Tomas urodził się i wychowywał w szanowanej i radykalnie wierzącej rodzinie muzułmańskiej. Nawrócenie się do Chrystusa zmieniło całe życia Tomasa. Zobacz, jak do tego wszystkiego doszło!
Egipt


Wnioski
Okres badawczy: 01.10.2021 – 30.08.2022
Większość naruszeń wolności wyznania ma miejsce na poziomie lokalnej społeczności, np. chrześcijanki są napastowane na ulicy lub muzułmański tłum zmusza chrześcijan do wyprowadzenia się po rzekomym oskarżeniu o bluźnierstwo. Takie incydenty mają miejsce głównie na obszarach wiejskich Górnego Egiptu oraz na niektórych obszarach miejskich, gdzie aktywne są ruchy salafickie. Według doniesień chrześcijańskie kobiety i dziewczęta z ubogich środowisk są narażone na uwodzenie, przymusową konwersję i przymusowe małżeństwa. Prezydent pozytywnie wypowiada się o tradycyjnych społecznościach chrześcijańskich w Egipcie, ale słabe egzekwowanie prawa sprawia, że one także narażone są na ataki, czemu współwinne są czasami służby bezpieczeństwa. Chrześcijanie ze środowisk muzułmańskich poddawani są ogromnej presji rodzin, aby powrócić do islamu. Wielki imam Uniwersytetu Al-Azhar (jednego z najbardziej wpływowych uniwersytetów islamskich na świecie) oświadczył, że muzułmanie nie mogą nawracać się na chrześcijaństwo. Państwo uniemożliwia również oficjalne uznanie konwersji.
Profil kraju w PDF
Poniższy profil kraju jest przetłumaczonym fragmentem z Country Dossier World Watch Research, działu badawczego Open Doors. Kompletne lub skrócone dossier w języku angielskim można pobrać tutaj.
1. Tło
Arabska Republika Egiptu jest republiką półprezydencką. Na papierze Egipt jest demokracją. W praktyce uprawnienia parlamentu zawsze były słabe i władza pozostaje w rękach prezydenta. Niezależność sądownictwa jest ograniczona i nierzadko zdarza się, że rząd po prostu ignoruje orzeczenia sądowe. Po zaprzysiężeniu prezydenta Al-Sisi w 2014 roku sytuacja w Egipcie ustabilizowała się, ale prawa człowieka przeżywają kryzys. Al-Sisi rozprawił się z grupami opozycyjnymi, a tysiące jego krytyków zostało aresztowanych lub zaginęło. Zatrzymani byli torturowani, a następnie sądzeni przez sądy wojskowe i straceni. Pracownicy służby zdrowia, którzy odważyli się skrytykować reakcję rządu na pandemię COVID-19, zostali aresztowani na podstawie przepisów antyterrorystycznych. W 2018 r. prezydent ratyfikował ustawę o przeciwdziałaniu przestępstwom cybernetycznym i informatycznym, która pozornie ma na celu zwalczanie „ekstremizmu” i „terroryzmu”, ale w rzeczywistości daje władzy uprawnienia do blokowania niechcianych treści. Media społecznościowe są monitorowane, a krytyka rządu lub islamu nie jest tolerowana.
Egipt stara się być wpływowym ośrodkiem islamu sunnickiego. Jest konserwatywny kulturowo i cechuje się silną tożsamość narodową. Radykalni imamowie i mniej tolerancyjne odmiany islamu mają znaczące wpływy w szczególności na obszarach wiejskich i ubogich (gdzie mieszka wielu chrześcijan). Cały kraj podzielony jest na chrześcijan i muzułmanów. Widoczna jest dyskryminacja chrześcijan w zatrudnieniu, zwłaszcza w instytucjach rządowych. Powszechne jest bojkotowanie firm należących do chrześcijan. Dzieci na wsiach często wcześnie opuszczają szkołę, aby pracować i pomóc w utrzymaniu rodziny. Chrześcijanie narażeni są na ataki tłumów, które mogą być wywołane plotką o rzekomym bluźnierstwie lub otwarciu nowego kościoła. Aby rozwiązywać lokalne konflikty, władze lokalne często stosują tak zwane „sesje pojednawcze”, co często skutkuje tym, że muzułmańscy napastnicy nie ponoszą kary, a w społeczeństwie utrwala się przekonanie o bezkarności w sprawach, w których poszkodowanymi są chrześcijanie.
