muzułmaninem. Szczególnie dotyka to kobiet na północy kraju. Prawa do spadku można również utracić po zmianie wiary. W kilku przypadkach nawrócone mężatki musiały wybierać między mężem a wiarą, co prowadziło do przymusowych rozwodów.

Życie w społeczeństwie

W odległych rejonach północy chrześcijanie nawróceni z islamu są nękani i zastraszani przez społeczności. Są oni dyskryminowani w edukacji i zatrudnieniu oraz obserwowani przez agentów rządowego wywiadu, co prowadzi do autocenzury.

Życie w państwie

Wolność słowa jest ograniczona, ponieważ rząd jest wrażliwy na postrzeganą lub rzeczywistą krytykę. Może to prowadzić do wyłączenia internetu i aresztowań. Szczególnie na północy, siły bezpieczeństwa i zbrojne nie były karane za bezpodstawne aresztowania, torturowanie i zabijanie cywilów. 

Życie w kościele

Starcia między rządowymi siłami zbrojnymi a separatystami zakłóciły działalność chrześcijan w prowincjach anglofońskich. Nowym kościołom trudno jest doprowadzić do rejestracji przez rząd. Wiele z nich działa bez rejestracji, ale karane są rzadko. Brak rejestracji może być jednak wykorzystany do grożenia kościołowi zamknięciem, gdy rząd uważa, że dany kościół nie wspiera go politycznie.

Spis treści

8. Naruszenie zobowiązań i praw międzynarodowych

Kamerun zobowiązał się do przestrzegania i ochrony praw podstawowych w następujących traktatach międzynarodowych:

1. Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych (International Covenant on Civil and Political Rights, ICCPR)
2. Międzynarodowy pakt praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych (International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights, ICESCR)
3. Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet (Convention on the Elimination of All Forms of Discrimnation against Women, CEDAW)
4. Konwencja w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania (Convention against Torture, CAT)
5. Konwencja o prawach dziecka (Convention on the Rights of the Child, CRC)

Kamerun nie wypełnia swoich zobowiązań międzynarodowych, regularnie naruszając lub nie chroniąc następujących praw chrześcijan:

1. Chrześcijanie są zabijani za wiarę (ICCPR, art. 6)
2. Konwertyci chrześcijańscy, którzy nie chcą wyrzec się wiary, napotykają przymus, przemoc i prześladowania, w tym utratę pracy lub możliwości dalszej edukacji (ICCPR, art. 18, ICESCR, art. 2)
3. Pokojowe chrześcijańskie zgromadzenia religijne są ograniczane przez Boko Haram, re-strykcje bezpieczeństwa i odmowę rejestracji lub pozwoleń na spotkania (ICCPR, art. 18 i 21)
4. Chrześcijanie spotykają się z dyskryminacją w pracy w sektorze publicznym i prywatnym (ICCPR, art. 18, ICESCR, art. 2)
5. Z obawy przed represjami wynikającymi z braku bezpieczeństwa, chrześcijanom odmawia się prawa do wolności słowa (ICCPR, art. 19)
6. Chrześcijanki są przymusowo wydawane za mąż i zmuszane do odwołania swoich przekonań (ICCPR, art. 23 i CEDAW, art. 16)

Spis treści

9. Sytuacja innych mniejszości religijnych

Przemoc dotyka wszelkie grupy religijne, które nie popierają otwarcie rządu. Na terenach, gdzie chrześcijanie stanowią większość, muzułmanie są poddawani ostracyzmowi, ponieważ społeczność postrzega ich jako prawdopodobnych sympatyków Boko Haram.

Spis treści

10. Open Doors w Kamerunie

Open Doors od wielu lat służy Kościołowi w Kamerunie, prowadzić seminaria o świadomości prześladowań. Od 2008 roku, z pomocą lokalnych kościołów i partnerów, skupiamy się na poszukiwaniu i wyposażaniu prześladowanego kościoła. Naszą wizją jest holistyczny, silny kościół, który wie, jak biblijnie reagować na prześladowania i troszczyć się we wspólnocie o nowych wierzących i osoby z urazami. Dążymy do osiągnięcia tego celu poprzez:

• Pomoc w sytuacjach kryzysowych związanych z prześladowaniami i zapewnienie opieki pourazowej
• Wzmocnienie ekonomiczne i opiekę (duchową i fizyczną) dla nowych wierzących

Spis treści

11. Módl się za Kamerun

• Módl się, aby rząd Kamerunu podjął konkretne działania w celu ochrony zagrożonych społeczności w kraju.
• Módl się, aby przywódcy kościołów w północnym regionie Kamerunu otrzymali Bożą mądrość i siłę do swojej służby na rzecz prześladowanych, przesiedlonych i straumatyzowanych.
• Módl się, o mądrość i dobre rozeznanie dla lokalnych partnerów Open Doors, którzy badają i wdrażają sposoby służenia prześladowanej społeczności.