Szacuje się, że 85% Egipcjan to muzułmanie, prawie wszyscy z nich są sunnitami. Chrześcijaństwo ma głębokie korzenie w Egipcie; społeczności chrześcijan są szczególnie skoncentrowane w Górnym Egipcie i w dużych miastach. Ponad 90% chrześcijan to wyznawcy Koptyjskiego Kościoła Ortodoksyjnego. Według organizacji Humanists International egipskie dowody osobiste zawierają rubrykę dotyczącą wyznania, która pozwala na uznanie jedynie członków trzech „boskich religii”. Osoby urodzone w krajach muzułmańskich, które porzucają islam, nie mogą zmienić wpisu o wyznaniu w dowodzie.
2. Sytuacja w różnych regionach kraju
Górny Egipt, południowa część kraju, znany jest z tego, że jest bardziej konserwatywny i radykalny pod względem islamskim niż północ. Większość incydentów i ataków tłumów ma miejsce w tym regionie, przy czym gubernatorstwo Minya cieszy się najgorszą sławą i ma największą liczbę ataków na chrześcijan w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Chrześcijanie na obszarach wiejskich o niekorzystnej sytuacji ekonomicznej i w niektórych miastach na północy doświadczają prześladowań na podobnym poziomie. Ataków dokonują radykalni muzułmanie. Zwłaszcza we wsiach i miasteczkach delty Nilu. Radykalne ugrupowania islamskie, takie jak Bractwo Muzułmańskie, cieszą się poparciem w całym kraju, ale brutalni bojownicy islamscy są otwarcie aktywni jedynie w północno-wschodniej części Półwyspu Synaj.
3. Kogo dotykają prześladowania?
Społeczności chrześcijan ekspatriantów
Kategoria ta nie została uwzględniona w punktacji i analizie ŚIP.
Tradycyjne społeczności chrześcijańskie
Największym kościołem w tej kategorii jest Koptyjski Kościół Ortodoksyjny. Na terenie kraju funkcjonują również kościoły protestanckie i katolickie. Pomimo deklarowanej tolerancji liczna mniejszość koptyjska boryka się z poważnymi trudnościami, w tym z dyskryminacją w edukacji i przepisami, które utrudniają życie kościołów. Koptowie cieszą się większą tolerancją ze strony państwa i większości muzułmańskiej ze względu na historyczną obecność i znaczną, kilkumilionową liczebność. Inne historyczne wspólnoty chrześcijańskie regularnie stają się celem ataków członków otaczających ich społeczności muzułmańskich. Wystarczy plotka o przekształceniu budynku w kościół, oskarżenie o bluźnierstwo (w mediach społecznościowych) lub związek chrześcijanina z muzułmanką, by doprowadzić do wybuchu przemocy. Ofiary przemocy na tle religijnym są zmuszane do uczestniczenia w zwyczajowych spotkaniach pojednawczych, które zazwyczaj oznaczają brak kary dla sprawców przemocy. Radykalne ugrupowania islamskie nadal stanowią zagrożenie, szczególnie w regionie Synaju.
Społeczności konwertytów
Istnieje niewielka, ale rosnąca grupa chrześcijan nawróconych z islamu, którzy doświadczają przemocy, najczęściej z rąk członków rodziny. Krewni karzą konwertytów za porzucenie islamu biciem lub wyrzuceniem z domu. Ponadto konwertyci znajdują się pod obserwację egipskich służb wywiadowczych.
Nietradycyjne społeczności chrześcijan
W kraju istnieje kilka grup ewangelikalnych i zielonoświątkowych, niektóre z nich to drugie, trzecie, a nawet kolejne pokolenia konwertytów ze środowiska muzułmańskiego. Inne wspólnoty wywodzą się z kościołów ortodoksyjnych. Spotykają się one z presją zarówno ze strony społeczeństwa islamskiego, jak i, w mniejszym stopniu, Koptyjskiego Kościoła Ortodoksyjnego.
4. Główne źródła prześladowań i dyskryminacji
Islamski ekstremizm
Kultura islamska uważa chrześcijan za obywateli drugiej kategorii. Pogląd ten jest źródłem dyskryminacji chrześcijan w sferze politycznej i w kontaktach z państwem. Jej wynikiem jest powstanie środowiska, w którym państwo niechętnie szanuje i egzekwuje podstawowe prawa chrześcijan. Konwertyci na chrześcijaństwo spotykają się z ogromną presją, aby wyrzec się nowej religii. Chrześcijanie spotykają się z islamskim ekstremizmem w życiu codziennym, w kontaktach z sąsiadami lub współpracownikami. Ostatnio doszło do kilku brutalnych ataków na chrześcijan, których sprawcami były wojujące ugrupowania islamistyczne. Niemniej jednak działalność takich grup koncentruje się głównie w północno-wschodnim Synaju.
Paranoja dyktatorska
Egipt ma długą tradycję rządów autorytarnych. W 2011 r. w wyniku masowych protestów społecznych zakończyła się wieloletnia dyktatura Hosniego Mubaraka. Następstwem tego przewrotu był kontrowersyjny wybór Mohameda Morsiego, członka Bractwa Muzułmańskiego, na prezydenta. Jego rząd został obalony w 2013 r. przez powstanie narodowe wspierane przez armię. Obecnie, po wyborach prezydenckich w maju 2014 roku i reelekcji w marcu 2018, Egiptem rządzi cywilny rząd kierowany przez byłego szefa armii Abdula Fataha al-Sisiego, Wydaje się, że w świetle ogromnych bieżących wyzwań gospodarczych, politycznych, społecznych i w zakresie bezpieczeństwa, prawa człowieka i pluralizm demokratyczny znajdują się nisko na liście priorytetów rządu. Co za tym idzie, wolność religijna chrześcijan jest zagrożona.
Ucisk klanowy
Chrześcijanie i muzułmanie funkcjonują w egipskim społeczeństwie jako dwie odrębne grupy. Podobnie jak w wielu innych krajach arabskich, tożsamość plemienne silnie oddziałuje na grupy, co może łatwo prowadzić do przemocy słownej i fizycznej wobec osób, które postawiły się poza grupą. Konwertyci na chrześcijaństwo spotykają się ze szczególną presją ze strony najbliższych krewnych, którzy postrzegają odejście od islamu jako pohańbienie honoru rodziny. W Górnym Egipcie wiele przypadków przemocy ze strony tłumów zdarza się, gdy chrześcijanie starają się o urzędowe uznanie miejsca kultu. W takich przypadkach mamy do czynienia z mieszanką ekstremizmu islamskiego i antagonizmu klanowego, co oznacza, że mniejszość chrześcijańska musi działać ostrożnie.
5. Czym różnią się prześladowania mężczyzn i kobiet?
Kobiety
Chrześcijanki znajdujące się w niekorzystnej sytuacji życiowej, głównie na obszarach wiejskich i w biednych miastach, są na różny sposób nakłaniane lub przymuszane do małżeństw z muzułmanami poprzez uwodzenie, gwałt i przymusową konwersję przez siatki islamistów. Policja często pozostaje bierna na tego typu akty przemocy. Wiele kobiet uznaje się za zaginione. Chrześcijańskie dziewczęta, często niepełnoletnie i pochodzące z ubogich rodzin, są podstępem nakłaniane do małżeństw. Kobiety nawrócone z islamu są zamykane w areszcie domowym, bite, a nawet zabijane w obronie „honoru” rodziny. Kobiety zamężne straszone są rozwodem i utratą prawa do opieki nad dziećmi. W wielu przypadkach tak właśnie rodzina karze je za odejście od islamu.
- Uprowadzenia
- Odebranie praw do opieki nad dziećmi
- Zmuszanie do przestrzegania nakazów związanych z ubiorem
- Wymuszone małżeństwo
- Uwięzienie przez rodzinę/areszt domowy
- Celowe uwodzenie
- Śmierć
- Przemoc fizyczna
- Przemoc psychiczna
- Przemoc seksualna
- Przemoc słowna
Mężczyźni
Bardzo mała liczba chrześcijan zajmuje wysokie stanowiska wojskowe i państwowe. Szczególnie na obszarach wiejskich młodzi mężczyźni mają trudności ze znalezieniem pracy, a przynależność religijna stawia ich w niekorzystnej sytuacji. Obciążenia spowodowane bezsilnością i brakiem perspektyw odpowiadają za wzrost wskaźnika przemocy domowej i rozwodów. Islamiści wykorzystują trudności finansowe rodzin do nawracania młodszych mężczyzn na islam, wabiąc ich korzyściami finansowymi. Przywódcy kościelni, z których większość to mężczyźni, są szczególnie narażeni na przemoc (w tym zabójstwa), częściowo dlatego, że łatwo ich zidentyfikować.
- Uprowadzenia
- Przemoc ekonomiczna w miejscu pracy/biznesie
- Uwięzienie przez władze państwowe
- Pobór do wojska / służba wbrew sumieniu
- Śmierć
- Przemoc fizyczna
- Przemoc psychiczna
6. ŚIP: Perspektywa 5-letnia
Rok |
Miejsce |
Pkt |
2023 |
35 |
68 |
2022 |
20 |
71 |
2021 |
16 |
75 |
2020 |
16 |
76 |
2019 |
16 |
76 |
Krótki opis zmiany wyniku i jej przyczyny
Spadek wyniku o 3 punkty w ŚIP 2023 spowodowany był przede wszystkim mniejszą liczbą zgłaszanych aktów przemocy; na przykład mniej było zgłoszeń dotyczących ataków i zniszczeń mienia chrześcijan oraz zabójstw na tle religijnym. Niemniej jednak poziom przemocy wobec chrześcijan jest bardzo wysoki, wśród zgłoszonych incydentów jest co najmniej pięć zabójstw oraz ponad 20 napaści. Ponadto wielu konwertytów z islamu trafiło do aresztu, gdzie byli torturowani przez egipskie służby bezpieczeństwa.
7. Szczegółowe dane na temat przemocy i wywieranej presji
Poziomy przemocy i presji
Przykładowe akty przemocy w opisywanym okresie sprawozdawczym
Przykładowe akty przemocy w opisywanym okresie sprawozdawczym
- Kwiecień 2022 r.: Koptyjski prawosławny ksiądz Arsanious Wadid (56 lat) został zabity 7 kwietnia 2022 roku przez islamistę. Do zabójstwa doszło na nadmorskiej promenadzie w Aleksandrii podczas wycieczki z kościelną grupą młodzieży.
- Czerwiec 2022 r.: W guberni Sohag, w Górnym Egipcie, zaatakowano i zabito chrześcijanina. Sprawca został uznany za chorego psychicznie (przez rodzinę), co jest wymówką często stosowaną dla usprawiedliwienia przestępstw na tle religijnym.
- Sierpień 2022 r.: Ojciec i jego syn zostali zabici na Półwyspie Synaj, najprawdopodobniej przez napastników związanych z Państwem Islamskim.
Życie prywatne
W kluczowym orzeczeniu Sądu Administracyjnego w Kairze z 2008 r. stwierdzono, że wolność praktykowania religii podlega pewnym ograniczeniom, a przejście z islamu na inną religię narusza zasady islamu i jest niedozwolone. Konwersja jest karana na gruncie przepisów o bluźnierstwie. Znane są przypadki chrześcijan aresztowanych lub napadniętych, za rzekomą obrazę islamu w mediach społecznościowych. Bardzo łatwo jest zostać oskarżonym o bluźnierstwo, dlatego większość chrześcijan powstrzymuje się od rozmawiania o tym, w co wierzą z ludźmi, których nie znają lub którym nie ufają. Wrogość społeczna wobec konwertytów jest bardzo duża i nawet pogłoski o konwersji mogą prowadzić do przemocy, zwłaszcza na obszarach wiejskich. Społeczeństwo postrzega nawrócenie na chrześcijaństwo jako wstyd przyniesiony rodzinie, dlatego konwertyci są często wypędzani z domów, biciem zmuszani do powrotu do islamu. Niestety czasami są także zabijani. Wielu chrześcijan nie ujawnia swoich przekonań. Z obawy przed prześladowaniami chrześcijanie w Górnym Egipcie są ostrożni w używaniu zewnętrznych symboli religijnych, takich jak np. krzyże w samochodach. Większość, jeśli nie wszyscy, koptyjscy chrześcijanie noszą na ramieniu wytatuowany krzyż, po którym się rozpoznają, i który umożliwia im wejście do kościoła. Jednak dzięki temu są oni również łatwym celem dla napastników.
Życie rodzinne
Konwertyci z islamu na chrześcijaństwo nie mają możliwości zmiany wyznania w dowodzie osobistym. Wyznanie ojca jest automatycznie przenoszone na dziecko, więc dzieci konwertytów są uważane za muzułmanów. Zgodnie z prawem szariatu chrześcijanin nie może poślubić muzułmanki, a dwoje konwertytów nie może zawrzeć małżeństwa w obrządku chrześcijańskim. W przypadku przejścia na chrześcijaństwo jednego z małżonków rodzina naciska na rozwód. Nawet jeśli nie dojdzie do rozwodu, zgodnie z prawem szariatu, konwertyta traci prawo do dziedziczenia i opieki nad dziećmi. Islam dominuje w systemie szkolnictwa. Dzieci chrześcijan koptyjskich mają w szkole lekcje religii chrześcijańskiej, ale nadal muszą studiować literaturę islamską i Koran w ramach programu nauczania. Niekiedy szkoły nie oferują zajęć religii chrześcijańskiej, a uczniowie chrześcijańscy muszą uczęszczać na zajęcia z religii islamskiej. Można tego uniknąć w prywatnych szkołach chrześcijańskich, ale oczywiście nie wszystkich stać na posłanie dzieci do takich szkół.
Życie w społeczeństwie
Dyskryminacja w zatrudnieniu jest szeroko rozpowszechniona. Chrześcijanie nie są zatrudniani w służbach wywiadowczych, niedostępne są dla nich wysokie stanowiska w armii i są niedostatecznie reprezentowani na wysokich stanowiskach rządowych. W ostatniej dekadzie w narodowej drużynie piłkarskiej nie było ani jednego chrześcijańskiego zawodnika, choć chrześcijanie stanowią ponad 10% populacji. Dyskryminacja doprowadziła do dużej aktywności przedsiębiorczej wśród chrześcijan, ponieważ nie mogą oni liczyć na zatrudnienie w instytucjach państwowych oraz przez prywatnych pracodawców. Presja i dyskryminacja chrześcijan wzrasta na obszarach biednych i wiejskich, zwłaszcza w Górnym Egipcie. Lokalne grupy islamistów wiedzą, gdzie mieszkają chrześcijanie i stale ich kontrolują, aby nie dopuścić do ewangelizacji lub znieważenie islamu w żadnej formie. W ostatnich latach odnotowano kilkanaście przypadków ataków na chrześcijan za rzekomą obrazę islamu lub rzekomy związek z muzułmańską kobietą. Obecność policji i egzekwowanie prawa na obszarach wiejskich bywa niewystarczające, dlatego napaści często pozostają bezkarne. Na poziomie państwowym agencje bezpieczeństwa i wywiadu szpiegują konwertytów i próbują zmusić ich do dostarczania informacji na temat działalności wspólnot. Chociaż wszystkie kobiety doświadczają różnych form molestowania (na tle seksualnym), kobiety, które nie zakrywają głowy i twarzy, w tym wszystkie chrześcijanki, są szczególnie narażone na ataki.
Życie w państwie
Artykuł 64 konstytucji stanowi, że „wolność wyznania jest absolutna”, a jednak konwertyci z islamu nie są chronieni przez prawo. Członkowie zarejestrowanych kościołów mogą swobodnie zarządzać swoimi prawami dotyczącymi statusu osobistego i spraw religijnych, ale w sprawach między muzułmaninem a niemuzułmaninem obowiązuje prawo szariatu. Konwertyci, którzy próbują zalegalizować zmianę wyznania, muszą być przygotowani na to, że zostaną przesłuchani i mogą zostać oskarżeni o bluźnierstwo. Konsekwencją domniemanego bluźnierstwa i występowanie przeciwko rządowi może być aresztowanie, tortury i kara więzienia. Złe traktowanie konwertytów przez członków rodziny jest uważane za sprawę rodzinną i nie podlega karze.
Życie w kościele
Kościoły rzadko przyjmują konwertytów, aby uniknąć oskarżeń o prozelityzm, co może prowadzić do rozruchów społecznych lub zamknięcia kościoła przez państwo ze „względów bezpieczeństwa”. Policja i agencje wywiadowcze mają prawo zażądać harmonogramu wszystkich imprez i wydarzeń organizowanych przez kościoły. Są one uprawnione do odwoływania imprez pod pretekstem ochrony bezpieczeństwa narodowego. Policjanci w cywilu czasami biorą udział w nabożeństwach kościelnych, aby kontrolować, co się tam mówi. Wspólnoty spotykają się z utrudnieniami, a nawet przemocą, gdy próbują zalegalizować budowę kościoła zgodnie z ustawą o budownictwie kościelnym z 2016 roku. Pomimo zalegalizowania od czasu wprowadzenia ustawy ponad 2 000 kościołów, wiele innych nadal czeka na formalne zatwierdzenie. W niektórych regionach prawo zezwala na organizowanie imprez kościelnych na zewnątrz, jednak wiele wspólnot tego nie robi, ponieważ może to zostać uznane za prowokację wobec islamu.
8. Naruszenie zobowiązań i praw międzynarodowych
Egipt zobowiązał się do przestrzegania i ochrony praw podstawowych w następujących traktatach międzynarodowych:
- Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych (ICCPR)
- Międzynarodowy pakt praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych (ICESCR)
- Konwencja w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania (CAT)
- Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet (CEDAW)
- Konwencja o prawach dziecka (CRC)
Egipt nie wypełnia swoich zobowiązań międzynarodowych, regularnie naruszając/nie chroniąc następujących praw chrześcijan:
- Sprawcy przemocy wobec chrześcijan pozostają bezkarni (art. 2 ICCPR)
- Chrześcijanie są oskarżani i karani za bluźnierstwo (ICCPR Arts. 18 i 19)
- Dzieci konwertytów chrześcijańskich są z automatu rejestrowane jako muzułmanie (art. 18 ICCPR i art. 14 CRC)
- Chrześcijanie spotykają się z dyskryminacją w zatrudnieniu publicznym i prywatnym (ICCPR Art. 26)
- Kościoły napotykają szereg przeszkód podczas procedury ubiegania się o rejestrację lub pozwolenia na budowę (ICCPR Art. 21 i 26)
- Kobiety chrześcijańskie, szczególnie na obszarach wiejskich padają ofiarą celowego uwodzenia, aby nakłonić je do małżeństwa z muzułmanami (ICCPR art. 23; CEDAW art. 16 i ICESCR art. 10)
- Chrześcijanie są zabijani przez członków organizacji terrorystycznych (ICCPR Art. 6.1)
9. Sytuacja innych mniejszości religijnych
Inne grupy religijne, które spotykają się z nietolerancją, dyskryminacją i prześladowaniami w Egipcie, to muzułmanie szyiccy i suficcy, bahaici, mormoni i Świadkowie Jehowy. Szyiccy muzułmanie są szczególnym celem sunnickich bojowników, co sprawia, że otwarte wyznawanie i praktykowanie wiary jest dla nich niebezpieczne. Władze odmawiają uznania mormonów, bahaitów i Świadków Jehowy, co utrudnia im posiadanie miejsc kultu. Misjonarski zapał i związana z nim działalność takich grup uważane są za nielegalne, a ich zwolennicy spotykają się z wrogością zarówno ze strony urzędników państwowych, jak i społeczeństwa, w tym egipskich chrześcijan. Ateiści także są narażeni na przemoc, zwłaszcza osoby aktywne w sieciach społecznościowych.
10. Open Doors w Egipcie
We współpracy z lokalnymi kościołami i innymi partnerami Open Doors wspiera Kościół w Egipcie poprzez pracę z rodziną i młodzieżą, programy dla wdów i kobiet, edukację i szkolenia w zakresie czytania i pisania, rzecznictwo i pomoc medyczną.
11. Módl się za Egipt
- W obliczu ubóstwa i bezrobocia módl się, aby chrześcijanie znaleźli dobrą pracę, aby mogli utrzymać swoje rodziny.
- W społeczeństwie kobiety uważane są za gorsze i są szczególnie narażone na prześladowania ze strony islamskich ekstremistów. Módl się, o ochronę chrześcijańskich kobiet i o to, by umacniała je wiara w Jezusa.
- Módl się o to, by Jezus zmienił serca wpływowych ludzi, by dostrzegli i docenili wkład chrześcijan w społeczeństwo.